Cơ hội cho đại học Việt Nam đẩy nhanh chuyển đổi số, bắt kịp xu thế thế giới

Trường trung cấp - CĐ - ĐH...

Thứ hai, 13/04/2020,07:55 (GMT+7)

Không gián đoạn công tác đào tạo khi dịch Covid-19 diễn ra, nhiều trường đại học đã chủ động triển khai hình thức đào tạo trực tuyến. Đối mặt với không ít khó khăn, thách thức nhưng đây cũng được coi là cơ hội để đại học Việt Nam đa dạng hóa các phương thức, đối tượng đào tạo, tối ưu nguồn lực và nâng cao năng lực, chất lượng đào tạo của nhà trường để đẩy nhanh quá trình hội nhập với giáo dục đại học thế giới. Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc trao đổi và đưa ra những đánh giá về bức tranh đào tạo từ xa, đào tạo trực tuyến của các cơ sở đại học hiện nay.

Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc.

Phóng viên: Xin Thứ trưởng cho biết, thời điểm này các cơ sở giáo dục đại học đang hoạt động như thế nào trong tình hình có dịch bệnh Covid-19?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Để không bị gián đoạn công tác đào tạo trong mùa dịch Covid-19, nhiều cơ sở giáo dục đại học đã chủ động triển khai công tác đào tạo trực tuyến. Cụ thể là đầu tư hệ thống đào tạo trực tuyến, mua bản quyền/chuyển giao công nghệ phần mềm quản lý học tập LMS, quản lý nội dung học tập LCMS, tập huấn giảng viên, số hóa học liệu…; một số cơ sở giáo dục đại học có được sự đồng thuận cao của giảng viên trong công tác triển khai đào tạo trực tuyến. Có thể kể đến một số điển hình như Trường đại học Mở Hà Nội, Trường đại học Mở TP Hồ Chí Minh, Trường đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, Trường đại học Duy Tân, Trường đại học FPT, Trường đại học Sư phạm Hà Nội,… Các cơ sở giáo dục đại học đều xác định đây là cơ hội thúc đẩy số hóa học liệu để tất cả giảng viên, sinh viên và cán bộ quản lý khai thác được các yếu tố tích cực trong việc ứng dụng CNTT vào các hoạt động quản lý, giảng dạy và học tập; linh hoạt được thời gian, không gian cho việc dạy và học mọi lúc mọi nơi.

Sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội trên giảng đường (Ảnh: VNU)

Phóng viên: Đào tạo trực tuyến vẫn là hoạt động nhằm ứng phó với tình hình dịch bệnh và vẫn còn tương đối mới mẻ đối với đa số các cơ sở giáo dục đại học, chúng ta có thể hình dung như thế nào về bức tranh tổng thể đào tạo trực tuyến hiện tại của các trường, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Theo số liệu báo cáo nhanh về tình hình các cơ sở đào tạo triển khai đào tạo từ xa về Bộ GD-ĐT, đến đầu tháng 4, cả hệ thống có 98 cơ sở giáo dục đại học đang tổ chức giảng dạy trực tuyến. Bức tranh đào tạo trực tuyến của các CS GDĐH Việt Nam hiện có thể chia thành ba nhóm:

Nhóm các trường đã có kinh nghiệm triển khai về đào tạo từ xa, đào tạo trực tuyến. Đây là những trường đã sớm quan tâm đầu tư đến hình thức đào tạo này, đã xây dựng và phát triển được hệ thống quản lý học tập (LMS), hệ thống quản lý nội dung học tập (LCMS), đã cung cấp được đầy đủ nội dung học tập, quản lý được việc học và sự tiến bộ của người học, có phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập một cách chính xác, khách quan bằng CNTT. Nhóm này chỉ là số ít các cơ sở đào tạo có kinh nghiệm trong việc triển khai chương trình đào tạo từ xa cấp văn bằng. Điển hình là Trường đại học Mở Hà Nội và Trường đại học Mở TP Hồ Chí Minh

