Chưa kịp hồi phục sản xuất sau đợt mưa trái mùa hồi tháng 2-2022, diêm dân miền Tây phải tiếp tục hứng chịu thiệt hại nặng nề bởi những cơn mưa đầu mùa như trút nước vừa qua. Ngành chức năng ước tính trên 10.000 tấn muối (tương đương khoảng 20 tỉ đồng) của diêm dân 2 tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu bị thiệt hại hoàn toàn do mưa.
Trắng tay sau cơn mưa
Suốt đêm, ông Trịnh Văn Dân (diêm dân ở xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu) không ngủ được, bởi cơn mưa to kéo dài từ khuya đến sáng vẫn chưa dứt. Qua trải nghiệm hàng chục năm làm muối, ông Dân hiểu rằng toàn bộ 4 ha sắp thu hoạch của gia đình ông đã tan thành nước.
Ruộng muối của diêm dân Cà Mau chìm trong biển nước do mưa lớn kéo dài
"Làm muối không sợ cực mà chỉ sợ mưa bất chợt. Thật ra, bà con diêm dân tính toán đâu đó hết rồi. Thông thường, tháng 2-3 hằng năm là thời điểm rất tốt để làm muối vì nắng gắt và ít khi mưa. Vậy mà không hiểu sao trời đang nắng bỗng đổ mưa to. Đợt mưa hồi tháng 2 là bất thường vì trái mùa, còn những cơn mưa lớn từ tháng 3 đến đầu tháng 4 là nằm ngoài dự tính. Hàng chục năm qua, mưa đầu mùa chưa bao giờ đến sớm như vậy. Sớm lắm thì cũng từ giữa tháng 4 trở đi" - ông Dân xót xa.
Ngược về xã Điền Hải, huyện Đông Hải, nơi được cho là thủ phủ muối của Bạc Liêu, hàng chục diêm dân vẫn còn thất thần vì xót công, tiếc của. Nhìn ra sân, mưa vẫn đang phủ trắng cả đồng muối, ông Hứa Văn Tâm thở dài: "Mưa này thật khó đoán. Nếu là mưa mùa thì bà con chúng tôi không còn cơ hội để làm lại".
Ông Tâm dứt lời, mưa vẫn rơi nặng hạt. Lẽ ra, hôm nay trên cánh đồng này sẽ là cảnh diêm dân nhộn nhịp thu hoạch những hạt muối trắng tinh, lấp lánh dưới ánh bình minh rực rỡ. Hình ảnh ngày mùa tuyệt đẹp của diêm dân giờ thật ảm đạm, hiu hắt.
Ông Tâm nhẩm tính: "Tất cả 8 sân, mỗi sân 100 giạ muối, mỗi giạ 60.000 đồng. Vậy là, gần 50 triệu đồng chỉ sau một cơn mưa đã tan thành nước. Mấy chục năm làm diêm dân, đây là lần thứ 2 tôi đối mặt với cảnh này".
Diêm dân Bạc Liêu thu hoạch được rất ít muối do thời tiết không thuận lợi .Ảnh: VÂN DU
Những ngày này, trên cánh đồng muối bao la chừng 600 ha của xã Điền Hải vắng tanh. Toàn bộ "vương quốc muối" của Bạc Liêu chìm trong nước. Các chòi canh ngoài đồng muối đóng cửa im lìm, vài diêm dân lom khom đo độ mặn trên ruộng muối để tính chuyện làm lại từ đầu.
Ông Lý Văn Đẳng, Giám đốc HTX Sản xuất muối Tân Thuận (xã Tân Thuận, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau), cho biết HTX có 8 thành viên, với diện tích sản xuất hơn 24 ha. Những năm trước, năng suất muối của các thành viên HTX đạt hơn 70 tấn/ha, giá bán 1.000-1.500 đồng/kg. Tuy nhiên, vụ muối năm nay nắng không tốt lại liên tiếp xuất hiện những cơn mưa vào thời điểm ruộng muối đang chuẩn bị kết tinh nên không ít diêm dân lâm vào cảnh trắng tay.
Đưa mắt về phía ruộng muối hơn 3 ha đang chìm trong nước, ông Trần Văn Hùng (diêm dân ấp Lưu Hoa Thanh, xã Tân Thuận) cho biết thời điểm này những năm trước muối đã nằm trắng ruộng, diêm dân ai cũng háo hức thu hoạch để có khoản tiền trang trải cuộc sống gia đình sau thời gian quần quật trên đồng muối.
"Năm nay mưa đến bất chợt, không ai lường trước được. Nếu mưa vào thời điểm trước Tết Nguyên đán thì còn khả năng "vớt" lại chút ít. Với hơn 3 ha muối, trung bình mỗi vụ tôi thu lãi được vài chục triệu đồng. Còn bây giờ thì… trắng tay" - ông Hùng buồn bã.
