Cả 3 MV (video music) gây sốt trên thị trường âm nhạc thời gian qua với hàng trăm triệu view (lượt người xem) gồm "Có em chờ", "Ghen" và "Chưa bao giờ mẹ kể" đều bất ngờ "mất dấu" khỏi trang YouTube gây hoang mang với công chúng yêu nhạc. Theo thông báo từ YouTube, cả 3 MV này đều bị dính nghi án vi phạm bản quyền của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC). Đây không phải lần đầu MV ăn khách của ca sĩ Việt bất ngờ biến mất khỏi YouTube vì vi phạm bản quyền.
Không chấp chứa hành vi gian dối
"Có em chờ" là ca khúc đầu tiên đưa cái tên Min đến gần với khán giả. Thậm chí, ca khúc vui tươi với âm nhạc bắt tai này đã giúp cô gái trẻ của giới underground nổi tiếng khi giành được một vài giải thưởng âm nhạc của thị trường âm nhạc Việt (V-Pop) trong năm 2017. Với hiệu ứng sẵn có này, Min nhanh chóng chinh phục khán giả trẻ khi kết hợp với giọng ca có sức hút khác là Khắc Hưng và Erik trong ca khúc "Ghen". Một lần nữa, "Ghen" trở thành ca khúc hit (ăn khách) của năm và sự nghiệp của Min cũng ngày càng phát triển hơn. "Chưa bao giờ mẹ kể" lại đem đến cho khán giả hình ảnh rất mới về Min, một cô ca sĩ nhẹ nhàng, giàu tình cảm chứ không phải một nữ ca sĩ tinh nghịch khi thể hiện những ca khúc về tình yêu lứa đôi. Cả 3 MV đều gây ấn tượng mạnh với công chúng này cách đây vài ngày đều mất tích như chưa từng tồn tại.
Cảnh trong MV "Có em chờ" của ca sĩ Min bị "biến mất" khi đang ăn khách trên YouTube vì vi phạm bản quyền. (Ảnh cắt từ MV)
Phía ca sĩ Min cho biết đây là sự cố đáng tiếc do giấy tờ bản quyền chưa được cung cấp đầy đủ và rõ ràng. Hiện tại, ê-kíp của cô đang gấp rút bổ sung giấy tờ xác minh bản quyền 3 ca khúc ăn khách nói trên cho cơ quan quản lý bản quyền tại Việt Nam.
Còn nhớ MV "Chạm khẽ tim anh một chút thôi" của Noo Phước Thịnh bị tháo khỏi YouTube ngay trong thời điểm MV đang tăng nhanh về lượt view (30 triệu). Ngay chính ca sĩ Noo Phước Thịnh cũng "bàng hoàng" về sự việc này trong khi người hâm mộ (fan) của anh rất lo lắng, không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Nguyên nhân khiến MV bị gỡ là "đạo nhạc". Theo đó, đoạn nhạc nền bắt đầu từ cảnh quay nhân vật bị tai nạn xe hơi được cho là sử dụng ca khúc có tên "The way" của nhạc sĩ Zack Hemsey mua độc quyền của công ty Epic Elite.
Cũng trong thời điểm này, ca sĩ Bảo Anh nhận thông báo từ YouTube cho hay MV "Sống xa anh chẳng dễ dàng" của cô có vấn đề về bản quyền. Để cứu lượng view "khủng" lần đầu có được trong MV của mình, ê-kíp của ca sĩ Bảo Anh đã chịu đóng tiền tác quyền (khá cao) theo yêu cầu của đối tác YouTube có liên quan, đồng thời nhanh chóng thay đổi một số chi tiết trong MV với việc "bổ sung" lời cảm ơn đến nhà soạn nhạc phim Ivan Torrent đồng thời dẫn nguồn ở phần chú thích bên dưới. MV "Sống xa anh chẳng dễ dàng" có một số đoạn nhạc nền được lấy từ hai bản hòa âm có tên "Icarus" và "Glimmer of hope" của Ivan Torrent. Do đó, MV đã không bị tháo xuống như "Chạm khẽ tim anh một chút thôi".
Trước Noo Phước Thịnh, làng nhạc Việt đã từng chứng kiến việc YouTube thẳng tay xóa MV "Em của ngày hôm qua" của ca sĩ Sơn Tùng M-TP với lý do MV này bị "tố" đạo nhái trắng trợn sản phẩm "Every night" của nhóm nhạc EXID (Hàn Quốc) vào năm 2014. Đầu năm 2017, MV "Anh thì không" của ca sĩ Mỹ Tâm bị nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng tố cáo vi phạm tác quyền phần lời Việt của ông. MV này sau đó đã bị gỡ xuống.
"Chơi" phải đúng luật
YouTube giúp ca sĩ kiếm bộn tiền nhưng cũng nghiêm trị thói "xài chùa" trí tuệ người khác (một cách vô tình hay cố ý) của những ai có liên quan bằng nhiều hình thức khác nhau.
Tình trạng cắt, ghép một hình ảnh đâu đó vào MV của ca sĩ Việt là không lạ. Hay mượn vài đoạn hòa âm có sẵn đưa vào bản nhạc của nhạc sĩ Việt cũng xảy ra khá thường xuyên. Nhưng đó là khi V-pop chưa bước vào sân chơi chính thống, điển hình nhất hiện nay là kênh nhạc trực tuyến YouTube. Đây là nơi ca sĩ có thể hái ra tiền bằng sản phẩm ăn khách của mình nhưng nếu vi phạm bất cứ "luật chơi" quốc tế nào, ca sĩ và sản phẩm của họ đều bị trừng phạt.
YouTube sẽ quét video người dùng đưa lên và họ chú ý rất nhiều đến âm thanh nền, trong đó sẽ phân ra 3 loại âm nhạc của người dùng: Miễn phí hoặc không vi phạm bản quyền - xài bình thường; có vi phạm bản quyền nhưng được dùng - xài bình thường nhưng video đó không kiếm được tiền; có vi phạm bản quyền, không được dùng, video sẽ bị tắt tiếng. Ở đây, chúng ta đã thấy nhiều MV của ca sĩ Việt bị xóa hoàn toàn trên YouTube.
Làm công việc sáng tạo là phải biết tôn trọng thành quả sáng tạo của người khác. Đó không chỉ là đạo lý mà còn vì sự công bằng cho mỗi người. Với luật chơi rõ ràng, được YouTube thực hiện nghiêm khắc, thói quen vi phạm bản quyền khá phổ biến lâu nay của showbiz Việt ít nhiều sẽ được hạn chế.
Trả giá đắt vì mơ hồ
Dù đã chính thức bước vào cuộc chơi nhưng thực tế, nhiều ca sĩ Việt vẫn khá lờ mờ về luật chơi. Khi sản phẩm bị gỡ khỏi YouTube, Noo Phước Thịnh cũng bàng hoàng không kém fan của mình. Anh thừa nhận: "Tôi đã không kiểm tra kỹ vì không có kinh nghiệm trong chuyện này". Phần lớn ca sĩ không biết phần hòa âm hoặc phần hình ảnh (bộ phận khác phụ trách) vi phạm bản quyền. Ngay chính người sử dụng những đoạn nhạc nền (thường là đạo diễn MV) như đạo diễn Khương Vũ cũng ngơ ngác: "Tôi chỉ sử dụng đoạn nhạc rất ngắn và không nghĩ tình hình lại trở nên nghiêm trọng thế". Ngoài ra, cũng có một vài người cố tình làm liều vì cho rằng xin phép nhiêu khê, mất thời gian. Vì vậy phải trả giá đắt.
