Các công việc "tay trái" của nghệ sĩ cải lương muôn hình vạn trạng. Nhưng một thời khi sàn diễn tắt đèn, để đỡ nhớ nghề, họ ùn ùn mở quán bia vọng cổ. Một số đã mang về cho các nghệ sĩ nguồn thu nhập "khủng", ổn định, giúp họ duy trì tên tuổi cũng như các hoạt động biểu diễn dù thi thoảng sàn diễn cải lương sáng đèn. Thế nhưng, phần nhiều đều lắc đầu: "Chết".

Bởi, thành công của việc mở quán bia vọng cổ không trải hoa hồng cho họ. "Công việc kinh doanh quán bia vọng cổ của nghệ sĩ không phải lúc nào cũng trải hoa hồng, thực tế đã có không ít người "ngã ngựa" do giao kèo không sòng phẳng với đối tác, hoặc vội vàng trong hoạt động kinh doanh dẫn đến đổ vỡ" – NS Thanh Tú kể.

Đối với giới sân khấu cải lương, hai nghệ sĩ Thanh Tú – Trang Bích Liễu là cặp đôi mở quán bia vọng cổ sớm nhất. Đầu thập niên 90, khi đó quán bia vọng cổ mang tên "Bên cầu dệt lụa" đã nổi tiếng khắp nơi. Cái thú vừa uống bia, vừa nghe vọng cổ đã là một sở thích theo phong trào khi sàn diễn ít mở màn chào đón khán giả. Hơn nữa, với tài năng và tên tuổi được bảo chứng qua nhiều vai tuồng hay, khán giả yêu thích nghệ sĩ đã tìm đến các quán như: Văn Hương (quận 9), Thanh Tú – Trang Bích Liễu (quận 5), Kiều Minh Trang (Tân Bình), Phương Bình (huyện Bình Chánh), Ngọc Hương (quận 1), Mộc Lan (quận 11)… Sau này, có nhiều nghệ sĩ trẻ cũng mở quán bia vọng cổ như: Thy Trang, Thu Hồng, Kim Cúc, Dũng Thanh…

"Chết do nhiều nguyên nhân lắm. Trước hết là cái tính đơn giản hóa mọi vấn đề của nghệ sĩ. Khi mở quán toàn giao kết bằng miệng, tình cảm lai láng nên chẳng ai nghĩ sẽ gạt ai. Nhưng khi đụng phải chuyện lời lỗ, thâm hụt vốn thì sinh chuyện. Chưa kể đến việc nghệ sĩ tổ chức biểu diễn, khách đến xem boa nhiều tiền cho nghệ sĩ này, kém hơn một chút đối với nghệ sĩ kia thì cũng là nguyên nhân dẫn đến những việc không vui" – NS Trang Bích Liễu tâm sự.

Nhưng nguyên nhân sâu xa khiến cho tựu chung nghệ sĩ kinh doanh quán bia vọng cổ đều "chết" là sức khỏe bị bào mòn. "Đêm nào cũng uống say bí tỉ, không uống với khán giả thì họ buồn phiền sẽ không đến ủng hộ; còn uống thì sau 6 tháng chìm ngập trong men bia, rượu thì đổ bệnh, khan tiếng, phong độ xuống lập tức. Rồi quyết định dẹp quán" – NS Thanh Tú chua xót.

Vợ chồng nghệ sĩ Tiểu Linh - Kim Thoa cũng vay nợ mở quán nghệ sĩ, không đơn thuần chỉ là bán bia kèm vọng cổ, mà còn nhiều món đặc sản. Ban đầu cũng thu hút đông thực khách nhưng rồi sau đó thưa vắng dần. "Chúng tôi chỉ cầm cự được hơn 3 tháng, sau đó sang lại trong buồn lo vì lỗ nặng. May nhờ anh trai tôi, NSƯT Vũ Linh, đứng ra cứu nguy, cho tiền để trả nợ, nếu không thì còn khổ đến chừng nào. Bây giờ chỉ tập trung đi hát thôi" - NS Tiểu Linh bộc bạch.

Danh hài Tấn Beo cám cảnh nhiều hơn, anh cũng mở quán ăn với nhiều món đặc sản mang tên Tấn Beo. Khán giả đến ủng hộ đông lắm nhưng rồi sau đó anh phải chào tạm biệt vì lỗ. Nghệ sĩ Mỹ Chi cũng mở quán bia vọng cổ với NS Kiều Phượng Loan, sau gần một năm cầm cự, hai chị sang quán trong nỗi buồn vì nợ ngân hàng hơn cả tỷ đồng.

Trong số các nghệ sĩ mở quán, hiếm hoi có hai nghệ sĩ thành công đó là danh hài Bảo Quốc và NSƯT Kim Tử Long. "Cả hai anh đều có sự hậu thuẫn của gia đình. Vợ của danh hài Bảo Quốc quá giỏi trong kinh doanh, thay chồng lo mọi việc nên một thời nhà hàng của anh chị rất đông khách. Còn NSƯT Kim Tử Long thì có cô con gái là Kim Phụng, tức bé Mai Ka, cũng là diễn viên của sân khấu kịch Hồng Vân, thay cha quán xuyến nhà hàng BBQ "Quá đã", hiện nay lợi nhuận rất cao. Như vậy, có thể nói khi nghệ sĩ muốn làm kinh tế thì phải có người nhà phụ giúp. Còn một mình đương đầu với trăm thứ không phải ngành nghề của mình đều dẫn đến phá sản" - NSND Ngọc Giàu nhận xét.

Tương tự, nhà hàng ăn uống mang tính chất gia đình "Ngã ba sông" của cặp vợ chồng nghệ sĩ Hồng Vân - Lê Tuấn Anh đã thu hút đông đảo khách hàng. Cơ ngơi này khá quy mô và thơ mộng, nằm bên sông Sài Gòn. NSND Hồng Vân cho biết chị đã nung nấu ý định làm quán ăn với những món dân dã từ rất lâu, đến bây giờ mới thực hiện được. Và Lê Tuấn Anh đã hy sinh khi không tham gia nghệ thuật để toàn tâm đầu tư cho nhà hàng.

Nghề tay trái độc chiêu hơn phải kể đến NS Kim Ngân - con gái cố NS Kim Ngọc - với công ty sản xuất lưỡi câu cá, xe đạp thiếu nhi và nhiều mặt hàng khác. Sau những ngày biểu diễn, chị đi giao dịch, ký hợp đồng ở Nhật, Hàn Quốc... NS Kim Ngân có được cơ ngơi này cũng nhờ ông xã. Chị nói: "Làm ăn dù lớn hay nhỏ cũng đều phải trọng chữ tín. Nghề hát mẹ tôi đã dạy tôi như vậy và trong kinh doanh cũng rất cần một tâm hồn nghệ sĩ, phóng khoáng, chân thật, đẹp lòng đôi bên thì công việc mới suôn sẻ. Nghề tay trái này đã mang lại cho tôi một cơ ngơi khang trang để có thể yên tâm theo đuổi sân khấu đúng ước nguyện nối nghiệp mẹ" - NS Kim Ngân cho biết.