Đủ điều kiện được hỗ trợ
Theo ngành nông nghiệp tỉnh Bạc Liêu, muối hiện có giá khoảng 1.800 đồng/kg - mức khá ổn cho diêm dân. Hiện tại, toàn tỉnh có khoảng 2.000 ha sản xuất muối. Do thời điểm đầu mùa nên tất cả các cánh đồng muối đều được sản xuất dày đặc. Điều này đồng nghĩa với việc gần 100% diện tích muối bị ảnh hưởng bởi đợt mưa kéo dài trên diện rộng những ngày qua, ước tính thiệt hại gần 10.000 tấn, tương đương khoảng 20 tỉ đồng.
Cà Mau có diện tích sản xuất muối không lớn, chỉ tập trung trên địa bàn xã Tân Thuận, huyện Đầm Dơi với 55 hộ. Những hộ này sản xuất gần 136 ha muối với sản lượng khoảng 700 tấn đã bị thiệt hại hoàn toàn vì đợt mưa vừa qua.
Theo diêm dân, mưa rơi vào đúng thời điểm muối chuẩn bị kết tinh nên không còn khả năng khắc phục dẫn đến thiệt hại hoàn toàn. Đời sống đa số diêm dân còn nhiều khó khăn nên rất cần sự hỗ trợ của nhà nước để vượt qua giai đoạn trước mắt, tiếp tục sản xuất và ổn định cuộc sống.
Ông Hồ Quang Thùy - cán bộ phụ trách nông, lâm, ngư và diêm nghiệp xã Tân Thuận - cho rằng 55 hộ sản xuất muối bị thiệt hại do đợt mưa vừa qua đã đáp ứng tất cả điều kiện hỗ trợ từ nhà nước theo Nghị định 02/2017/NĐ-CP. Cụ thể, họ sản xuất không trái với quy hoạch, kế hoạch và hướng dẫn của chính quyền địa phương; có đăng ký kê khai ban đầu. Thiệt hại xảy ra khi họ đã thực hiện đầy đủ, kịp thời các biện pháp phòng ngừa, ứng phó với thiên tai, theo sự hướng dẫn, chỉ đạo của cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương.
Theo thống kê ban đầu, trong gần 10.000 tấn muối bị mất trắng ở Bạc Liêu, huyện Đông Hải thiệt hại nhiều nhất với hơn 9.200 tấn. Theo Nghị định 02, đối với diện tích sản xuất muối bị thiệt hại trên 70% thì mức hỗ trợ là 1,5 triệu đồng/ha; thiệt hại từ 30%-70%, bà con sẽ được hỗ trợ 1 triệu đồng/ha.
Lúa, rau màu cũng thiệt hại
Theo Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam, từ đầu tháng 4-2022 đến nay, mưa xuất hiện nhiều nơi ở ĐBSCL với lượng mưa bình quân khoảng 30-50 mm. Một số nơi mưa lớn với lượng mưa trên 100 mm như Kiên Giang, Cà Mau. Dự báo trong tuần tới, ĐBSCL sẽ tiếp tục có mưa trên diện rộng với lượng mưa khoảng 10-20 mm.
Nhiều nông dân lo lắng vì đã xuống giống vụ hè thu lại gặp những cơn mưa lớn. Bà Lý Thị Mười (ngụ xã Hòa Lộc, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long) than thở: "Tôi vừa xuống giống vụ hè thu trên diện tích 7 công được mấy ngày thì gặp phải mấy cơn mưa lớn, kéo dài. Do đó, khoảng nửa công lúa giống chết nên tôi phải thuê người giặm lại với chi phí 200.000 đồng/người/ngày. Ngoài mưa, năm nay không hiểu sao thời điểm này nước lại lên nhanh, làm cho ốc bươu vàng sinh sôi mạnh, khiến nông dân rất lo lắng". Cũng do mưa lớn cộng với nước dâng làm ngập đồng nên nhiều nơi nông dân không thể xuống giống được.
Theo ông Lê Văn Trung, Giám đốc HTX Rau an toàn Thành Lợi (huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long), trong 10 ngày qua xuất hiện nhiều cơn mưa lớn nên nhiều loại rau màu bị úng nước, làm năng suất giảm. Trong đó, loại cây bị ảnh hưởng nhiều nhất là ớt. Trời đang nắng gắt, mấy ngày nay bất chợt mưa nhiều làm cho ớt bị thối rễ, khó phát triển. Để đối phó tình trạng này, các xã viên đã khai thông cho nước không còn đọng trong ruộng.
Ca Linh
VÂN DU - DUY NHÂN (nld.com.vn)
