Một nhà máy sản xuất gạch không nung ở Quảng Trị.

Theo thống kê của Sở Xây dựng tỉnh Quảng Trị, hơn 10 tháng đầu năm 2019, tổng sản lượng sản xuất gạch trên địa bàn tỉnh này đạt trên 190 triệu viên, trong đó gạch không nung chỉ sản xuất chưa đến 17 triệu viên, một con số đạt quá thấp so với công suất thiết kế (công suất thiết kế một nhà máy từ 20-30 triệu viên/năm) và so với gạch nung. Thực tế này cho thấy, sản xuất gạch không nung ở Quảng Trị đang nằm trong một môi trường hết sức ảm đạm, chưa lối thoát.

Mặc dù, sau khi có quy định bắt buộc các công trình xây dựng được đầu tư bằng nguồn vốn Nhà nước phải sử dụng gạch không nung, tại Quảng Trị đã nghiêm túc thực hiện. Tuy nhiên, trong quá trình đưa vào sử dụng, nhiều công trình sử dụng gạch không nung đã xuất hiện vết nứt, tách khối. Không ít công trình khóc dở, mếu dở do sử dụng gạch không nung, như: Công trình trụ sở Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Quảng Trị, Đài Phát thanh truyền hình tỉnh Quảng Trị, hay nhiều trường học và cơ sở y tế ở huyện Hải Lăng, huyện Hướng Hoá, thành phố Đông Hà… Và hơn thế nữa, có lần, Sở Xây dựng tỉnh đã thành lập đoàn đi kiểm tra 15 công trình dụng gạch không nung ở địa bàn thành phố Đông Hà (Quảng Trị) thì có đến 13 công trình bị sự cố nứt; ở huyện Hướng Hoá 17 công trình thì có đến 90% sử dụng gạch không nung bị nứt…

Theo các nhà sản xuất thì có nhiều nguyên nhân dẫn đến sử dụng gạch không nung bị nứt, tách khối xây. Nhưng theo các nhà chuyên môn, nguyên nhân chính yếu dẫn đến sử dụng gạch không nung bị nứt là do công nghệ sản xuất.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo điện tử Xây dựng, công nghệ sản xuất của một nhà máy sản xuất gạch không nung ở Quảng Trị có số vốn đầu tư từ 2 tỷ đến 4 tỷ đồng, với hình thức ép rung thuỷ lực. Sau khi viên gạch được sản xuất hoàn thành thì được bảo dưỡng ngay tại xưởng qua 24 tiếng, rồi được đưa ra ngoài bãi bảo dưỡng tiếp…

Theo ông Lê Công Định - Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Trị, với quy trình sản xuất như vậy, thì ngay trong quá trình sản xuất độ đông kết viên gạch chưa cao và ít nhiều xuất hiện các vết nứt.

Để chứng mình về vấn đề này, ông Định cho biết thêm, tại tỉnh Hà Tĩnh, có 3 nhà máy sản xuất gạch không nung, bình quân một nhà máy có suất đầu tư riêng cho dây chuyền sản xuất gạch không nung trên cả 100 tỷ đồng, với công nghệ sản xuất khép kín, từ khâu sản xuất cho đến hệ thống bảo dưỡng gạch. Thực tế cho thấy, các công trình tại Hà Tĩnh sử dụng gạch không nung luôn đảm bảo chất lượng, vì thế mà khách hàng đặc biệt là đối với người dân đã tín nhiệm sản phẩm gạch không nung.

Việc ràng buộc các công trình xây dựng bằng nguồn vốn Nhà nước phải sử dụng gạch không nung, trong khi tình trạng sử dụng gạch không nung các công trình phần lớn gặp sự cố nứt, tách khối xây vẫn chưa có cách nào xử lý là điều hết sức phi lý. Việc làm này chắc chắn không sớm thì muộn đẩy các công trình đứng trước những hậu hoạ khó lường.

Thiết nghĩ, các cơ quản quản lý Nhà nước có liên quan khẩn trương xây dựng Bộ quy chuẩn về việc sản xuất đối với gạch không nung, bao gồm công nghệ cũng như nguyên liệu đầu vào.

Theo đó, các dự án xây dựng nhà máy sản xuất gạch không nung với đầy đủ các tiêu chí đúng với Bộ quy chuẩn mới được cấp phép hoạt động. Trong quá trình sản xuất cần có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ của các cơ quan chuyên môn. Đồng thời, trước mắt có sự điều chỉnh thấu tình đạt lý đối với chủ trương bắt buộc các công trình xây dựng bằng nguồn vốn Nhà nước phải sử dụng gạch không nung như lâu nay… Đó cũng là mong muốn của khách hàng nói chung và các chủ đầu tư lẫn các nhà thầu lâu nay rất đau đầu về những sự cố nứt, tách khối xây khi sử dụng gạch không nung.