Cách đây hơn 70 năm, năm 1947, Trung đoàn Tây Tiến ra đời. Sau đó, Trung đoàn đổi tên là Trung đoàn 52 Tây Tiến. Đến nay, những chiến công oanh liệt của Trung đoàn còn vang mãi, gắn liền với lịch sử hào hùng của mặt trận Tây Bắc và liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, góp phần tô thắm truyền thống anh hùng, quyết chiến, quyết thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam cũng như mối tình hữu nghị Việt Nam - Lào.
Di tích lịch sử địa điểm lưu niệm Trung đoàn Tây Tiến (Trung đoàn 52) được xây dựng tại đồi Nà Bó, thị trấn Mộc Châu vào năm 2006 và được trùng tu, tôn tạo vào tháng 3/2015, khánh thành ngày 20/8/2016. Năm 2017, Bộ VHTT&DL đã ban hành Quyết định công nhận Di tích lịch sử - Địa điểm lưu niệm Trung đoàn Tây Tiến là Di tích lịch sử cấp Quốc gia.
Di tích lịch sử địa điểm lưu niệm Trung đoàn Tây Tiến (Trung đoàn 52) được xây dựng tại đồi Nà Bó, thị trấn Mộc Châu, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La.
Khu di tích được thiết kế dựa theo ý tưởng của bài thơ “Tây Tiến” của nhà thơ Quang Dũng (một chiến sỹ của Trung đoàn), thể hiện bức tranh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ và hình ảnh người lính Tây Tiến hào hùng, hào hoa. Nơi đây đã trở thành một di tích lịch sử tâm điểm cho công tác giáo dục truyền thống đối với các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau, là công trình lịch sử văn hóa tiêu biểu trong quy hoạch tổng thể khu du lịch Quốc gia Mộc Châu. Là hành trình không thể thiếu của cựu chiến binh và du khách gần xa khi đến với Mộc Châu, tỉnh Sơn La tham quan du lịch.
Nhiều du khách thập phương đến thăm khu di tích lịch sử Tây Tiến.
Chị Nguyễn Thị Vân Anh, du khách đến từ Hòa Bình cho biết: "Khi đặt chân đến khu di tích và được chạm vào mỗi hình ảnh, kỷ vật nơi đây tôi thấy bao điều thiêng liêng và cảm nhận được những sự hy sinh cao cả của các thế hệ cha ông đã đổ mồ hôi xương máu, để đem lại sự bình yên cho thế hệ hôm nay".
Mỗi công trình được xây dựng đều mang ý nghĩa, diễn tả lại không khí, cuộc sống chiến đấu hào hùng mà gian khổ của Trung đoàn Tây Tiến trong tình cảm quân dân Lào - Việt, tình cảm quân dân Tây Bắc…
Khu di tích gồm 7 hạng mục chính, có kiến trúc hiện đại, các hạng mục bố trí hài hòa với thiên nhiên. Đặc biệt, khu nhà đặt văn bia tưởng niệm được xây dựng với hình tượng bốn lưỡi lê chắc chắn chụm vào nhau, hướng lên bầu trời, tượng trưng cho hình ảnh những người lính Tây Tiến sau những giờ phút chiến đấu anh dũng, họ kề sát bên nhau cùng chụm mũi súng, nghỉ ngơi.
Các em học sinh được nhà trường tổ chức đến thăm khu di tích và Nhà truyền thống trưng bày kỷ vật Trung đoàn 52 Tây Tiến.
Khu hoài niệm được thiết kế một đài vọng tưởng được bao quanh bằng kính trong suốt, tượng trưng cho vẻ đẹp sương khói hư ảo của núi rừng Tây Bắc. Khoảnh khắc này thăng hoa trong tâm hồn của người lính Tây Tiến, những chàng trai trí thức của đất kinh kì, hoa lệ, họ xung phong lên đường chiến đấu mang theo cả những giấc mơ Hà Nội lãng mạn đầy chất thơ.
Một góc khu di tích lịch sử Trung đoàn 52 Tây Tiến.
Nhà bia ghi danh được thiết kế theo kiến trúc “Khải Hoàn môn”, kiến trúc cổng chào mừng thắng lợi. Đây là biểu tượng cho những chiến công, cũng như ước vọng về ngày chiến thắng ca khúc khải hoàn. Mái của nhà bia ghi danh được thiết kế bằng kính để đón ánh sáng, biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lý tưởng sống quên mình vì Tổ quốc. Tại khu di tích, một địa danh đã đi vào những vần thơ đầy cảm xúc của nhà thơ Quang Dũng là đỉnh Pha Luông cũng được thể hiện với vẻ đẹp “kiêu hùng”. Dưới chân núi là dòng sông Mã kiêu hùng chảy mãi tạo nên một bức tranh “sơn thủy hữu tình”.
Từ ngày 1/6 di tích lịch sử Quốc gia - Địa điểm lưu niệm Trung đoàn 52 Tây Tiến tại huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La sẽ mở cửa tham quan miễn phí đối với tất cả du khách.
