Ngày 20-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã họp cho ý kiến về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công.
Chi tiền của dân thì phải xin phép cơ quan dân cử
Trình bày tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết qua 3 năm thực hiện, Luật Đầu tư công đã bộc lộ một số hạn chế cần sửa đổi, hoàn thiện như quy định về quyền hạn, trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương chưa cụ thể; thủ tục còn phức tạp...
Đại diện cơ quan thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách (TC-NS) Nguyễn Đức Hải cho biết ủy ban tán thành việc sửa đổi toàn diện. Tuy nhiên, theo ông Hải, trong số 106 điều luật thì có gần 30 điều quy định giao Chính phủ hướng dẫn, trong đó có nhiều nội dung quan trọng.
Một điểm đáng chú ý trong dự thảo luật sửa đổi của Luật Đầu tư công là quy định dự án quan trọng quốc gia từ 35.000 tỉ đồng trở lên (hiện là 10.000 tỉ đồng trở lên). "Ủy ban TC-NS cho rằng tờ trình dự án luật của Chính phủ mới chỉ nêu mức này tương đương 0,6% GDP mà chưa đưa ra cơ sở điều chỉnh, đánh giá tác động nên chưa đủ căn cứ" - ông Hải nói.
Góp ý dự luật, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải nêu nguyên tắc "chi tiền của dân thì phải xin phép cơ quan dân cử". "Việc căn cứ vào GDP để nâng tiêu chí dự án phải trình QH, UBTVQH là chưa hợp lý" - bà Hải nói thẳng.
Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, nghị định hướng dẫn luật nhưng lại làm thủ tục rườm rà hơn, ảnh hưởng tới tiến độ đầu tư công
Đừng đổ do lỗi của luật!
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu góp ý nên chọn 5-7 điều bất cập của luật hiện hành để sửa. "Ba năm qua, Luật Đầu tư công góp phần tăng trưởng ở mức cao và ổn định vĩ mô thì không có lý gì để thuyết phục QH sửa luật ở phạm vi rộng" - ông Giàu nêu quan điểm.
Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng Luật Đầu tư công có gây khó khăn do bất cập chỉ là một phần, còn đa phần là do tổ chức thực hiện luật chưa nghiêm. Chủ tịch QH đề nghị cái gì thiếu, chưa đồng bộ thì sửa đổi, còn những gì không phải do luật mà do công tác điều hành thì không sửa.
Chủ tịch QH dẫn chứng: Đã 8 tháng kể từ lúc QH thông qua quyết định đầu tư đường cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành nhưng đến nay chưa giao được vốn để triển khai. "Giờ sắp hết năm 2018 đường cao tốc Bắc - Nammới ở giai đoạn đấu thầu, tôi e lời hứa của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải trước cử tri, trước QH đến cuối nhiệm kỳ này (năm 2021 - PV) sẽ thông chỗ này, thông chỗ kia thì tính khả thi có vấn đề. Việc chậm này là do giao vốn" - Chủ tịch QH nhấn mạnh và đặt vấn đề dự án đã được phê duyệt chậm tiến độ là do luật hay không? "Vốn ít, không có tiền cân đối thì đâu phải do luật. Luật sửa đổi đề xuất điều chỉnh công trình trọng điểm quốc gia là từ 10.000 tỉ đồng lên 35.000 tỉ đồng không ảnh hưởng tới khó khăn đầu tư công. Có 10.000 tỉ đồng như luật hiện hành chúng ta còn không làm được. Đường cao tốc Bắc - Nam có 55.000 tỉ đồng mà có làm được đồng nào đâu. Bổ sung vốn cho sân bay Long Thành để giải phóng mặt bằng nhanh cũng có làm được đâu" - Chủ tịch QH nhấn mạnh.
Chủ tịch QH cũng đề nghị việc thi hành Luật Đầu tư công phải xác định rõ các nghị định có gây khó khăn cho triển khai hay không? Theo Chủ tịch QH, nghị định hướng dẫn luật nhưng lại làm thủ tục rườm rà hơn, ảnh hưởng tới tiến độ đầu tư công. "Nếu đổ thừa hết do luật thì không đúng. Lần họp tới tôi sẽ cung cấp cho thấy triển khai Luật Đầu tư công không được là do triển khai thực hiện chứ không phải do luật" - Chủ tịch QH nhắc nhở.
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng giải đáp băn khoăn: "Chắc có sự hiểu nhầm, vì trong luật không có điều khoản nào giảm thẩm quyền của UBTVQH". Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban TC-NS Nguyễn Đức Hải khẳng định: "Dự thảo luật không có chữ nào ghi bỏ thẩm quyền nhưng có những quy trình thủ tục được nêu trong luật cũ mà dự thảo luật mới không nêu thì rõ ràng không còn thẩm quyền".
Chủ trì phiên họp, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển chốt vấn đề UBTVQH đề nghị Luật Đầu tư chỉ sửa những gì vướng mắc đã được đánh giá tác động. Sau 5 năm thực hiện luật, đánh giá đầy đủ thì mới tính đến việc sửa toàn diện. "Các khoản chi phải có dự toán và được cơ quan có thẩm quyền quyết định. Ngân sách phải được quản lý và giám sát chặt chẽ. Đồng tiền bát gạo của dân không thể buông lỏng" - ông Hiển nhấn mạnh.
Tăng thuế bảo vệ môi trường xăng dầu từ 1-1-2019
Cùng ngày, UBTVQH đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường, có hiệu lực thi hành từ 1-1-2019. Cụ thể, tăng mức trần đối với xăng từ 3.000 lên 4.000 đồng/lít; dầu diesel 1.500 lên 2.000 đồng/lít; dầu madút, dầu nhờn 900 lên 2.000 đồng/lít; dầu hỏa 300 lên 1.000 đồng/lít. Nghị quyết còn điều chỉnh thuế đối với các mặt hàng có ảnh hưởng đến môi trường như: than đá, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ mối, túi ni-lông, các loại thuốc khử trùng thuộc loại hạn chế sử dụng.
