Chiều 11-5, UBND TP Hội An tổ chức buổi gặp mặt các cơ quan báo chí thông tin về công tác tổ chức quản lý hoạt động tham quan Khu phố cổ Hội An – Di sản văn hóa thế giới.
Chủ trì buổi gặp mặt, ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP Hội An, cho biết cách đây hơn 1 tháng, qua phản ánh của báo chí, cộng đồng mạng có những thông tin trái chiều về công tác quản lý bán vé tham quan, dù thời điểm đó Hội An mới ban hành kế hoạch khung để chuẩn bị, gây "cơn bão" trên mạng xã hội. Thời điểm đó Hội An chưa lấy ý kiến, chưa phản biện nên chưa thông tin đầy đủ nội dung cũng như các bước tiến hành phương án.
Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP Hội An chia sẻ tại buổi gặp mặt các cơ quan báo chí
Vừa qua, Hội An đã tổ chức lấy ý kiến người dân phố cổ; các doanh nghiệp (DN) lữ hành trên địa bàn Đà Nẵng, Hội An, các địa phương có đưa khách đến Hội An; tổ chức lấy ý kiến phản biện của các cơ quan, lấy ý kiến các lãnh đạo Ban Thường vụ Thành ủy, HĐND.
Đến thời điểm này, UBND TP đã hoàn thiện phương án, đã được tập thể Ban Thường vụ Thành ủy cho ý kiến thông qua và sẽ áp dụng kể từ ngày 15-5-2023.
Chủ tịch UBND TP Hội An nói rõ thêm thông tin về chủ trương kiểm soát hoạt động bán vé tham quan vào khu phố cổ. Theo ông, vé tham quan Khu phố cổ Hội An được triển khai từ 1995 đến nay, đã gần 30 năm chứ không phải bắt đầu bán vé lần đầu. "Một số người đặt ra vấn đề liệu có "tham bát bỏ mâm, thả cá rô bắt săn sắt" là do chưa nắm rõ thông tin. Xin thông tin lại, việc bán vé diễn ra từ lâu" – ông Sơn nói.
Du khách tạo áp lực lên di sản Hội An
Theo ông Sơn, giá vé được thực hiện từ năm 2012 với mức 80.000 đồng khách Việt Nam, 120.000 đồng với khách nước ngoài. Đặc điểm di sản của Hội An có hơn 1.000 di sản với nhiều loại hình như hội quán, giếng, nhà thờ tộc, bảo tàng… Nhu cầu khách nước ngoài muốn đến tham quan tất cả các loại hình, người Việt Nam thì một số loại hình không cần thiết nên Hội An bỏ bớt để giảm chí phí chứ không hề có sự phân biệt giữa khách Việt và nước ngoài.
"Vé tham quan Hội An hiện nay rẻ nhất trong tất cả 8 di sản văn hóa thế giới ở Việt Nam, hiện nay tất cả các di sản đều đang bán vé. Giá vé tham quan Khu phố cổ Hội An đã ban hành 11 năm rồi và chưa thay đổi, như tôi nói là thấp nhất trong các di sản" – ông Sơn chia sẻ.
Cũng theo Chủ tịch UBND TP Hội An, có ý kiến cho rằng Hội An là "khu phố sống" có nên bán vé tham quan hay không. Trên thực tế, rất nhiều di sản văn hóa trên thế giới là "di sản sống" đang tổ chức bán vé như Phượng Hoàng Cổ Trấn ở Trung Quốc. Chính ngay Hội An, Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm có 3.000 dân sinh sống nhưng vẫn bán vé 70.000 đồng/khách và gần như không có ai có ý kiến.
Theo ông Sơn, cái khó của Hội An là có quá nhiều đường vào di sản, Hội An bán vé cực khổ hơn rất nhiều so với di sản khác. "Không bán vé thì không có tiền tái đầu tư di sản. Gần 30 năm qua, việc bán vé giúp di tích Hội An trên bờ vực thẳm sụp đổ, nay nhiều di tích đã được trùng tu hết sức vững chãi và ngày càng đẹp hơn. Nhờ tiền từ bán vé mà có thể xây dựng sản phẩm cho Hội An để phục vụ du khách, hỗ trợ lại cho di tích tư nhân..." – ông Sơn nói.