Nhóm các trường chưa có hệ thống quản lý học tập (LMS), nhưng bắt đầu triển khai sử dụng phần mềm hỗ trợ dạy - học trực tuyến theo thời gian thực (Giảng viên giảng dạy qua mạng internet trực tiếp cho sinh theo đúng thời khóa biểu trên các ứng dụng như: Zoom, Google Hangouts Meet, Webex, Micorsoft Teams,…

Nhóm các trường chưa triển khai, chưa sẵn sàng cho việc tổ chức đào tạo trực tuyến đối với sinh viên chính quy, mới chỉ ở diện cung cấp tài liệu sinh viên tự học.

Có thể thấy, đào tạo từ xa theo phương thức đào tạo trực tuyến tại Việt Nam không phải là mới mẻ. Thực tế, nhiều cơ sở đào tạo đã quan tâm đầu tư hệ thống hạ tầng và phần mềm, đào tạo nhân sự, chuẩn bị giáo trình, học liệu điện tử bài bản. Một số cơ sở đào tạo đã nhận ra rằng, đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng CNTT, hệ thống phần mềm quản lý học tập LMS, LCMS, số hoá học liệu,… với mục tiêu hỗ trợ việc đào tạo theo phương thức truyền thống trong việc quản lý việc tự học của sinh viên không chỉ đa dạng hóa các phương thức, đối tượng đào tạo, xóa khoảng cách địa lý, mà còn tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao năng lực, chất lượng đào tạo của nhà trường, đẩy nhanh quá trình hội nhập với giáo dục đại học thế giới.

Phóng viên: Theo Thứ trưởng các trường đại học sẽ gặp phải những khó khăn nào khi tổ chức đào tạo trực tuyến?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Khó khăn chung mà các cơ sở giáo dục đại học đang phải đối mặt hiện nay là cơ sở hạ tầng, trang thiết bị chưa đầy đủ và đồng bộ; Thiếu học liệu phù hợp cho đào tạo trực tuyến; Thiếu kinh nghiệm quản lý và các quy trình quản lý phù hợp với đào tạo trực tuyến; Sinh viên, giảng viên mới được bắt đầu tiếp cận về phương pháp, cách thức đào tạo, học theo hình thức trực tuyến, cần có thời gian thích ứng với công nghệ, phương pháp; Khả năng tự học, đọc tài liệu và lĩnh hội kiến thức của sinh viên còn hạn chế trên môi trường mạng; Hiệu quả chưa cao đối với những nội dung/học phần cần sự tương tác giữa giảng viên và người học; Kiểm tra, thi kết thúc học phần còn gặp khó khăn;…

Phóng viên: Bộ GD-ĐT sẽ có giải pháp hỗ trợ như thế nào để tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở giáo dục đại học, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục đại học khắc phục khó khăn trong triển khai đào tạo trực tuyến, Bộ GD-ĐT và Bộ TT-TT đã hợp tác tìm kiếm các giải pháp hỗ trợ các trường. Theo đó, Bộ GD-ĐT đã ký kết nhận sự giúp đỡ của bốn doanh nghiệp viễn thông lớn đối với các cơ sở giáo dục đại học. Cụ thể: Viettel và VNPT sẽ hỗ trợ miễn phí hạ tầng, công nghệ gồm máy chủ, đường truyền băng thông đủ lớn đảm bảo dạy và học trực tuyến. Viettel, VNPT, Vietnamobile và Mobifone sẽ cung cấp miễn phí cước data di dộng cho học sinh, sinh viên, giáo viên và phụ huynh khi sử dụng các giải pháp đào tạo trực tuyến do Bộ TT-TT và Bộ GDĐT công bố trong giai đoạn dịch bệnh. Tất cả các trường đại học có nhu cầu hỗ trợ, cung ứng hạ tầng dịch vụ, giải pháp đào tạo trực tuyến có thể liên hệ trực tiếp với doanh nghiệp để được hỗ trợ và cung ứng tối đa.

