Ông Phan Thanh Bình (phải) cùng đại diện các trường ĐH tư thục trao đổi bên lề buổi tọa đàm
PGS.TS Nguyễn Văn Áng, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Văn Lang phát biểu như vậy tại buổi Tọa đàm tham vấn chuyên gia chủ đề Giáo dục tư thục và định hướng phát triển giáo dục tư thục tại Việt Nam do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và nhi đồng Quốc hội tổ chức chiều qua tại TP HCM.
Ông Phan Thanh Bình - chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng Quốc hội, ví công lập và ngoài công lập là đôi cánh của hệ thống giáo dục. Vấn đề là cần phải làm gì để đôi cánh đó mạnh mẽ.
Đi vào vấn đề này, TS Đàm Quang Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH Phú Xuân, chia sẻ ở nhiều quốc gia, nguồn lực nhà nước phân cho học sinh không phân biệt công tư. Nhưng ở Việt Nam, công tư vẫn còn khoảng cách và sự phân biệt. Công tư như hai cánh của hệ thống giáo dục nhưng một bên chiếm 84% (số sinh viên ĐH công lập), bên còn lại chỉ có khoảng 16%, thế nên đôi cánh bị lệch.
Sự phân biệt công tư như đã nêu trên, theo nhận định của đại diện các trường tư thục là hệ quả của việc làm chính sách và thực tế thực hiện khác nhau. Nhiều đại biểu cho rằng mặc dù các văn bản pháp luật đã nêu rõ hơn sự bình đẳng công tư nhưng từ văn bản luật đến thực hiện khác xa nhau.
Ông Kiều Tuân - Chủ tịch HĐQT Trường ĐH Công nghệ TP HCM (Hutech) dẫn chứng lâu nay chúng ta nói nhiều về công bằng nhưng thực hiện không đơn giản. Quan điểm này cũng được bà Mai Hồng Qùy, Hiệu trưởng Trường ĐH Hoa Sen, chia sẻ rằng cách tiếp cận quản lý giáo dục tư thục phải thay đổi.
"Bộ trưởng Bộ GD-ĐT có quan điểm tích cực nhưng các vụ chức năng, nhân viên vụ chức năng khi thực hiện lại căn cứ vào các quy định tưởng chặt nhưng chưa chặt, điều này làm khó các trường. Tính tự chủ ĐH hiện nay cao nhưng chúng tôi chưa yên tâm" - bà Quỳ, nói.
Sự bình đẳng công, tư được các đại diện đề cập là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển đôi cánh của giáo dục. Thực tế các trường tư đang là động lực thúc đẩy sự thay đổi của trường công. PGS.TS Nguyễn Văn Áng, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Văn Lang cho biết trước năm 2000 và trước nữa, kinh tế tư nhân bị kỳ thị, nhưng giờ phát triển kinh tế tư nhân đã là động lực phát triển nền kinh tế. Vì sao chúng ta chưa thể đạt con số 40% sinh viên học ngoài công lập như kỳ vọng? Đó là do xã hội còn quan điểm nặng nề đối với giáo dục tư thục. Để phát triển ĐH tư thục sắp tới, ông Áng đề xuất cần phải xóa bỏ phân biệt công tư, sinh viên học trường công hay tư đều được hưởng các quyền lợi như nhau.
PGS-TS Thái Bá Cần, Chủ tịch HĐQT Trường ĐH Hoa Sen, đề nghị cần cập nhật đủ các mô hình giáo dục trường lớp, hình thức giáo dục mới vào các văn bản pháp luật. Có những sự quan tâm và ưu tiên đối với lĩnh vực đầu tư vào giáo dục; cần có chính sách để các trường tư thục tiếp cận được các định chế tài chính quốc tế.
Có nên quy định cứng điều kiện thành lập trường?
Ý kiến của một số đại biểu cho rằng quy định mở trường ĐH tư hiện nay bắt buộc chủ đầu tư phải có nghìn tỉ cùng tối thiểu 5ha đất. Ở những đô thị lớn như TP HCM, chủ đầu tư có nghìn tỉ nhưng lấy đâu ra 5ha đất nguyên lô? Đây là vấn đề cần tháo gỡ để phù hợp thực tế.
Liên quan vấn đề này, nhiều chyên gia giáo dục cho rằng quy định mở mới trường ĐH phải có nghìn tỉ, 5ha đất nhưng quy định lại không yêu cầu những trường đã hoạt động, kể cả trường công cũng phải đạt được những điều kiện trên, đó là sự bất hợp lý, không công bằng.
