Với bề ngoài trơn nhẵn, mõm dài ngoằng, chân thô và nhọn khiến những chú lợn đất Châu Phi được xem là loài vật xấu xí nhất hành tinh.
Họ hàng nhà lợn đều có sức sống mãnh liệt, sinh sản tốt, nhưng loài này lại đang ở trên bờ vực tuyệt chủng. Các nhà khoa học cùng các chính phủ ở châu Phi đã phải vào cuộc quyết liệt hồi cuối thế kỷ 20 để bảo tồn chúng. Chúng được coi là một trong những loài thú lạ lùng nhất thế giới.
Lợn đất là đại diện duy nhất của bộ động vật răng ống. Răng lợn đất gồm những cái ống nhỏ xíu nằm cạnh nhau. Chúng có trọng lượng khá khiêm tốn. Lợn đất trưởng thành nặng cỡ 20-40kg, dài 1,5m, đuôi của nó có thể dài tới 53.34 cm - 58.42 cm. Ít người nhìn thấy lợn đất, vì chúng rất nhát.
Với bộ móng rất mạnh, sắc, chúng đào hang rất tài tình. Lợn đất thường đào hang ở đồng cỏ, nơi không có con người qua lại, hoặc đào hang trong rừng sâu, đất mềm. Hang động của nó có nhiều ngóc ngách. Hệ thống hang của một con lợn đất dài đến cả chục mét.
Lợn đất là loài sống một mình, chúng chỉ sống với các con khác vào mùa sinh sản mà thôi
Ban ngày chúng tìm cách lẩn trốn ở chỗ sâu nhất trong hang, đêm mới mò đi kiếm ăn. Món khoái khẩu của lợn đất là các loài kiến và mối.
Cái lưỡi dài và dính là công cụ bắt kiến, mối rất hiệu quả. Da của lợn đất rất dày giúp chúng tránh bị côn trùng cắn.
Nó sử dụng cái mũi thính nhạy để tìm kiếm thức ăn. Gặp tổ kiến, nó dùng móng vuốt cào một lỗ nhỏ, rồi ủi mũi vào trong, dùng cái lưỡi vừa dài vừa dính để liếm kiến vào bụng.
Trong lúc ăn lợn đất có thể bịt chặt lỗ mũi lại để tránh bụi và kiến. Lợn đất có thể ăn đến 50.000 con mối trong một đêm. Khi không có kiến, mối nó đành xơi tạm các loại côn trùng khác, thậm chí ăn cả hoa quả, các loại hạt.
Một con lợn đất có thể di chuyển 16 – 30 km trong một đêm để tìm kiếm thức ăn.
Nhờ có màng chân nên lợn đất bơi rất giỏi.
Loài động vật quý hiếm này gần như không sinh sản trong điều kiện nuôi nhốt. Chính vì thế, việc bảo tồn, nhân giống chúng cực kỳ khó khăn.
Lợn mẹ lại cực kỳ vụng về trong việc nuôi con. Mỗi lứa đẻ 3-4 lợn con, nhưng lợn mẹ thường đè chết con liên tục. Hiện các nhà bảo tồn động vật hoang dã quốc tế đang ra sức bảo vệ loài lợn đất châu Phi.