Ông Sơn cho hay Hội An tăng cường kiểm soát việc bán vé vì nhiều lý do. Trên thực tế, hiện nay, Hội An quá đông đúc, quá xô bồ. Gần đây nhất, dịp lễ 30-4, khách đi vào phố cổ quá đông, nhất thời điểm buổi chiều không có chỗ chen chân. Áp lực như vậy đè nặng lên di sản, làm di sản mau xuống cấp, làm các sản phẩm du lịch mà địa phương triển khai dù có cố gắng đi nữa vẫn không xem được, không tổ chức cho hay, cho tốt được với lượng người lớn như vậy, nên phải tăng cường kiểm soát.
Du khách tham quan Hội An
Thứ hai, kiểm soát vé là để đảm bảo công bằng giữa người mua vé và người không mua vé, giữa hãng lữ hành chân chính và không chân chính. Vừa qua, Hội An mời hơn 25 đơn vị lữ hành họp thì các hãng lữ hành cũng lên tiếng bức xúc về việc này. Cụ thể, hiện nay có tình trạng nhiều DN lợi dụng sự dễ dãi của Hội An, đối xử không công bằng với du khách, cắt xén, không đưa khách vào các điểm di tích dù đã thu tiền. Thậm chí một số tour tổ chức đưa khách Hàn Quốc lên tham quan làng gốm, đi thuyền du lịch xuống bến Nguyễn Hoàng, ra chợ đêm rồi về, không vào phố cổ…
"Nếu Hội An không tăng cường kiểm soát thì có lúc trở thành điểm du lịch miễn phí, nếu không có nguồn thu thì không thể quay lại đầu tư tu bổ, triển khai các hoạt động văn hóa phục vụ du khách, đảm bảo an ninh trật tự, môi trường cho khu phố cổ" – Chủ tịch UBND TP Hội An nói thêm và cho rằng việc kiểm soát góp phần nâng cao ý thức của du khách đối với di sản.
Về cách làm, ông Sơn cho biết vừa qua có nhiều thông tin suy luận sai lệch như "đi vào Hội An dạo cũng mua vé" hay "Hội An là TP đầu tiên trên thế giới bán vé tham quan" là chưa đúng.
"Hội An bán vé từ lâu rồi, Hội An không bán vé vào TP mà bán vé vào khu di sản văn hóa thế giới, khu di sản chỉ trong phạm vi 0,4 km2 trong khi toàn Hội An có diện tích hơn 64 km2. Những thông tin không đúng khiến Hội An bị "chửi" oan".
Phố cổ Hội An ngày càng đẹp hơn nhưng ngày càng chịu áp lực lớn từ khách du lịch
Lãnh đạo TP Hội An cho biết quá trình kiểm soát được thực hiện một cách chặt chẽ, nhân văn, yêu cầu không làm ảnh hưởng đời sống sinh hoạt của người dân, không làm kiểu "ngăn sông cấm chợ", không ảnh hưởng đến thương hiệu "Hội An nhân tình thuần hậu".
Cụ thể, Hội An sẽ tập trung kiểm soát khách theo đoàn. Khách đi lẻ tham quan sẽ được mời mua vé, họ mua thì tốt không mua thì thôi. Khách đi vào với mục đích khác như ăn tối, uống cà phê, chụp hình cưới không phải mua vé.
"Không có chuyện nhận diện, dùng người Hội An nhận diện này kia. Người lưu trú ở Hội An mua vé Hội An 1 lần thì được ra vào thoải mái. Hội An sẽ tăng cường công tác hướng dẫn. Trước đây các điểm vào khu phố cổ ai vô thì vô, bây giờ sẽ có người chào mời, hướng dẫn, đi tham quan đi như thế nào sẽ được hướng dẫn. Điều này sẽ khiến các tour cắt xén tiền vé không thực hiện được vì có sự kiểm soát rõ ràng. Mục đích vé tham quan góp phần trùng tu phố cổ" – ông Sơn nói thêm.
Theo ông Sơn, điều đáng mừng là vừa qua, Hội An tổ chức họp lấy ý kiến người dân sinh sống trong khu phố cổ ở 2 phường Cẩm Phô và Minh An thì người dân đều đồng tình ủng hộ phương án. Họp với 25 đơn vị lữ hành đều đồng tình ủng hộ, họ cho biết sắp tới đây sẽ cơ cấu đầy đủ vé tham quan Hội An vào tour của mình, họ lên án những đơn vị dẫn khách đi "chui". Khi địa phương họp DN khách sạn, lưu trú thì họ đều đồng tình ủng hộ, tình nguyện làm công tác tuyên truyền cho du khách đến lưu trú và đề xuất nhận vé của TP để về bán cho du khách, đây là điều đáng mừng.
