Trước khi đến với mô hình nuôi lươn không bùn, anh Phương đã từng nuôi lươn có bùn. Theo anh Phương, nuôi lươn có bùn do khó quan sát lươn nên chăm sóc không đơn giản dẫn đến tỷ lệ rủi ro cao. Sau này, nhờ người thân giới thiệu nên anh đã qua huyện Long Mỹ (Hậu Giang) tìm hiểu mô hình nuôi lươn không bùn. Sau khi nắm được quy trình kỹ thuật từ mô hình thực tế và tìm hiểu qua sách, báo, internet, năm 2018, anh Phương quyết định phát triển mô hình nuôi lươn không bùn. Anh Phương cho biết: “Lúc mới thực hiện mô hình gặp khó khăn về vốn nhưng tôi được Ngân hàng Chính sách xã hội tạo điều kiện cho vay 30 triệu đồng. Sau khi có vốn, tôi đầu tư mua lươn giống và tận dụng sửa lại bể nuôi từ chuồng nuôi heo trước đó để giảm chi phí. Trước khi thả nuôi, tôi phải tráng lớp hồ dầu giúp bề mặt bể nuôi trơn láng, hạn chế lươn bị sây sát. Bể nuôi tôi thiết kế một đường cấp nước và phải có ống thoát nước ra bên ngoài để chủ động trong vấn đề cấp nước và thoát nước liên tục trong bể nuôi”.
Trước khi thả nuôi, anh Phương ươm con giống để lươn phát triển khỏe mạnh.
Để đạt hiệu quả kinh tế cao, theo anh Phương khâu chọn con giống đặc biệt quan trọng. Vì vậy, anh tìm mua giống ở một cơ sở có uy tín ở tỉnh Hậu Giang để đảm bảo chất lượng, tránh tỷ lệ hao hụt. Khi mới mua lươn giống về, anh Phương dùng một bể rộng 4m2 để ươm, giúp lươn phát triển khỏe mạnh, sau đó mới thả vào bể nuôi. Mật độ nuôi thì tùy theo kinh nghiệm của mỗi người nhưng vụ này anh thả nuôi 5.000 con lươn giống, với diện tích bể nuôi hơn 10m2. Dẫn chúng tôi ra tham quan bể nuôi lươn, thoạt nhìn không thấy lươn đâu cả nhưng khi anh Phương cho lươn ăn, chúng tôi quan sát thấy hàng ngàn con lươn cỡ 200g/con đến 300g/con trườn mình quấn lấy những phên tre. Chúng tôi thắc mắc, anh Phương giải thích: “Đặc tính của lươn là thích trú ẩn nên phải dùng những tấm phên tre đan lại với nhau để tạo chỗ trú ẩn cho lươn. Một ngày tôi cho lươn ăn 3 cữ nhưng phải đúng giờ để tạo phản xạ tốt cho lươn. Thức ăn sẽ điều chỉnh theo thời gian nuôi, trước khi cho lươn ăn phải xả mực nước xuống khoảng 2cm và thức ăn bỏ trên tấm phên tre. Trong quá trình cho lươn ăn phải quan sát lươn, nếu thức ăn thiếu cần bổ sung vì lươn lớn sẽ ăn lươn bé, để thức ăn dư sẽ làm ô nhiễm nguồn nước. Nuôi lươn mà không thấy chúng bò ra ngoài thì coi như êm, còn chúng nổi nhanh lên mặt nước và bò ra ngoài nhiều là lươn đang bị bệnh. Hiện nay, nuôi được hơn 8 tháng nhưng lươn phát triển rất tốt coi như đã thành công rồi”.
Ngoài cho ăn đúng giờ thì lúc nào cũng phải giữ nước nuôi lươn sạch vì nước bẩn sẽ dễ gây bệnh cho lươn. Do vậy, mỗi ngày anh Phương phải thay nước cho lươn 3 lần, quan trọng là phải thay nước đúng giờ, nếu để quá giờ nước bẩn lươn sẽ chết. Để tăng tỷ lệ sống và nâng cao hiệu quả khi nuôi lươn không bùn thì công tác phòng bệnh rất quan trọng. Vì vậy, cần phải chọn lươn giống khỏe mạnh để nuôi, thức ăn đủ dinh dưỡng, xử lý hồ nuôi, sát trùng nước trước khi thả giống không dùng thức ăn thiu, tẩy giun cho lươn, bổ sung vitamin và khoáng chất, khử trùng nguồn nước định kỳ, thường xuyên kiểm tra lươn nuôi để khi phát hiện bệnh đem ra nuôi riêng. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật nên mô hình nuôi lươn không bùn của gia đình anh Phương không bị hao hụt, đạt hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, lươn nuôi khoảng trên 8 tháng nhưng trọng lượng lươn đạt từ 200g/con đến 300g/con. Theo ước tính của anh Phương, với giá thị trường hiện nay khoảng 170.000 đồng/kg thì vụ lươn này anh cũng thu về hàng trăm triệu đồng. Với mức thu nhập như vậy, thì hiệu quả mô hình nuôi lươn không bùn của anh Phương là khá cao so với một số đối tượng thủy sản khác tại địa phương. Anh Phương dự tính, sau khi thu hoạch vụ lươn đợt này, anh sẽ xây thêm bể để nâng diện tích nuôi.
Thành công từ mô hình nuôi lươn không bùn của anh Phương sẽ giúp địa phương đa dạng hóa đối tượng nuôi. Nhất là trong tình hình hiện nay, giá cả một số đối tượng thủy sản khác ngày càng bấp bênh thì mô hình nuôi lươn không bùn lại có đầu ra ổn định, có giá trị kinh tế cao. Vì vậy, mô hình cần được nhân rộng, góp phần cải thiện thu nhập cho nông dân.
