Chuyển đổi sinh kế
Du khách thích hái trái cây xuống ăn liền. Ảnh: ĐK
Năm 2019, du lịch Việt Nam đón hơn 18 triệu lượt khách quốc tế, tăng 16,2% so với năm 2018; có 2.656 doanh nghiệp kinh doanh lữ hành quốc tế; tổng thu từ khách du lịch khoảng 726.000 tỉ đồng, tăng 17,1% so với cùng kỳ năm 2018. Du lịch đã góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của các ngành khác, đóng góp khoảng 10% vào GDP, góp phần vào sự tăng trưởng chung của đất nước (GDP tăng 7,02%).
Nhiều du khách từ phương xa nói rằng đi nhiều nơi ở Việt Nam thấy phong cảnh đẹp, món ngon, nhưng nhiều quán xá, quán nhậu sân vườn rất giống nhau - sẽ thú vị biết chừng nào nếu cộng đồng cho thấy năng lực sáng tạo hơn.
“Khi sao chép là thiếu tự tin và hết bài” - lời khuyên của các chuyên gia là đừng sao chép mà phải sáng tạo, tìm ra giá trị khác biệt của sản phẩm. Du lịch có trách nhiệm nhắc nhở chúng ta kiến tạo sự bền vững từ những công cụ, nguồn lực để đạt được phúc lợi cộng đồng và duy trì hệ sinh thái cho đời sau - bắt đầu từ giá trị, sản phẩm và lòng tin.
TS Laurie Murphy và TS Gianna Mascardo, Jamescook University, Australia phân tích 350 trường hợp của những dự án phát triển toàn cầu và xác định một số nguyên nhân dẫn đến thất bại của những điểm đón du khách, vì lý do sau đây:
Nhiều người quan niệm du lịch sẽ đem lại công ăn việc làm, phát triển cơ sở hạ tầng và thông qua đó cuộc sống sẽ tốt hơn cho cư dân ở điểm đến, nhưng họ lại ít quan tâm tới ý tưởng sáng tạo và xây dựng kế hoạch một cách cẩn thận, thông thường chỉ suy nghĩ cơ hội cho mình mà không chú ý lợi ích cộng đồng.
Những công ty du lịch hứa sẽ xây dựng năng lực cộng đồng, nhưng nếu cộng đồng không yêu cầu thì họ sẽ không thực hiện (không biết yêu cầu gì cho khớp tầm nhìn) và về lâu dài người dân có thể sẽ mất kiểm soát.
Cứ bê nguyên si mô hình từ nơi khác về nhưng không phù hợp với địa phương mình.
Không tạo được những trải nghiệm hấp dẫn, độc đáo, dễ tiếp cận.
Tầm nhìn từ du khách
Những tháng đầu năm 2020 do dịch bệnh COVID-19 nên lượng khách đến chỉ đạt 3,8 triệu lượt người, giảm 61,6% so với cùng kỳ năm 2019. Năm nay, mức suy giảm đã hơn 80% so thời điểm vàng này.
Những công ty du lịch dày dặn còn “te tua” huống gì những đơn vị làm du lịch nhỏ lẻ. Những ý tưởng phát triển du lịch trong cộng đồng càng khó khăn hơn. Tuy nhiên, nhiều người tỉnh táo cho rằng đó là dịp để nhìn lại, chỉn chu đội hình và tìm ra con đường bền vững.
Sự thay đổi sẽ có ý nghĩa nếu chúng ta quan tâm tới những điều du khách nói với nhau.
Cộng đồng khách du lịch Úc chia sẻ về chai nước: “350 triệu chai nước nhựa được sử dụng trên toàn cầu mỗi ngày và tốc độ phân hủy chai nhựa mất 700 năm hoặc lâu hơn nữa. Điều đó không tốt cho hành tinh của chúng ta. Vậy làm thế nào để bạn tránh mua nước đóng chai nhựa khi đi du lịch?”.
Nếu bạn thường mua ba chai nước (1 lít) mỗi ngày với giá khoảng 1 AUD, bạn sẽ tiết kiệm cho mình 60 AUD trong chuyến đi 21 ngày nếu làm theo 5 cách sau đây:
1. Nên mang theo bình nước có nắp, miệng rộng hoặc bình nước có chức năng khử trùng, như bình nước Sawyer, loại bỏ 99% vi khuẩn.
