Nhiều nhiệm vụ được thay thế bằng AI

Tập đoàn bán lẻ đa quốc gia của Mỹ - Walmart, tháng trước thông báo rằng người mua sắm sẽ sớm thấy nhiều robot phục vụ hơn trong các cửa hàng của mình, nhưng không phải robot đồ chơi hay là thiết bị để mua. Các robot mới của Walmart sẽ đảm nhận các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, có thể giao tiếp với khách và làm việc thay cho các nhân viên.

Không chỉ phục vụ, các robot của Walmart sẽ kiểm tra kho hàng, xem và kiểm đếm các mặt hàng tồn kho, theo dõi hộp như và nhiều hoạt động quản lý khác trong chuỗi bán lẻ. Walmart không phải là công ty duy nhất triển khai robot hoặc AI để xử lý các công việc, Amazon trong những năm qua đã tăng cường sử dụng AI trong việc quản lý các cơ sở của mình và cho biết sắp tới nhiều nhân viên của tập đoàn sẽ làm việc song song với các máy tự động hàng ngày.

Theo báo cáo của Viện Brookings tại Mỹ, có đến 70% công việc tại nước này có tính tự động hóa cao đang được thực hiện bởi con người có khả năng được thay bằng máy móc. Sự thay đổi này sẽ ảnh hưởng không chỉ đến các nhân viên tại nhà máy, các cửa hàng bán lẻ, nhân viên văn phòng, mà cả đầu bếp, bồi bàn, thậm chí là tài xế xe tải...

Trong vài năm tới, những yếu tố kinh tế sẽ đóng vai trò chính. Nếu có một cuộc suy thoái hay khủng hoảng kinh tế, các công ty sẽ tìm cách giảm chi phí, dẫn đến sa thải công nhân và nhiều công việc sẽ được thay thế bằng máy móc. Điều này đã xảy ra trong quá khứ, vì vậy có thể chắc chắn rằng tác động sẽ nghiêm trọng hơn nếu có một sự suy thoái tiếp theo - theo nghiên cứu của Brookings.

AI đe dọa công việc quá mức?

Thực tế, AI và robot ngày nay có khả năng xử lý các nhiệm vụ tỉ mỉ, phức tạp và không nhất thiết theo một nguyên tắc chung. Vậy điều gì có thể xảy ra với những người giữ những công việc đó?

Theo Ramayya Krishnan, Trưởng Khoa Hệ thống thông tin và Chính sách công của Đại học Carnegie Mellon, công việc sẽ không bị thay thế nhưng một số nhiệm vụ có thể bị thay thế. Chúng ta đã chứng kiến một số nhiệm vụ của giao dịch viên ngân hàng đã bị thay thế bằng các máy rút tiền (ATM). Vì vậy, vấn đề không phải có nhiều nghề bị thay thế hay không, mà là một số nhiệm vụ được thay thế như thế nào thông qua công nghệ.

Trong khi đó, chuyên gia nghiên cứu về công nghệ và chương trình an ninh quốc gia tại Trung tâm An ninh Mỹ, bà Megan Lamberth, cho biết, điều quan trọng là phải phân biệt giữa công việc với các nhiệm vụ riêng lẻ tạo nên công việc. Các nhiệm vụ liên quan đến hoạt động thể chất thông thường như nhập dữ liệu, phục vụ hoặc một số nhiệm vụ của nhân viên văn phòng sẽ rất dễ bị tự động hóa. Điều đó không có nghĩa là toàn bộ công việc sẽ được tự động hóa.

Hầu hết các công việc sẽ bị tác động với các hình thức khác nhau bởi tự động hóa hoặc AI và một tỷ lệ nhỏ trong số đó bị loại bỏ hoàn toàn bởi lực lượng này. Khi các lực lượng lao động bị thay thế bằng máy móc họ sẽ tạo ra các công việc mới, những kỹ năng mới và bắt đầu một sự nghiệp mới, Lamberth cho biết.

AI cũng có thể giúp lấp đầy chỗ trống trong một số ngành mà đơn giản là không có đủ nhân công. Điều này chắc chắn đúng trong thế giới công nghệ, nhất là trong lĩnh vực phân tích dữ liệu lớn và an toàn thông tin. Đào tạo nhân công để lấp đầy các vị trí đó không phải là một lựa chọn tối ưu, nhưng AI và học máy (ML) có thể giảm bớt gánh nặng cho các khu vực quá tải này.

Trong vài năm tới, theo các chuyên gia, các công ty sẽ cần khoảng 3,5 triệu việc làm trong môi trường công nghệ. Vì vậy, có vẻ AI không hoàn toàn làm mất việc làm, trái lại, AI và các công nghệ thông minh khác đang lấp đầy lỗ hổng kỹ năng của con người. Và con người sẽ phải bổ sung những kỹ năng còn thiếu để tiếp tục làm việc hoặc chuyển sang môi trường khác.