Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay 15-8, trả lời chất vấn của ĐB Đinh Duy Vượt (Gia Lai) về vấn đề quản lý sim rác, mạng xã hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) Nguyễn Mạnh Hùng cho biết muốn quản lý được mạng xã hội thì đầu tiên phải nhìn thấy. 

Do đó, Bộ TT-TT đã đầu tư, xây dựng, đưa vào vận hành Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia. Trung tâm này có 2 chức năng, đó là giám sát được các cuộc tấn công mạng vào Việt Nam và giám sát được thông tin trên không gian mạng như trên báo chí, mạng xã hội.

"Trung tâm này có khả năng xử lý được 100 triệu tin/ngày, có thể phân loại, đánh giá được tỉ lệ thông tin tiêu cực và tích cực. Trước đây, có những lúc thông tin tiêu cực trên không gian mạng chiếm trên 30%, thì giờ đã tác động, điều chỉnh giảm còn dưới 10%" - Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.

Về vấn đề đấu tranh với các trang mạng nước ngoài trong khi họ chưa có văn phòng đại diện tại Việt Nam, trong khi họ chưa đóng thuế, chưa thực thi luật pháp, thì trong năm qua Bộ TT-TT cũng đã hoạt động rất tích cực.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết trước đây, khi chúng ta yêu cầu thì các trang mạng nước ngoài chỉ thực hiện được khoảng 30% nhưng giờ tỉ lệ Facebook thực hiện yêu cầu của Việt Nam tăng lên khoảng 70-75%; Youtube thì tuân thủ tốt hơn, trước đây khoảng 60% nay thì 80-85%...

Về sim rác, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận đúng là câu chuyện lớn diễn ra nhiều năm. Thời gian qua cơ bản đã cắt bỏ những sim không đủ thông tin, tuy nhiên vẫn còn một lượng rất lớn sim rác đang nằm trên các kênh bán hàng. Từ nay đến tháng 9-2019, Bộ TT-TT sẽ tập trung giải quyết tình trạng này bằng cách yêu cầu các nhà mạng phải mua lại sim.

"Chế tài là giao trách nhiệm trực tiếp cho tổng giám đốc các công ty viễn thông, trong đó có một yêu cầu rất kiên quyết là nếu còn tồn tại sim rác trên các nhà mạng ấy thì nhà mạng đó sẽ không được cấp phép các dịch vụ mới" - Bộ trưởng TT-TT khẳng định.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng khi nói đến hệ sinh thái số Việt Nam thì tại sao chúng ta lại đặt vấn đề xây dựng các mạng xã hội Việt Nam. Theo Bộ trưởng, nếu chúng ta không có mạng xã hội của chính mình thì tất cả những gì chúng ta nói, chúng ta đọc, thậm chí chúng ta mua bán… đều được lưu trữ ở nước ngoài và nói vui là "cái não của người Việt Nam ở nước ngoài".

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, bây giờ những thông tin mà họ thu thập được dùng để làm quảng cáo, tuy nhiên trong trường hợp đặc biệt, họ có thể dùng vào việc khác và có thể nguy hiểm đến an ninh.

Chúng ta thì đặt mục tiêu xây dựng các mạng xã hội trong nước để mạng xã hội trong nước có số lượng người dùng tương đương với mạng xã hội nước ngoài, để "não người Việt Nam phân tán đều", để không có bất kì nhà mạng nào có thể thu thập được toàn bộ thông tin người Việt Nam.

"Hiện nay, các mạng xã hội Việt Nam có 65 triệu thuê bao. Trong năm vừa qua tăng trưởng khoảng 30% - từ 50 triệu lên 65 triệu thuê bao. Trong khi đó, các mạng xã hội nước ngoài có tất cả  khoảng 90 triệu thuê bao. Với tốc độ tăng trưởng như vậy thì đến 2020, chậm nhất đến năm 2021, chúng ta sẽ đạt được tỉ lệ 50-50".

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết thứ nhất, hiện nay có khá nhiều cơ hội để cho người Việt Nam, các công ty công nghệ Việt Nam phát triển mạng xã hội của Việt Nam. Ví dụ như các mạng xã hội theo cách tiếp cận mới, đó là mạng xã hội chia sẻ lợi ích cho tất cả những người tham gia, không chỉ dành riêng lợi ích cho nhà mạng. "Hiện nay facebook cơ bản là hưởng hết các giá trị của nhà mạng".

Thứ hai, các thuật toán quyết định "cuộc chơi" ở trên mạng xã hội mở ra để cho những người tham gia quyết định.

Thứ ba, trong mạng xã hội mới hiện nay mà một số mạng Việt Nam cung cấp, có ngay trên nền tảng của nó là bộ lọc để dọn rác ở trên không gian mạng. "Hiện nay các nhà mạng chịu trách nhiệm chính. 95% rác do các nhà mạng chặn lọc, xử lý và 5% là phát hiện của chính quyền"- Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.