Hàng loạt ngành học mới
Năm 2020, Trường ĐH Bách khoa TP HCM dự kiến mở 5 ngành mới gồm: Kỹ thuật hàng không; Kỹ thuật y sinh; Logistics và quản lý chuỗi cung ứng; Kỹ thuật cơ điện tử - chuyên ngành kỹ thuật robot; Khoa học máy tính (tiếng Nhật).
PGS-TS Trần Thiên Phúc, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Bách Khoa TP HCM, cho biết, những ngành học mới mở là những ngành chủ lực của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và đô thị thông minh (Smart City). Trong hiện tại và trong tương lai, nhu cầu nhân lực ngành này rất lớn. Việc mở ra những ngành nghề đào tạo mới là xu hướng tất yếu để nhà trường đáp ứng được yêu cầu thay đổi rất nhanh của giáo dục và đào tạo hiện nay. Các ngành học này sẽ được triển khai theo phương pháp và nội dung giảng dạy tiếp cận chuẩn quốc tế nhằm tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển của kinh tế xã hội của đất nước.
Phòng thí nghiệm Trí tuệ Nhân tạo, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TP HCM. Ảnh: Ailab
Trong khi đó, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TP HCM dự kiến mở đến 6 ngành mới, gồm Khoa học dữ liệu, Công nghệ vật liệu, Vật lý y khoa, Kỹ thuật địa chất, Toán ứng dụng, Toán tin. Trường ĐH Kinh tế- Luật cũng mở mới 3 chương trình đào tạo, gồm Khoa học dữ liệu trong kinh tế và kinh doanh; Kinh doanh số và trí tuệ nhân tạo, Kinh tế quốc tế.
Trường ĐH Ngân hàng TPHCM năm nay cũng dự kiến tuyển sinh ngành Khoa học dữ liệu trong kinh doanh. Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM có thêm ngành mới là Hệ thống nhúng và IoT cùng với ngành Robot và trí tuệ nhân tạo bắt đâu tuyển từ năm 2019. Năm 2020, Trường ĐH Công nghiệp TPHCM dự kiến tuyển sinh 2 ngành mới là IoT và trí tuệ nhân tạo ứng dụng, Khoa học dữ liệu.
Tại trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, trong số 11 ngành dự kiến mở mới, gồm: hộ sinh; y đa khoa; cử nhân sức khoẻ răng miệng; digital marketing; quản lý tài nguyên và môi trường; kỹ thuật y sinh; quản lý công nghiệp; trí tuệ nhân tạo (AI); công nghệ sinh học; kỹ thuật cơ điện tử; kỹ thuật hạ tầng đô thị. PGS-TS Hồ Thanh Phong, Hiệu trưởng Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, cho biết những ngành mở mới là những ngành đang có nhu cầu cao. Riêng ngành Trí tuệ nhân tạo ở một mức độ nào đó thực ra không mới nhưng lại rất phù hợp với cuộc cách mạng 4.0. AI trước đây nằm trong ngành khoa học máy tính của CNTT, mức độ ứng dụng hiện quá lớn nên các trường đẩy lên thành ngành.
Theo các chuyên gia giáo dục, đang có sự bùng nổ trong tuyển sinh các ngành liên quan cách mạng công nghiệp 4.0, việc mở ra những ngành nghề đào tạo mới là xu hướng tất yếu để đáp ứng yêu cầu thay đổi rất nhanh của giáo dục và đào tạo, cũng như nhu cầu của xã hội hiện nay.
Băn khoăn chất lượng đội ngũ
Tuy nhiên, việc các trường mở ra hàng loạt ngành học mới trong năm 2020 cũng đặt ra câu hỏi về sự chuẩn bị về đội ngũ giảng viên cũng như cơ sở vật chất. Ngay như ngành trí tuệ nhân tạo, việc chuẩn bị đội ngũ giảng viên có chuyên môn về trí tuệ nhân tạo không phải lúc nào cũng sẵn sàng.
PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, cho biết năm 2019 trường chỉ xác định 20 chỉ tiêu tuyển sinh ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo nhưng có đến 293 nguyện vọng đăng ký và điểm chuẩn là 25,2. Điều này cho thấy sức hút của ngành này rất lớn. Ông Dũng cho biết, ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo là một ngành đón đầu kỷ nguyên số tương lai như một nhu cầu cấp thiết, nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng phục vụ cho sự phát triển về khoa học và công nghệ của đất nước. Do đó, đòi hỏi chuẩn bị tốt nhân lực, điều kiện vật chất để đào tạo đầu ra đảm bảo chất lượng.
Để chuẩn bị mở ngành Trí tuệ nhân tạo, PGS-TS Hồ Thanh Phong, Hiệu trưởng Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, cho biết trường đặt vấn đề đội ngũ giảng viên trước tiên. Sau đó ký kết hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài, doanh nghiệp trong nước và chuẩn bị các điều kiện để đào tạo. Trong kế hoạch đào tạo ngành trí tuệ nhân tạo, không phải tuyển sinh vào là đào tạo ngay chuyên môn về trí tuệ nhân tạo mà trước tiên sẽ đào tạo những kiến thức căn bản khác thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin. Chuyên môn về trí tuệ nhân tạo sẽ được đào tạo ở những học phần sau nên sẽ không áp lực phải có ngay những giảng viên có chuyên môn sâu về trí tuệ nhân tạo. Tất nhiên, trường đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng theo lộ trình. Về chương trình đào tạo, nhà trường cũng đã làm việc với các chuyên gia trong và ngoài nước để xây dựng mang tính chất cập nhật, hiện đại, thực tiễn.
Thông tư 22 về điều kiện mở ngành đào tạo trình độ ĐH của Bộ GD-ĐT quy định: Các ngành nói chung (không phải là các ngành đặc thù) phải có ít nhất 10 giảng viên cơ hữu có trình độ thạc sĩ trở lên cùng ngành hoặc ngành gần với ngành đăng ký đào tạo. Trong đó, có ít nhất 1 tiến sĩ và 4 thạc sĩ, hoặc 2 tiến sĩ và 2 thạc sĩ cùng ngành đăng ký đào tạo.