Nguyên sơ Lung Ngọc Hoàng

Tài liệu lưu trữ tại đây cho thấy, Khu Bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng được thành lập theo Quyết định số 13/2002/QĐ-TTg ngày 14-1-2002 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 22/2011/QĐ-UBND ngày 20-6-2011 của UBND tỉnh Hậu Giang. Khu này rộng trên 2.805ha, gồm phân khu bảo vệ nghiêm ngặt trên 1.015ha, phân khu phục hồi sinh thái trên 937ha và phân khu hành chính dịch vụ trên 852ha.

Đoàn khảo sát Lung Ngọc Hoàng sáng ngày 3-6-2019.

Lung Ngọc Hoàng bảo tồn sinh cảnh tự nhiên tiêu biểu, độc đáo, đa dạng sinh học, nơi cư trú của các loài sinh vật bản địa của hệ sinh thái đất ngập nước chuyển tiếp giữa phía Tây sông Hậu và Bán đảo Cà Mau. Về thực vật, các cánh rừng ngập nước trong lung hiện có trên 330 loài, trong đó có 56 loài mới phát hiện. Đây là nơi nghiên cứu khoa học, bảo vệ các thảm thực vật quý kết hợp phát triển du lịch sinh thái, tái tạo các mảng sinh cảnh trên vùng đất ngập nước hiếm hoi còn sót lại của ĐBSCL. Về động vật, Lung Ngọc Hoàng hiện có 206 loài, trong đó có nhiều loài đang nằm trong sách đỏ Việt Nam và thế giới như rái cá lông mũi, rùa nắp, rắn hổ mang và các loài quý hiếm như: Bạc má, cà cuốc, cò ốc, giang sen, cò lạo xám, ác là, dơi chó, rái móng, chồn mực, cáo mèo, càng đước, cua đinh, rùa vàng, ếch giun, cá còm...

Tài liệu này viết, Lung Ngọc Hoàng thật sự là nơi phát triển du lịch sinh thái, bảo vệ các loài sinh vật bản địa, đặc biệt là các loài động vật quý hiếm, tái tạo các mẫu sinh cảnh cuối cùng còn sót lại của vùng đồng bằng ngập nước Tây sông Hậu và cung cấp nguồn giống sinh vật tự nhiên cho các tỉnh phụ cận. Trong tương lai, Lung Ngọc Hoàng sẽ là nơi nghỉ ngơi, giải trí cho du khách tham quan trong và ngoài nước. Trước mắt, Khu bảo tồn đang phát triển và mở rộng cảnh quan du lịch ở một số phân khu nhưng không làm thay đổi hiện trạng, bảo đảm hòa hợp với thiên nhiên, thân thiện với môi trường.

Du lịch nghiên cứu, học tập sẽ thu hút học sinh, sinh viên vào kỳ nghỉ hè, có thể giúp họ hiểu thêm địa lý, địa chất, lịch sử, môi trường, sinh học… vùng đất ngập nước. Du lịch sinh thái thu hút khách đi bộ tham quan, khám phá thiên nhiên, tài nguyên động vật, thực vật; tham quan rừng tràm 30 năm tuổi; hệ thống lung bàu ngập nước... Du lịch cộng đồng, du lịch nghỉ dưỡng "homestay" giúp du khách trải nghiệm thực tế đời sống văn hóa, sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp của cộng đồng, dân cư sinh sống tại địa phương. Du lịch giải trí có câu cá đồng, hái rau rừng, thu mật ong, đặt lờ, đặt nơm bắt cá, chèo xuồng trên kênh rạch, cắm trại…

"Đến Lung Ngọc Hoàng, du khách có dịp đi xuồng nhỏ giăng câu, thả lưới, soi cá. Du khách sẽ gặp những cánh đồng hoang vu xa tít tận phía chân trời với những bầy le le, cò trắng chập chờn tung cánh giữa mênh mông hoang dã" - trích tài liệu giới thiệu về Lung Ngọc Hoàng.

Góc nhìn từ thực tế

Trong chuyến khảo sát trọn buổi sáng hôm đó, dù mới chỉ đi qua một góc nhỏ giữa những cánh rừng ngập nước hoang sơ Lung Ngọc Hoàng, ông Stiermann Martin, người Đức, Giám đốc khu nghỉ dưỡng Ricefield Lodge ở xã Trường Long, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ, đã nhiều lần thốt lên hai tiếng "tuyệt vời". Ông nói: "Tôi nghĩ Lung Ngọc Hoàng đẹp hàng đầu Việt Nam. Tôi đã đi nhiều nơi ở Việt Nam nhưng chưa nơi nào tôi thấy có cảnh quan tuyệt vời như thế này".