2. Nước dừa giá một trái dừa bằng 1/5 giá ở Úc. Hãy trang bị cho mình một ống hút tre có thể tái sử dụng và uống 1-2 trái dừa tươi mỗi ngày (500-700ml) mỗi quả.
3. Đun sôi nước máy để nguội rồi cho vào chai có thể tái sử dụng.
4. Ở Bali có các trạm tiếp nước uống. Ở những vùng khí hậu nóng, bình thép không gỉ rất tốt trong việc giữ cho nước luôn mát và lạnh trong ngày, ngay cả khi bạn ở ngoài nắng. Nếu bạn không thể tìm thấy trạm tiếp nhiên liệu, hãy thử đến một khách sạn hoặc nhà hàng - và đừng quên đổ đầy chai nước vào bữa sáng hằng ngày.
5. Thưởng thức cà phê, trà hoặc nước trái cây tươi. Ngồi xuống trong 10 phút và thưởng thức cà phê từ một cốc sứ hoặc thủy tinh. Nhiều quán cà phê hoặc quán nước trái cây phục vụ nước lạnh tại bàn.
Bạn có thể dễ dàng nạp đầy nước và còn có thể lướt Wi-Fi miễn phí. Hãy tận dụng thời gian - dù sao thì bạn cũng đang đi nghỉ, vì vậy hãy ngồi xuống!
Từ đây, bạn nhìn thấy cơ hội gì? Nước dừa. Đúng rồi, nhưng tại sao bạn vẫn cố gắng bán nước chai, vẫn là những trái dừa đã quéo quắc hoặc dừa tươi rói giữa cái nắng gay gắt nhờ hóa chất. Bạn nghĩ du khách không biết gì?
Xây dựng bản đồ du lịch an toàn
Tháng 11 năm ngoái, hội thảo “Đi tìm diện mạo du lịch an toàn” tại TP Cần Thơ, ngành Du lịch cho biết Cần Thơ đón trên 1,1 triệu khách lưu trú, giảm 52,6% so với cùng kỳ năm 2019. Tổng thu từ du lịch 2.045 tỉ đồng, giảm 43,4% so với cùng kỳ năm 2019. Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ cho biết, trên cơ sở kiểm tra các điểm đăng ký tiêu chí an toàn, ngành Du lịch thành phố xây dựng bản đồ du lịch an toàn. Tính đến tháng 10-2020, đã có 72 đơn vị đăng ký về tiêu chí an toàn. Đối với cơ sở lưu trú du lịch (khách sạn từ 1 đến 5 sao, nhà nghỉ du lịch, nhà ở có phòng cho thuê…) có 10 tiêu chí được xác định, Trong đó có: đăng ký đường dây nóng, bố trí cán bộ là đầu mối thông tin hỗ trợ khách về cơ quan chức năng; thực hiện đeo khẩu trang và kiểm tra thân nhiệt cho người lao động, nhân viên và khách du lịch, hướng dẫn viên có nhiệm vụ nhắc nhở khách du lịch về các biện pháp phòng chống dịch bệnh; khuyến cáo khách tự kiểm tra sức khỏe, các biện pháp phòng chống COVID-19 khi tham gia chương trình du lịch; số lượng khách tham gia chương trình theo quy định…
Đối với các khu, điểm du lịch thực hiện 10 tiêu chí, được nhấn mạnh đến bố trí khu vực ngồi ăn, uống cho khách phù hợp, đảm bảo khoảng cách giữa các khách hàng theo quy định và thực hiện lưu mẫu thức ăn đối với tất cả các món ăn của bữa ăn từ 30 suất trở lên…
Khi liên kết du lịch và nông nghiệp, sự an toàn trong một khu vườn - với tay hái trái chín ăn liền - đơn giản vậy thôi, nhưng chỉ có số ít chuyển đổi làm được.
Làm gì để số đông chuyển đổi và du khách rủ nhau về Cần Thơ tận hưởng món ngon - lành, không có gì phải do dự về tính chân thực, hào sảng… là câu chuyện của tương lai.
Phó Chủ tịch Hiệp hội du lịch ĐBSCL - TS Trần Hữu Hiệp cho rằng, nhu cầu an toàn du lịch đang đặt ra 3 yêu cầu: Sự hợp lực với cách tiếp cận hệ thống, thực hiện theo chuỗi liên kết cả vùng. Có tiêu chí rõ ràng, dễ thực hiện. Cần công nghệ để thực thi hiệu quả tiêu chí an toàn du lịch.
CHÂU LAN - (baocantho.com.vn)
T/h: H.Phong (dongbang.vn)
