Mỗi lễ hội còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa- thể thao phục vụ du khách. Trong ảnh: Dạy chữ thư pháp cho học sinh tại Lễ giỗ Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa.
Giàu bản sắc
Theo thống kê sơ bộ, địa bàn TP Cần Thơ hiện có khoảng 70 lễ hội truyền thống, trong đó có khoảng 20 lễ hội thường niên như lễ Kỳ yên đình làng, lễ giỗ danh nhân. Bên cạnh đó là lễ hội của các dân tộc anh em cùng sinh sống trên mảnh đất Cần Thơ như Vía Quan Thánh Đế Quân, Vía Bà Thiên Hậu (bà con dân tộc Hoa), Lễ hội Ok-Om-Bok, Sene Dolta… (bà con dân tộc Khmer). Một số địa phương có lễ hội truyền thống nhiều như Ô Môn (18 lễ hội), Ninh Kiều, Cờ Đỏ (11 lễ hội), Phong Điền (8 lễ hội)…
Lễ hội Kỳ Yên Đình Bình Thủy (quận Bình Thủy) được tổ chức ngày càng quy mô và thu hút hàng chục ngàn lượt người tham gia. Cứ đến 12 đến 14-4 (âm lịch), bà con lại náo nức trẩy hội. Càng phấn khởi và đông vui hơn khi vừa qua, Lễ hội Kỳ yên Đình Bình Thủy được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là lễ hội đầu tiên ở Cần Thơ được vinh dự này. Đến với lễ hội, du khách tìm về không khí thành kính, tôn nghiêm của lễ cung nghinh Sắc Thần du ngoạn, lễ Túc yết, lễ Chánh tế, lễ cúng Thần Nông… Buổi tối, bà con lại tụ họp về sân đình xem hát bội. Bao tích xưa, chuyện xưa được tái diễn giúp người dân, nhất là giới trẻ hiểu thêm về nét văn hóa truyền thống.
Vào dịp đầu năm mới (từ 12-14 tháng Giêng âm lịch hằng năm), tại Miếu Bà Xóm Chài (quận Cái Răng) lại vui lễ hội Tống phong. Lễ hội này còn có tên gọi khác là Cầu an hay Tống ôn - Tống gió. Một trong những nghi thức quan trọng của lễ Cầu an là thả bè thủy lục (mô hình ghe nhỏ bằng giấy, có để lễ vật) trôi ra sông lớn, trở thành ngày hội độc đáo trên sông nước. Gần 100 ghe tàu đã xuôi dòng sông Hậu cùng tống bè thủy lục ra khơi xa, biểu thị cho việc xua đuổi bệnh tật, điều không may trôi theo dòng nước và cầu mong mọi điều tốt lành trong năm mới. Bà con vui lễ hội rất trật tự, văn minh và tuân thủ theo sự hướng dẫn của ban tổ chức.
Lễ hội ở Cần Thơ cũng khẳng định bản sắc với nhiều lễ giỗ danh nhân như Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa, nhà thơ Phan Văn Trị, Danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác… Sau Tết Nguyên đán, người dân Cần Thơ lại rộn ràng với Lễ giỗ Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa vào ngày 19-20 tháng Giêng (âm lịch). Năm nào cũng vậy, ngày tưởng nhớ cụ Thủ khoa rất tôn nghiêm phần lễ và rộn ràng phần hội, thu hút hàng ngàn người tham dự, không chỉ người dân thành phố mà có cả du khách trong và ngoài nước. Ông Lê Văn Hoằng, Ban quý tế Khu tưởng niệm Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa, cho biết: “Lễ giỗ cụ Thủ khoa ngày càng tổ chức quy mô, nề nếp, đậm nét truyền thống. Bà con địa phương ai cũng phấn khởi”.
Ði vào nề nếp
Những năm qua, công tác quản lý và tổ chức lễ hội ở Cần Thơ được các cấp ủy Đảng, chính quyền và ngành chức năng quan tâm, dần đi vào nề nếp. Cụ thể là Chỉ thị số 23-CT/TU của Thành ủy Cần Thơ về tăng cường công tác quản lý, bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn thành phố; Kế hoạch 117/KH-UBND của UBND TP Cần Thơ về bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử - văn hóa, di sản văn hóa phi vật thể, làng nghề, danh lam thắng cảnh gắn với phát triển du lịch thành phố đến năm 2020…
Lễ hội Kỳ yên đình Tân An (Ninh Kiều) được tổ chức long trọng, đúng truyền thống.
Trong đó, việc chủ động kiểm tra, thanh tra, quản lý lễ hội của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ đã tạo nhiều chuyển biến tích cực. Các lễ hội trên địa bàn thành phố diễn ra theo đúng quy định của pháp luật, phù hợp thuần phong mỹ tục và truyền thống văn hóa. Công tác tổ chức lễ hội luôn có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, mặt trận, đoàn thể… Việc quản lý, sử dụng nguồn tiền công đức cũng như các khoản tiền từ thiện, tài trợ… thu được trong kỳ lễ hội được sử dụng đúng mục đích, công khai, minh bạch.
Theo Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ, năm 2018 vừa qua, đơn vị đã tiến hành kiểm tra 16 lượt tại các di tích có tổ chức lễ hội. Các nội dung kiểm tra như công tác tuyên truyền cổ động trực quan gắn với lễ hội; tình hình thực hiện nội quy, quy chế của di tích, nơi diễn ra hoạt động lễ hội; công tác phòng chống cháy nổ, đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường tại di tích; kiểm tra các hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch diễn ra trong thời gian tổ chức lễ hội; việc quản lý và sử dụng nguồn thu từ tiền công đức, tài trợ và nguồn thu khác... Qua đó, đơn vị không phát hiện trường hợp vi phạm.
Bên cạnh đó, việc quản lý và tổ chức lễ hội cũng được quận, huyện quan tâm. Ngoài việc tuyên truyền cho người dân biết và tham gia lễ hội thì Ban trị sự và người có trách nhiệm phải ý thức giữ các nghi thức truyền thống, các loại hình nghệ thuật truyền thống, trò chơi dân gian, đồng thời lồng vào các hoạt động mới để thu hút khách. Ông Bùi Hữu Sang, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin quận Cái Răng, chia sẻ kinh nghiệm: Ngay từ đầu năm, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các sự kiện, lễ hội và có sự phối hợp đồng bộ với các cơ quan, Ban ngành, Ban quản trị, ban trung đình… nên rất chủ động, kịp thời giải quyết những khó khăn phát sinh.
Bà Nguyễn Thị Tuyết, Phó Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin quận Ninh Kiều, cho biết: Địa phương phối hợp ngành giáo dục, Quận đoàn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống, di sản văn hóa trong học đường; tổ chức cho tuổi trẻ tham quan, học tập tại di tích, tham gia hoạt động lễ hội truyền thống như Lễ hội Kỳ yên đình Thới Bình, đình Tân An… Để từ những trải nghiệm đó, những câu chuyện về di sản văn hóa sẽ được các em tiếp tục lan truyền trong trường học, bè bạn. Các em sẽ thật sự là “cánh tay nối dài” trong quảng bá và giới thiệu di sản, lễ hội trong cộng đồng.
* * *
Việc tổ chức lễ hội truyền thống ở Cần Thơ nhiều năm qua quy củ, nề nếp, để lại nhiều ấn tượng đẹp trong lòng nhân dân và du khách. Một “thương hiệu” cho lễ hội Cần Thơ để trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng là điều cần tính đến. Để “đến hẹn lại lên”, du khách gần xa lại náo nức tìm về Cần Thơ vui mùa lễ hội.