Ông Stiermann Martin (phía trước) cùng đoàn khảo sát vô lõi Lung Ngọc Hoàng.

Đứng trên tháp cao gần 20 mét, nhìn bao quát những cánh rừng tràm, ông Martin say sưa góp ý với các bạn cùng đi. Ông nói như "sợ mất đi một Lung Ngọc Hoàng hoang sơ". Theo Martin, đây không nên là nơi kinh doanh du lịch bằng mọi giá, nhất là giá rẻ, với các dãy nhà homestay. Đây cũng không nên là nơi phát triển loại hình du lịch với công nghệ cao, mà phải giữ được sự tĩnh lặng, để có sự khác biệt trong sản phẩm du lịch. Không nên có đoàn đông người, không nên ồn ào, không nên dùng xe gắn máy, xe ô tô, thậm chí không nên chạy vỏ lãi có gắn máy mà nên dùng thuyền gỗ sử dụng năng lượng mặt trời. Tất cả, để cho du khách có thể hưởng trọn vẹn sự tĩnh lặng, vẻ hoang sơ của rừng, của gió, của chim trời, cá nước ở nơi đây.

"Nếu không có sự chọn lọc, ai cũng có thể đến đây với cái ồn ào, náo nhiệt và xả rác, thì nó sẽ phá hỏng cảnh quan nơi đây. Các anh, các chị phải xác định đón loại khách nào đến khu bảo tồn này, chứ không thể đón tất cả các loại khách" - Martin nói. Và ông đề nghị, sẵn sàng hợp tác với ngành du lịch Hậu Giang cùng ban lãnh đạo Lung Ngọc Hoàng đưa khách cao cấp châu Âu nghỉ tại Ricefield Lodge ở Cần Thơ tới đây để "thưởng thức Lung Ngọc Hoàng", mỗi tour chỉ đông vài ba người.

Là người đề xướng chuyến khảo sát hôm đó, ông Phan Đình Huê, Giám đốc Công ty Dịch vụ du lịch Vòng Tròn Việt (TP Hồ Chí Minh), ủng hộ ý kiến của Martin. Ông Huê nói: "Lâu nay anh Martin luôn muốn tìm một điểm hoang sơ giữa đồng bằng để đưa khách đi chơi và hôm nay ảnh biết được đây là chỗ tuyệt vời. Với cái nhìn của người châu Âu, ảnh thấy rằng Lung Ngọc Hoàng hội đủ tất cả các yếu tố để phát triển loại hình du lịch sinh thái cho khách yêu thiên nhiên với phân khúc cao cấp".

Theo ông Huê, du khách cao cấp châu Âu rất yêu thiên nhiên và sự tĩnh lặng của môi trường du lịch. "Hậu Giang nên coi đó là điểm nhấn trung tâm để tổ chức các điểm dịch vụ xung quanh. Nhưng phải theo nguyên tắc là bảo tồn, giữ được tài nguyên, chứ không phải vô được cái lõi Lung Ngọc Hoàng rồi là xây nhà nghỉ, xây khách sạn" - ông Huê nói.

Ông Phan Đình Huê cũng đề nghị Ban Quản lý Khu Bảo tồn Lung Ngọc Hoàng và Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch Hậu Giang cần đề xuất với UBND tỉnh về dịch vụ du lịch này. Theo ông Huê, Hậu Giang có thể kinh doanh nhiều loại hình du lịch, nhưng nên chọn phát triển du lịch nông nghiệp - nông thôn, trong đó nên chọn Lung Ngọc Hoàng là điểm tham quan chính để "kích hoạt" phát triển du lịch địa phương.

Ông Lê Thanh Sơn, Phó Giám đốc Khu Bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng, nói: "Nếu anh Martin muốn liên kết phát triển du lịch, chúng tôi phải làm đề án để UBND tỉnh Hậu Giang phê duyệt thì mới có thể đón khách". Còn ông Nguyễn Văn Hoàng, Giám đốc Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch Hậu Giang thì giải thích, Khu Bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng chưa hình thành khu du lịch nên chưa cho khai thác. "Chỉ các đoàn có qua Tỉnh ủy hay Trung tâm xúc tiến Du lịch liên hệ, thì có thể cho vô, chứ khách lạ không cho vào" - ông Hoàng nói.