Sáng nay 20-9, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã họp cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công.
Trình bày tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết qua 3 năm thực hiện, Luật Đầu tư công đã bộc lộ một số hạn chế cần được sửa đổi, hoàn thiện, như một số quy định về quyền hạn, trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương chưa cụ thể; thủ tục còn phức tạp...
Đại diện cơ quan thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính và Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết uỷ ban tán thành việc sửa đổi toàn diện.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đức Hải, trong số 106 điều luật thì có đến gần 30 điều luật quy định giao Chính phủ hướng dẫn, trong đó nhiều nội dung quan trọng không thuộc thẩm quyền hướng dẫn như: về các trường hợp điều chỉnh làm tăng tổng mức đầu tư; thẩm định dự án; thẩm quyền quyết định dự án đặc biệt; thứ tự ưu tiên, lựa chọn danh mục dự án…
Dự thảo luật chưa đáp ứng yêu cầu về tính bao quát, cụ thể. Đặc biệt, nhóm vấn đề liên quan đến thẩm quyền, bao gồm thẩm quyền của QH, UBTVQH, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, UBND, HĐND, các bộ, ngành liên quan; cơ chế thu hút, khuyến khích các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư; nguyên tắc, trình tự quyết định dự án PPP… cũng chưa được đề cập.
Một trong những yêu cầu quan trọng trong lần sửa đổi này là phải cải cách thủ tục hành chính. Song "mổ xẻ" dự thảo luật cho thấy còn nhiều thủ tục chưa được đơn giản hóa, thậm chí một số quy trình, thủ tục còn phức tạp hơn như quy trình xử lý nguồn vốn ODA; quy trình thẩm định, phê duyệt các dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn 3 năm...
Cùng với đó là các quy định liên quan đến thẩm quyền QH, UBTVQH, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, HĐND, UBND đã được Chính phủ chỉnh sửa theo hướng tăng cường phân cấp; thu hẹp các nội dung cần trình QH quyết định so với luật hiện hành; không quy định thẩm quyền của UBTVQH, điều này là chưa phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước, Nghị quyết 26 của QH và một số văn bản liên quan.
Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân - Ảnh chụp màn hình
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân thống nhất quan điểm điều gì vướng mắc khó khăn trong thực hiện đầu tư công thì sửa.
Tuy nhiên, Chủ tịch QH cho rằng Luật Đầu tư công có gây khó khăn nhưng bất cập trong luật chỉ là một phần, còn phần nhiều hơn do tổ chức thực hiện luật chưa nghiêm.
Theo Chủ tịch QH, Luật Đầu tư công ra đời đưa ra các quy định rất hợp lý và mấy năm gần đây đã khắc phục được việc ghi tên công trình rất nhiều nhưng không có vốn, từng địa phương cứ chạy cho được cái tên chứ không biết vốn ở đâu. Cụ thể Luật Đầu tư công khắc phục được việc này bằng quy định chỉ khi xác định được nguồn vốn mới được ghi tên công trình. Hay kế hoạch đầu tư công trung hạn phải gắn với kế hoạch tài chính 5 năm và kế hoạch vay và trả nợ công...
Từ đó, Chủ tịch QH đề nghị cái gì thiếu, chưa đồng bộ thì sửa đổi, còn những gì không phải do luật mà do công tác điều hành thì không sửa. Ví dụ, cách đây hơn 1 tháng, Chính phủ và QH ngồi lại với nhau rà soát lại những điều xung quanh Luật Ngân sách nhà nước, rõ ràng có những cái có chủ trương đầu tư rồi, bố trí vốn rồi nhưng tới bây giờ chưa giao vốn.
Chủ tịch QH dẫn chứng việc đã 8 tháng kể từ lúc QH thông qua quyết định đầu tư đường cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành nhưng đến nay chưa giao được vốn để triển khai.
"Giờ sắp hết năm 2018 rồi đường cao tốc Bắc - Nam mới ở giai đoạn đấu thầu, tôi e rằng lời hứa của bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải trước cử tri, trước QH là đến cuối nhiệm kỳ này (năm 2021 - PV) sẽ thông tới chỗ này, thông tới chỗ kia thì tính khả thi là có vấn đề. Việc chậm này là do giao vốn" - Chủ tịch QH nhấn mạnh và đặt vấn đề dự án đã được phê duyệt chậm tiến độ là do luật hay không?
"Vốn ít, không có tiền cân đối thì đâu phải do luật. Luật sửa đổi đề xuất điều chỉnh công trình trọng điểm quốc gia là từ 10.000 tỉ đồng lên 35.000 tỉ đồng không ảnh hưởng tới khó khăn đầu tư công đâu. Có 10.000 tỉ đồng như luật hiện hành chúng ta còn không làm được, tiền bố trí rồi mà còn không làm được. Đường cao tốc Bắc - Nam có 55.000 tỉ đồng mà có làm được đồng nào đâu. Bổ sung vốn cho sân bay Long Thành để giải phóng mặt bằng nhanh cũng có làm được đâu"- Chủ tịch QH nhấn mạnh.
Chủ tịch nhắc lại đồng ý điểm nào của luật hiện hành chưa đầy đủ, bất cập là sửa ngay. Tuy nhiên, Chủ tịch QH đề nghị thêm một vế là việc thi hành Luật Đầu tư công phải xác định rõ các nghị định có gây khó khăn cho triển khai thực hiện hay không.
"Tôi nghe nói mấy nghị định này phải chạy tới chạy lui nhiều lần, làm cho thủ tục rườm rà thêm. Nghị định hướng dẫn luật nhưng lại làm cho thủ tục nhiều hơn, gây khó khăn và có ảnh hưởng tới tiến độ đầu tư công. Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu phân tích rất hay, nếu đầu tư công làm tốt có khi tăng trưởng còn hơn thế nữa. Do khâu tổ chức thực hiện luật chứ không phải do quy định của luật, nếu đổ thừa hết do luật thì không đúng" - Chủ tịch QH nói.
