Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng một tỷ lệ lớn sự đa dạng di truyền toàn cầu của SARS-CoV-2 được tìm thấy ở tất cả các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, cho thấy sự lây truyền toàn cầu từ sớm và không có “bệnh nhân số 0” ở hầu hết các quốc gia.
Các phát hiện, được công bố vào ngày 5-5, trong Tạp chí Nhiễm trùng, Di truyền và Tiến hóa, cũng tiếp tục chứng minh virus chỉ xuất hiện gần đây vào cuối năm 2019, trước khi nhanh chóng lan rộng trên toàn cầu. Các nhà khoa học đã phân tích sự xuất hiện của đa dạng gen trong SARS-CoV-2, virus corona chủng mới gây ra Covid-19, bằng cách sàng lọc bộ gen của hơn 7.500 virus từ các bệnh nhân bị nhiễm bệnh trên toàn cầu. Họ đã xác định được 198 đột biến gen, đã lây nhiễm độc lập hơn một lần, điều này có thể dẫn đến manh mối về cách thức virus thích nghi.
Giáo sư Francois Balloux, Viện di truyền học UCL, đồng tác giả cho biết: “Tất cả các loại virus đều biến đổi tự nhiên. Bản thân đột biến không phải là một điều xấu và không có gì cho thấy SARS-CoV-2 đang đột biến nhanh hơn hoặc chậm hơn dự kiến.
Những thay đổi di truyền nhỏ, hoặc đột biến, được xác định là không phân bố đều trên bộ gen của virus. Một số bộ phận của bộ gen có rất ít đột biến, các nhà nghiên cứu cho rằng những phần bất biến của virus có thể là mục tiêu để phát triển thuốc và vaccine.
“Một thách thức lớn đối với việc đánh bại virus là vaccine hoặc thuốc có thể không còn hiệu quả nếu virus đã bị đột biến. Nếu chúng ta tập trung nỗ lực vào các phần của virus ít có khả năng biến đổi, chúng ta có cơ hội phát triển các loại thuốc sẽ có hiệu quả lâu dài hơn”, Giáo sư Balloux giải thích.
“Chúng ta cần phát triển các loại thuốc và vaccine mà virus không thể tránh được”, ông nói.
Đồng tác giả Tiến sĩ Lucy van Dorp, Viện Di truyền học UCL cho biết thêm: “Vẫn còn rất ít sự khác biệt về gen hoặc đột biến giữa các virus. Chúng tôi thấy rằng một số khác biệt này đã xảy ra nhiều lần, độc lập với nhau trong quá trình xảy ra đại dịch. Chúng ta cần tiếp tục theo dõi khi có nhiều bộ gen hơn và tiến hành nghiên cứu để hiểu chính xác những gì chúng biến đổi”.
Các kết quả đã làm tăng thêm bằng chứng cho thấy virus SARS-CoV-2 có chung tổ tiên từ cuối năm 2019, cho thấy đây là khi virus nhảy từ vật chủ trước đó vào người. Điều này có nghĩa là rất có thể virus gây ra Covid-19 đã lưu hành trong thời gian dài trước khi nó được phát hiện lần đầu tiên.
Nhóm nghiên cứu đã phát triển một ứng dụng trực tuyến nguồn mở để các nhà nghiên cứu trên toàn cầu cũng có thể xem xét bộ gen của virus và áp dụng các phương pháp tương tự để tìm hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của nó.
Tiến sĩ van Dorp đánh giá: “Việc phân tích một số lượng gen virus nhiều như vậy trong vài tháng đầu tiên của đại dịch có ý nghĩa vô giá đối với các nỗ lực phát triển thuốc. Đồng thời điều này cũng cho thấy nghiên cứu về gen đã tiến xa đến mức nào trong thập kỷ qua. Tất cả chúng ta đều được hưởng lợi từ nỗ lực to lớn của hàng trăm nhà nghiên cứu trên toàn cầu, những người đã giải trình tự bộ gen của virus và đưa chúng lên mạng”.