Chỉ sau khi xảy ra những tai nạn gây thương tổn tới trẻ em, thậm chí cướp mất cả mạng sống của trẻ, người lớn mới giật mình tìm cách bảo vệ con em mình. Hiện trên thị trường có rất nhiều công cụ, thiết bị đã được các hãng công nghệ phát triển giúp phụ huynh có thể giám sát (tracking), can thiệp kịp thời để bảo vệ an toàn cho trẻ.
Xác định rõ nhu cầu
Sử dụng các thiết bị kết nối internet để bảo vệ trẻ em sẽ hiệu quả hơn việc trang bị cho trẻ smartphone vốn gây nhiều tranh cãi. Việc cho trẻ sử dụng smartphone quá sớm luôn bị các nhà chuyên môn công nghệ lẫn giáo dục khuyến cáo là lợi bất cập hại. Nó không chỉ sẽ nảy sinh nhiều "phản ứng phụ" mà còn vi phạm nhiều quy định hiện hành, như một số trường cấm học sinh dùng smartphone. Đặc biệt là với trẻ ở tuổi mầm non, mẫu giáo thậm chí đầu cấp tiểu học, việc thao tác trên điện thoại có nhiều hạn chế.
Cách đây nhiều năm, các nhà sản xuất đã ứng dụng công nghệ định vị toàn cầu GPS để phát triển những công cụ, thiết bị giúp phụ huynh có thể giám sát con em mình ở bất cứ đâu. Tuy nhiên, phụ huynh phải xác định rõ nhu cầu sử dụng tùy độ tuổi, môi trường trẻ hoạt động (đi học, đi chơi hay ở nhà) để chọn thiết bị phù hợp. Giống như bất cứ loại sản phẩm nào dành cho trẻ em, các thiết bị công nghệ bảo vệ trẻ em phải bảo đảm 2 tiêu chí: có tính năng đáp ứng nhu cầu và được sản xuất an toàn (về chất liệu, thiết kế, kỹ thuật, công nghệ) tương thích độ tuổi của trẻ. Hiện trên thị trường có những thiết bị cho trẻ lớn có nút báo động, chức năng báo thông tin cho phụ huynh; với những trẻ quá nhỏ, có thiết bị ghi nhận những trạng thái bất thường của cơ thể trẻ bằng cảm biến để báo động cho phụ huynh.
Nhiều phụ huynh mua đồng hồ định vị cho con em mình tại một cửa hàng trên đường 3 Tháng 2, quận 10, TP HCM vào ngày 9-8-2019Ảnh: Hoàng Uyên
Trong thực tế hiện nay, việc nhà trường tìm hiểu và giới thiệu cho phụ huynh những thiết bị định vị để giám sát trẻ là điều nên làm. Khi giới thiệu, cung cấp thiết bị; dù việc này có thể bị xem là không hay, dễ gây biến tướng do liên quan tới lợi nhuận, lợi ích nhóm; nhà trường và các nhà sản xuất, phân phối phải đặt trách nhiệm xã hội và sự an toàn của trẻ lên hàng đầu.
Các nhà mạng vào cuộc
Từ năm 2015, 2016 nhiều nhà mạng Việt Nam đã cung cấp thiết bị định vị, giám sát trẻ em, đồng thời hỗ trợ sim số, các gói cước đi kèm để các bậc phụ huynh lựa chọn.
