Giải pháp phát triển chăn nuôi trong tình hình mới
Thời gian qua những tác động của dịch Covid-19 và các dịch bệnh khác đã có tác động không nhỏ đến ngành nông nghiệp đặc biệt đối với hai lĩnh vực lớn là chăn nuôi và thủy sản. Trước thực tế đó, ngày 26-4, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN-PTNT) tổ chức Hội nghị triển khai các giải pháp phát triển chăn nuôi và thủy sản trong tình hình mới.
Năm 2020 ngành thủy sản có nhiều nỗ lực vượt khó.
Xu hướng tăng nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi
Báo cáo tại hội nghị, Quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi Nguyễn Xuân Dương cho biết: Trong quý I-2021, ước tính tổng số lượng trâu của cả nước giảm khoảng 2,3%,tổng số bò tăng khoảng 4,4% so với cùng kỳ năm 2020. Sản lượng thịt trâu hơi đạt khoảng 32,2 nghìn tấn, tăng 0,7%; sản lượng thịt bò hơi đạt khoảng 120,7 nghìn tấn, tăng 4,8%; sản lượng sữa bò tươi đạt khoảng 270,1 nghìn tấn, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm 2020.
Riêng đàn lợn trong quý I giảm khoảng 2% so với cuối năm 2020, do cung cấp thực phẩm cho Tết nguyên đán. Sản lượng thịt hơi xuất chuồng tăng 7,5% so với cùng kỳ năm 2020.
Năm 2020 là năm đầu tiên ghi nhận giá trị xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi vượt mức 1 tỷ USD. Tổng giá trị xuất khẩu đạt khoảng 1,23 tỷ USD, gấp 2 lần so với năm 2015.
Tuy nhiên, ông Dương cũng chia sẻ, trong năm 2020, cả nước đã nhập khẩu 43.806 nghìn con lợn giống; đồng thời, khi được Chính phủ cho phép, một số doanh nghiệp đã nhập 447,6 nghìn con lợn sống để giết thịt. Tổng số lượng thịt lợn và phụ phẩm nhập khẩu khoảng 148 nghìn tấn. Ngoài ra, trong năm 2020, cả nước đã nhập khẩu 554,9 nghìn con trâu, bò sống, tương đương với 194,2 nghìn tấn thịt và khoảng 161,8 nghìn tấn thịt mát gia súc, thịt gia súc đông lạnh.
Theo ông Nguyễn Xuân Dương, đây là điểm rất mới trong tình hình hiện nay, đó là xu hướng nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi. Đồng thời, cho thấy dư địa chăn nuôi vẫn còn rất lớn, đặc biệt là các sản phẩm từ đàn gia súc.
Theo ông Nguyễn Xuân Dương, trong thời gian tới, ngành chăn nuôi cần chú ý đến nhiều vấn đề bởi tình hình dịch Covid-19 trên thế giới và tại Việt Nam vẫn diễn biến phức tạp tác động bao trùm các hoạt động kinh tế, xã hội. Nhiều nước đưa ra chính sách đóng cửa đã ảnh hưởng đến vận chuyển và hoạt động cảng biển, thiếu hụt nguồn hàng cục bộ.
Trong khi đó, dịch bệnh trong chăn nuôi diễn biến ngày càng phức tạp, nhất là dịch tả lợn châu Phi, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trở lại và các bệnh mới nổi (như viêm da nổi cục trâu, bò) gây phát sinh tăng chi phi sản xuất và ảnh hưởng đến quá trình hồi phục, tăng trưởng chăn nuôi.
Đặc biệt là vấn đề toàn cầu hóa về thị trường, việc hội nhập sâu rộng của nước ta thông qua 15 hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Trong đó, khu vực CPTPP và EVFTA đều là những nước có không gian chăn nuôi lớn hơn Việt Nam, điều này sẽ gia tăng áp lực về thị trường cho các sản phẩm chăn nuôi trong nước. Cạnh tranh cả về giá và cạnh tranh cả về chất lượng và đa dạng sản phẩm sẽ tăng lên khi sản phẩm chăn nuôi của Mỹ và châu Âu như: thịt gà, thịt lợn xuất vào thị trường Việt Nam.
Hội nghị triển khai các giải pháp phát triển chăn nuôi và thủy sản trong tình hình mới ngày 26-4.
