Tìm hiểu tuổi dậy thì

Sức khỏe

Thứ bảy, 28/11/2020,07:27 (GMT+7)

Gần 600 học sinh khối lớp 10 của Trường THPT Bùi Hữu Nghĩa (ở quận Bình Thủy, TP Cần Thơ) tham gia chương trình tư vấn sức khỏe sinh sản vị thành niên do Phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thuộc Trung tâm Y tế quận Bình Thủy phối hợp với nhà trường tổ chức. Các em được trang bị nhiều kiến thức hữu ích về sự phát triển giai đoạn tuổi dậy thì.

Cô Hải Yến chia sẻ với các bạn học sinh Trường THPT Bùi Hữu Nghĩa nhiều vấn đề hữu ích về giới tính.

“Đôi bạn lớp 10 yêu nhau đi bơi chung, bạn trai phóng tinh thì bạn nữ có mang thai hay không?”. Cô Huỳnh Thị Hải Yến, Trưởng Phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình quận Bình Thủy nêu tình huống tại buổi sinh hoạt. Trong nhiều ý kiến của các em, cô Hải Yến đồng ý với câu trả lời của Hồng Nhung, lớp 10A4: “Bạn gái chỉ mang thai khi xảy ra quan hệ tình dục với bạn trai”.

Khéo léo dẫn dắt câu chuyện, cô Hải Yến nhấn mạnh thông điệp: “Chỉ cần quan hệ tình dục không được bảo vệ dù chỉ một lần, bạn gái có thể mang thai ngoài ý muốn. Mang thai, phá thai ở tuổi vị thành niên ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và xã hội của cả nam và nữ. Sử dụng bao cao su đúng cách khi quan hệ tình dục giúp tránh mang thai ngoài ý muốn, các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS”.

Vị thành niên được Bộ Y tế quy định từ 10 đến 18 tuổi, là giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ con sang trưởng thành. Tại buổi sinh hoạt, cô Hải Yến chia sẻ kiến thức về dậy thì và chăm sóc sức khỏe sinh sản của tuổi vị thành niên. Các em nam thường dậy thì muộn hơn nữ từ 2-3 tuổi. Giai đoạn dậy thì, nội tiết tố sinh dục (estrogen và progesterone đối với nữ, testosterone đối với nam) tăng dần, cơ quan sinh dục phát triển, cơ thể chuẩn bị sẵn sàng cho hoạt động sinh sản. Biểu hiện rõ rệt ở nữ là hiện tượng kinh nguyệt và nam là hiện tượng xuất tinh. Cùng với đó, những dấu hiệu nhận biết tuổi dậy thì ở cả bạn trai và gái là sự phát triển chiều cao nhanh chóng, các bộ phận thuộc cơ quan sinh sản phát triển theo; các tuyến bã hoạt động mạnh, xuất hiện mụn trứng cá... Các bạn trẻ bắt đầu quan tâm đến những thay đổi của cơ thể và hình thức bên ngoài.

Vị thành niên dậy thì còn gặp phải nhiều biến đổi tâm sinh lý phức tạp khác nhau. Ở thời kỳ sớm và giữa, các em bắt đầu ý thức mình không còn là trẻ con, muốn được độc lập, tôn trọng, đối xử bình đẳng như người lớn. Các em chú trọng đến các mối quan hệ bạn bè; chịu ảnh hưởng của bạn cùng lứa; dễ ngộ nhận tình bạn khác giới với tình yêu. Bắt đầu phát triển tư duy trừu tượng, kỹ năng phân tích; có xu hướng thực hiện hành vi mang tính thử nghiệm, khám phá, thử thách các quy định, giới hạn mà gia đình và xã hội đặt ra. Thời kỳ vị thành niên muộn, các em khẳng định sự độc lập và tạo dựng hình ảnh bản thân tương đối ổn định. Khả năng đánh giá, ứng xử, giải quyết vấn đề tốt hơn. Ảnh hưởng của nhóm bạn bè giảm dần, quay lại chú trọng mối quan hệ gia đình và quan hệ riêng tư, tin cậy giữa hai người. Giai đoạn này, các em định hướng cuộc sống, nghề nghiệp rõ ràng hơn; biết phân biệt tình bạn và tình yêu; cách nhìn nhận tình yêu mang tính thực tế hơn, có xu hướng thử nghiệm tình dục.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam đứng đầu khu vực và xếp thứ 3 trên thế giới về tỷ lệ nạo phá thai, từ 250.000 đến 300.000 ca nạo phá thai mỗi năm, trong đó, khoảng 75% rơi vào độ tuổi từ 15 đến 19. Tại buổi sinh hoạt, cô Hải Yến khuyến khích bạn trẻ chủ động tìm hiểu thông tin về giới tính, tình dục và tình dục an toàn, các biện pháp tránh thai phù hợp với vị thành niên, kỹ năng ứng xử có trách nhiệm. Cô Hải Yến khuyên bạn trẻ mạnh dạn chia sẻ khó khăn đang gặp phải với bạn bè, người thân có kinh nghiệm. Không tiếp xúc với văn hóa phẩm đồi trụy; không uống rượu và chất kích thích với bạn bè trong các tiệc vui. Tránh gặp gỡ người khác giới nơi vắng vẻ, tối tăm; biết thuyết phục và giải tỏa cảm xúc tình dục. Thực hiện tình dục an toàn như vuốt ve, âu yếm để tránh quan hệ tình dục tiếp xúc.

Cô Hải Yến cũng tư vấn các biện pháp tránh thai phù hợp với vị thành niên: Sử dụng bao cao su đúng cách khi quan hệ tình dục; sử dụng viên thuốc tránh thai kết hợp như Rigevidon, Marvelon, Minositon; sử dụng viên tránh thai khẩn cấp. Ngoài ra, bạn gái cần biết sớm các dấu hiệu mang thai để xử trí đúng đắn và kịp thời. Các cơ sở y tế nhà nước là địa chỉ tin cậy để xét nghiệm và được tư vấn.

Bài, ảnh: THU SƯƠNG - (baocantho.com.vn)

T/h: H.Phong (dongbang.vn)