Các nhà mạng hiện cung cấp đồng hồ định vị đa tiện ích và các dịch vụ đi kèm cho trẻ em ở độ tuổi đi học như: Kidzon của Vinaphone, Tio của MobiFone, MyKID, Kiddy của Viettel. Các sản phẩm này có đủ các tính năng của một chiếc đồng hồ và điện thoại, có khả năng định vị, kết nối giữa cha mẹ và trẻ. Phụ huynh tải ứng dụng của các nhà mạng từ kho ứng dụng App Store hoặc Google Play, điện thoại của cha mẹ sẽ lập tức thiết lập các trình quản lý tiện ích trên đồng hồ. Phụ huynh có thể cài đặt, cập nhật trạng thái và tùy chỉnh các tính năng như: định vị, điện thoại, thiết lập vùng an toàn, gọi SOS… Ba công nghệ định vị GPS, WiFi và GSM trên sóng 2G, 3G được tích hợp trong sản phẩm giúp phụ huynh kiểm tra vị trí chính xác của trẻ trên Google Maps 24/24 giờ, ở bất kỳ đâu, cũng như hành trình di chuyển của trẻ trong ngày hoặc những ngày trước đó. Lịch sử di chuyển của con cũng được lưu chi tiết với các điểm đầu, điểm cuối hành trình và có thể xem lại theo từng khoảng thời gian.
Đồng hồ cũng cài đặt 10 số điện thoại của người thân để tự động gọi SOS trong trường hợp khẩn cấp. Chỉ cần bấm nút SOS, đồng hồ sẽ lần lượt gọi các số điện thoại này đến khi có số trả lời. Phụ huynh cũng có thể bấm lệnh ghi âm từ xa, đồng hồ sẽ tự động thu các âm thanh xung quanh và gửi về điện thoại. Tất cả đồng hồ cho trẻ có khả năng thiết lập "5 vùng an toàn" mà trẻ thường xuyên có mặt như: nhà ở, nhà người thân, trường học, nhà cô giáo dạy thêm hay nơi làm việc của bố mẹ... Khi bé di chuyển vào vùng an toàn hoặc ra khỏi những vùng này, đồng hồ sẽ tự động gửi thông báo tới bố mẹ và những người thân đã được thiết lập trước.
Cần chọn lựa kỹ
Theo một chuyên gia công nghệ tại TP HCM, đồng hồ thông minh cho trẻ trên thị trường hiện có rất nhiều loại hàng trôi nổi được chào bán trên mạng xã hội, trừ những tài khoản uy tín. Phần lớn là sản phẩm giá rẻ xuất xứ Trung Quốc với phần mềm được viết lại, bổ sung tiếng Việt, chất lượng các linh kiện và khả năng chống nước rất kém nên mau hư. Nhiều tính năng hoạt động không tốt như lúc quảng bá sản phẩm: định vị không chính xác, kết nối 3G không ổn định, loa thoại chất lượng kém hay mất sóng… Vì vậy, các bậc phụ huynh nên vào website của các nhà sản xuất hay nhà phân phối chính thức, tìm kiếm trên Google với những từ khóa nêu yêu cầu hay trên các cửa hàng online, thương mại điện tử quen thuộc, uy tín… để chọn thiết bị.
Đa dạng thiết bị
Trên thị trường hiện có rất nhiều loại đồng hồ định vị trẻ em. Dựa vào tính năng có thể chia thành 3 nhóm sản phẩm. Loại cơ bản với các tính năng như định vị qua 2G/ 3G, đàm thoại, gửi tin nhắn có giá từ 300.000 -500.000 đồng. Loại thứ 2 có thêm các tính năng như nút cảnh báo khẩn, kết nối dữ liệu qua mạng 3G, ghi âm… có giá từ 600.000 đến 1 triệu đồng. Theo ghi nhận, loại 1 và 2 có các thương hiệu như: Wonlex, Digiwatch, Baby Kid… hiện được nhiều người dùng lựa chọn. Loại thứ 3 có bổ sung các tính năng cao cấp như định vị qua GPW, có WiFi, kết nối dữ liệu 3G, sử dụng bằng App (ứng dụng) trên smartphone… Loại này có giá từ 1 - 3 triệu đồng do các nhà mạng hoặc một số hãng nổi tiếng như Abardeen, Aibeile… cung cấp. Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngoại trừ sản phẩm của các nhà mạng, còn lại tất cả đồng hồ định vị trẻ em tại Việt Nam đều không có nhà phân phối chính hãng mà do các nhà bán lẻ nhập về bán và tự bảo hành cho khách.
