Cụ thể, từ ngày 3-4, phía Trung Quốc thực hiện quản lý nghiêm cửa khẩu và các cặp chợ biên giới, ngoài cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, các cửa khẩu khác, gồm: ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng, cửa khẩu chính Chi Ma, các cửa khẩu phụ: Tân Thanh, Cốc Nam chỉ duy trì chức năng thông quan hàng hóa; tạm thời đóng các cửa khẩu, lối mở khác; thực hiện phòng dịch nghiêm ngặt đối với hoạt động trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới.
Đến ngày 7-4, phía Trung Quốc tăng cường quản lý đối với xe hàng và lái xe qua biên giới. Theo đó, yêu cầu thực hiện đội lái xe chuyên trách tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và cửa khẩu phụ Tân Thanh, yêu cầu lái xe đến từ các tỉnh chưa phát sinh ca bị lây nhiễm dịch bệnh phải có kết quả xét nghiệm âm tính đối với Covid-19 và chỉ những người có tên trong danh sách đội lái xe mới được chở hàng hóa xuất nhập khẩu qua lại hai bên. Đồng thời, tại các cửa khẩu phụ: Tân Thanh, Cốc Nam phía Trung Quốc chỉ thực hiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu 5 tiếng/ngày (sáng từ 8 giờ đến 11 giờ, chiều từ 12 giờ đến 14 giờ) và nghỉ làm việc thứ bảy, chủ nhật và các ngày lễ theo quy định.
Do sự kiểm soát chặt chẽ, nghiêm ngặt của phía Trung Quốc dẫn đến năng lực thông quan hàng hóa xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn đã giảm mạnh. Từ ngày 7-4 đến 13-4, trung bình hằng ngày chỉ xuất khẩu được khoảng 300-350 xe, dẫn đến lượng phương tiện dồn tại các cửa khẩu rất lớn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Công Trưởng nhấn mạnh, trước tình hình trên, UBND tỉnh Lạng Sơn tiếp tục triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong xuất khẩu hàng hóa; chỉ đạo các sở, ban, ngành tỉnh tổ chức trao đổi, hội đàm trên đường biên giới, gửi công hàm cho các cơ quan, lực lượng chức năng phía Trung Quốc. Đồng thời, chủ động báo cáo, đề xuất một số giải pháp với Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.
Ngày 6-4, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có công văn phản ánh về những khó khăn vướng mắc trong xuất khẩu hàng hóa tại các cửa khẩu, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương phối hợp chỉ đạo các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu nông sản, hoa quả qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn phối hợp, điều tiết giảm hoặc hạn chế đưa hàng hóa xuất khẩu lên các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn trong thời điểm phía Trung Quốc đang kiểm soát chặt chẽ, phòng, chống dịch bệnh để hạn chế tối đa thiệt hại về kinh tế, tránh gia tăng ùn ứ hàng hóa xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Tuy nhiên, hiện nay, lượng hàng hóa xuất khẩu đưa lên Lạng Sơn vẫn rất lớn, tính đến sáng 14-4, tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vẫn còn tồn khoảng 2.500 phương tiện chở hàng hóa xuất khẩu; trong đó, cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị tồn khoảng 800 xe, cửa khẩu phụ Tân Thanh tồn 1.050 xe (tại cửa khẩu Tân Thanh tồn 948 xe, tại phía bãi hàng hóa Pò Chài - Trung Quốc tồn hơn 100 xe hàng hóa đã xuất khẩu qua cửa khẩu Tân Thanh, nhưng chưa giao được hàng), cửa khẩu phụ Cốc Nam tồn 150 xe, cửa khẩu chính Chi Ma tồn 476 xe...
Trước lượng xe hàng hóa xuất khẩu tồn lớn tại cửa khẩu Tân Thanh hiện nay, ngày 13-4, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có Công điện khẩn số 03/CĐ-UBND báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo tạm thời dừng tiếp nhận hàng hóa lên cửa khẩu Tân Thanh để xuất khẩu, trong thời gian 15 ngày, để tỉnh Lạng Sơn tập trung chỉ đạo giải quyết thông quan lượng hàng xuất khẩu đang tồn tại các cửa khẩu; thời gian thực hiện tạm dừng từ ngày 16-4. Mặt khác bảo đảm công tác phòng, chống dịch Covid-19, đang tiềm ẩn nguy cơ phát sinh thành ổ dịch do tập trung lượng lớn lái xe tại các cửa khẩu trên địa bàn.
Thời gian tới, năng lực thông quan hàng hóa xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn sẽ chưa được cải thiện do sự kiểm soát nghiêm ngặt dịch bệnh từ các cơ quan chức năng phía Trung Quốc. Với những biện pháp mà phía Trung Quốc mới thông báo áp dụng từ đầu tháng 4-2020, nếu lưu lượng xe và hàng xuất khẩu từ các tỉnh, thành phố đưa lên Lạng Sơn không giảm, sẽ xảy ra tình trạng tồn đọng, ùn ứ hàng hóa nghiêm trọng tại các cửa khẩu; đồng thời, sẽ tăng thêm chi phí, làm giảm chất lượng hàng hóa, thiệt hại lớn cho doanh nghiệp và các thương vụ xuất khẩu hàng nông sản.
Để bảo đảm hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa nói chung được thuận lợi, tránh những rủi ro, thiệt hại về kinh tế không đáng có, các doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu nông sản, hoa quả cần thường xuyên hằng ngày cập nhật diễn biến thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nói riêng và các cửa khẩu biên giới đất liền tại các tỉnh biên giới phía bắc nói chung, chủ động có kế hoạch kinh doanh, sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu hàng hóa hợp lý.
Trước mắt, từ ngày 16-4, không đưa hàng hóa xuất khẩu lên cửa khẩu Tân Thanh xuất khẩu; hoặc thực hiện chuyển sang cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị xuất khẩu theo loại hình chính ngạch có hợp đồng ngoại thương; hoặc tiêu thụ tại thị trường nội địa; không nên đưa hàng lên biên giới chỉ để bán tại các cặp chợ, không rõ đối tượng mua hàng, đối tượng nhận hàng, không tuân thủ các tiêu chuẩn tối thiểu về bao bì, đóng gói, truy xuất nguồn gốc đối với hàng xuất khẩu.