Như vậy, với sự tham gia của các tập đoàn viễn thông lớn hỗ trợ các trường về hệ hạ tầng kết nối cũng như hệ thống phần mềm quản lý đào tạo trực tuyến, tôi hy vọng rằng trong thời gian ngắn giáo dục đại học sẽ có những chuyển biến tích cực, nhiều trường sẽ nhanh chóng triển khai đào tạo trực tuyến hoặc trực tiếp kết hợp trực tuyến. Giáo dục đại học Việt Nam sẽ có cơ hội đẩy nhanh chuyển đổi số, để nhanh chóng tiếp cận và bắt kịp với xu thế đào tạo của thế giới.

Phóng viên: Chất lượng đào tạo qua hình thức trực tuyến sẽ được đánh giá, kiểm soát thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Việc đào tạo trực tuyến thời điểm này có thể chấp nhận như biện pháp tình thế để phòng chống dịch. Trước mắt, chúng tôi chưa đặt ra những tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt, nhưng các trường phải có trách nhiệm thực hiện giải trình về các điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo và bảo đảm chất lượng đầu ra của các học phần dạy trực tuyến. Bộ GD-ĐT đã ban hành Công văn 795/BGDĐT-GDĐH chỉ đạo các trường căn cứ vào đặc điểm tình hình và yêu cầu chương trình đào tạo để lựa chọn dạy online đối với học phần phù hợp, bảo đảm chất lượng đầu ra và chuẩn chương trình đào tạo.

Phóng viên: Trong tương lai xa hơn, Bộ GD-ĐT có định hướng như thế nào đối với hình thức đào tạo từ xa, đào tạo trực tuyến?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc: Trước tiên, tôi tin tưởng rằng với sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Đảng và Chính phủ, dịch Covid-19 sẽ sớm được ngăn chặn. Các trường sau mùa dịch này sẽ thực sự quan tâm đến việc đầu tư, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong quản lý và tổ chức hoạt động đào tạo, không chỉ để ứng phó trong mùa dịch mà còn là tiền đề để phát triển trong tương lai, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập. Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý để thúc đẩy hình thức đào tạo trực tuyến và xây dựng học liệu mở. Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong dạy và học, về phát triển đào tạo từ xa và xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời.

Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Trước tình hình diễn biến của dịch Covid-19, Bộ GD-ĐT đã có Công văn số 795/BGDĐT-GDĐH ngày 13-3, hướng dẫn các cơ sở giáo dục đại học chuyển đổi từ đào tạo trực tiếp theo phương thức truyền thống đối với các khoá đào tạo chính quy, vừa làm vừa học sang phương thức đào tạo từ xa, đào tạo trực tuyến.

Công văn số 988/BGDDT-GDDH ban hành hướng dẫn các trường tổ chức triển khai, xem xét, công nhận kết quả học tập, tín chỉ cho học sinh, sinh viên

Bộ GD-ĐT ban hành hai thông tư: Thông tư số 12/2016/TT-BGDĐT quy định Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, tổ chức đào tạo qua mạng và Thông tư 10/2017/TT-BGDĐT Ban hành Quy chế đào tạo từ xa trình độ đại học, làm cơ sở pháp lý để các trường triển khai đầu tư hạ tầng công nghệ, đổi mới chương trình đào tạo, tập huấn đội ngũ giảng viên để ứng dụng CNTT triển khai các khoá học đào tạo từ xa qua mạng và có thể áp dụng cho chương trình đào tạo cấp văn bằng theo hình thức đào tạo từ xa.

Ngày 26-3, Bộ GD-ĐT đã ký biên bản hợp tác trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 và đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số với Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT), ký cam kết với bốn doanh nghiệp CNTT nhằm có những giải pháp công nghệ, hạ tầng hiệu quả cho các cơ sở giáo dục đại học.

MẠNH XUÂN - HOA LÊ - (nhandan.com.vn)

T/h: H.Phong (dongbang.vn)