Thủy sản tăng 1,5% tổng sản lượng nuôi trồng
Về tình hình lĩnh vực thủy sản, ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cũng cho biết, trong năm 2020, mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng ngành thủy sản đã có nhiều nỗ lực, vượt qua khó khăn. Tổng sản lượng nuôi trồng đạt 4,56 triêụ tấn, tăng 1,5%. Đáng chú ý, sản lượng cá tra đạt 1,56 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,5 tỷ USD. Sản lượng tôm nước lợ đạt 950 nghìn tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 3,7 tỷ USD. Sản xuất giống thủy sản chủ lực về cơ bản đáp ứng nhu cầu số lượng cho nuôi thương phẩm.
Tuy nhiên, ông Luân cũng chỉ rõ những khó khăn mà lĩnh vực thủy sản đang gặp phải. Đó là do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã làm cho hoạt động xuất khẩu bị gián đoạn bởi đóng cửa biên giới. Hàng loạt các nhà hàng ăn nhanh ở những quốc gia nhập khẩu chính bị đóng cửa, vận tải biển bị ngưng trệ, một số đơn hàng bị hủy hoặc lùi thời gian giao hàng, một số khách hàng từ chối thực hiện đơn hàng mới, thiếu hụt lao động tạm thời. Bên cạnh đó, nguồn cung nguyên liệu thức ăn thủy sản bị ảnh hưởng nặng nề, giá nguyên liệu thức ăn tăng liên tục làm giá thành sản xuất tăng, giảm sức cạnh tranh tiêu thụ sản phẩm.
Các giải pháp bảo đảm phát triển bền vững
Thứ trưởng NN-PTNT Phùng Đức Tiến chỉ đạo tại Hội nghị.
Tại Hội nghị, Thứ trưởng NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết thêm, thống kê mới nhất cho thấy, trong cơ cấu chung của ngành nông nghiệp, ngành chăn nuôi chiếm 24,3%, thủy sản chiếm 25,1%. Tổng hai lĩnh vực này chiếm trên 49%. Riêng lĩnh vực thủy sản có tốc độ tăng trưởng 4-5%, lĩnh vực chăn nuôi tăng trưởng từ 5-6%. Do vậy, theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, nếu không duy trì được tốc độ này sẽ tác động đến tăng trưởng chung của ngành nông nghiệp.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị, để đạt được các mục tiêu của lĩnh vực chăn nuôi và thủy sản đã đề ra, ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của nhiệm kỳ, cần phải triển khai quyết liệt các giải pháp. Đặc biệt, trong bối cảnh diễn biến dịch Covid-19 phức tạp, nếu không nêu cao tinh thần phòng chống dịch theo chỉ đạo của Chính phủ thì xuất khẩu sẽ ngày càng khó khăn.
Trong khi đó, dịch bệnh trong chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản vẫn đang diễn biến phức tạp. Dịch tả lợn châu Phi hiện đang ở quy mô nhỏ lẻ nhưng diễn biến rất khó lường, dịch cúm H5N6 tác động đến chăn nuôi gia cầm,…Nếu không có các giải pháp kịp thời sẽ rơi vào tình trạng rất khó khăn.
“Nếu thực hiện tốt Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi giai đoạn 2020 - 2025 và Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh lở mồm long móng giai đoạn 2021 – 2025 sẽ đem lại hiệu quả kinh tế xã hội. Đồng thời, tạo nguồn cung thực phẩm ổn định bảo đảm CPI và có thể tăng cường xuất khẩu sản phẩm động vật trong thời gian tới”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị, lĩnh vực chăn nuôi và thủy sản cần phải xử lý các vấn đề lớn như: dịch bệnh, “được mùa mất giá”, tác động của thời tiết khí hậu để bảo đảm được mục tiêu tăng trưởng.
Ngoài ra, về vấn đề thị trường, hiện nay đã có nhiều thay đổi, nếu sản xuất không đáp ứng được yêu cầu về truy xuất nguồn gốc thì không thể xuất khẩu.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị, lĩnh vực chăn nuôi và thủy sản cần phải xử lý các vấn đề lớn như: dịch bệnh, “được mùa mất giá”, tác động của thời tiết khí hậu để đảm bảo được mục tiêu tăng trưởng.
