Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, trình bày báo cáo tại phiên họp - Ảnh: Văn Duẩn
Sáng 4-9, trình bày báo cáo về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2018 tại phiên họp toàn thể lần thứ 11 Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, cho biết từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng đã triệt phá được hơn 40.000 vụ án hình sự. Hoạt động của các băng, ổ nhóm tội phạm hình sự có dấu hiệu phức tạp trở lại, có sự đan xen, gắn kết chặt chẽ giữa các lĩnh vực hình sự, kinh tế, ma túy, môi trường.
Riêng tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự quản lý kinh tế đã phát hiện hơn 16.000 vụ; 282 vụ phạm tội, vi phạm pháp lật về tham nhũng và chức vụ (tăng 27,03%).
Thượng tướng Lê Quý Vương cho biết tội phạm về kinh tế, tham nhũng đều tăng, nhũng nhiễu, tiêu cực, tham nhũng vặt vẫn gây bức xúc. Các băng nhóm tội phạm triệt để lợi dụng danh nghĩa các doanh nghiệp để hoạt động phạm tội, nhất là liên quan đến lĩnh vực cho vay tài chính, hoạt động "tín dụng đen", kéo theo tình trạng xiết nợ, đòi nợ thuê, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật... diễn ra rất phức tạp tại nhiều địa phương.
Do tiếp tục tiển khai quyết liệt các biện pháp nên tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi, có chiều hướng thuyên giảm. Tuy nhiên, tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, "tham nhũng vặt" trong khu vực hành chính, dịch vụ công vẫn gây bức xúc cho người dân, doanh nghiệp.
Qua các vụ án lớn đã xử lý cho thấy, các đối tượng triệt để lợi dụng những sơ hở trong cơ chế, chính sách để thông đồng, tạo ra các "nhóm lợi ích", hoặc móc ngoặc giữa khu vực nhà nước và doanh nghiệp tạo "sân sau", "công ty gia đình", dùng ảnh hưởng của mình để đấu thầu cho các dự án, thâu tóm đất công; cho vay sai nguyên tắc, thế chấp vòng vo, rút tiền của nhà nước, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng.
Đến thời điểm này, các cơ quan chức năng đã khởi tố 1.247 vụ án, 1.818 bị can phạm các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế (tăng 68,06% vụ và 42,03 bị can so với cùng kỳ năm 2017); 264 vụ, 530 bị can phạm tội tham nhũng và các vi phạm khác về chức vụ (tăng 27,54% vụ, 8,38% bị can).
Đặc biệt, đã chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo đạt được những kết quả rõ nét, được coi là điểm sáng trong công tác phòng, chống tham nhũng thời gian gần đây.
Thượng tướng Lê Quý Vương điểm lại nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, kể cả những vụ việc tồn tại từ nhiều năm trước đã được phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm minh, công khai, đúng pháp luật, được nhân dân rất hoan nghênh, đồng tình ủng hộ. Điển hình như vụ án Phạm Công Danh, Hà Văn Thắm, Giang Kim Đạt, Trịnh Xuân Thanh, Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm"), Đinh Ngọc Hệ (Út "trọc")...
Công tác kê biên, thu hồi tài sản bị thiệt hại có chuyển biến tích cực, thu hồi tài sản một số vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng đạt khá cao. Từ năm 2017 đến nay thu hồi tài sản kinh tế gần 24.000 tỉ đồng (tăng 44,84%) và tài sản tham nhũng gần 2.700 tỉ đồng (đạt 38,76%).
Thượng tướng Lê Quý Vương cho biết, tội phạm trong các lĩnh vực quản lý nhà nước cũng diễn biến phức tạp, trong đó một số lĩnh vực có nhiều nguy cơ như ngân hàng, chứng khoán, quản lý đất đai, lĩnh vực thuế, hải quan… Lãnh đạo Bộ Công an cũng đề cập, trong lĩnh vực y tế - dược, có tình trạng trạng móc ngoặc nâng khống giá thuốc, thiết bị y tế.
Ngoài ra, Thứ trưởng Lê Quý Vương cũng nhắc tới việc gian lận thi cử ở Hà Giang, Sơn La, Hoà Bình đang điều tra, gây bất bình lớn cho xã hội.
Báo cáo công tác của VKSND tối cao do Phó Viện trưởng Bùi Mạnh Cường trình bày nêu nhiều con số khái quát: một số nhóm tội phạm được phát hiện khởi tố tiếp tục tăng như tội phạm về tham nhũng, chức vụ (22,8%), tội phạm về ma túy (11,2%), tội phạm về trật tự xã hội (0,8%).
Phó Viện trưởng Bùi Mạnh Cường cho biết ngành kiểm sát đã khởi tố nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng, trong đó, có sự cấu kết giữa chủ doanh nghiệp và cán bộ cơ quan nhà nước để thực hiện hành vi chiếm đoạt, có vụ án liên quan đến cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước.
