Thu hoạch nhãn ở huyện Thới Lai, TP Cần Thơ.

Tín hiệu tích cực

Cần Thơ có hơn 18.436ha cây ăn trái, với sản lượng trái thu hoạch đạt trên 111.000 tấn/năm. Các loại cây ăn trái được trồng khá đa dạng về chủng loại, có nhiều loại cây ăn trái ngon, đặc sản, có giá trị kinh tế cao, nhiều người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng.

Hầu hết các chủng loại cây ăn trái ngon của miền Nam đều có trồng tại TP Cần Thơ: vú sữa Lò Rèn, sầu riêng hạt lép, nhãn Ido, nhãn tiêu da bò, thanh nhãn, măng cụt, xoài cát Hòa Lộc, cam xoàn, mận An Phước, bưởi da xanh, bưởi 5 roi, thanh long, mít, chuối… Ngành nông nghiệp TP Cần Thơ đã tích cực hướng dẫn, hỗ trợ nông dân sản xuất theo các quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt, nhất là sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm để tạo thuận lợi đầu ra sản phẩm. Đồng thời, tăng cường liên kết, hình thành các vùng chuyên canh cây ăn trái tập trung chất lượng cao, gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm, cấp mã số vùng trồng, đảm bảo truy xuất được nguồn gốc xuất xứ.

Đến nay, toàn thành phố có hơn 101,6ha cây ăn trái của 110 hộ dân tại các hợp tác xã (HTX) và tổ hợp tác đã được chứng nhận VietGAP, với các loại cây ăn trái: xoài cát Hòa Lộc, nhãn, vú sữa, mít, cam, sầu riêng. Trong đó, huyện Phong Điền có HTX Trường Thuận 1, với 17 xã viên đã được chứng nhận VietGAP trên sản phẩm mít, cam, vú sữa, sầu riêng và nhãn, với diện tích 9,85ha, sản lượng 485 tấn/năm; HTX Vú sữa Trường Khương A đạt chứng nhận VietGAP trên sản phẩm vú sữa Lò Rèn và vú sữa bơ, với diện tích 45,5ha, sản lượng 581 tấn/năm, của 42 hộ thành viên. Huyện Cờ Đỏ có HTX Xoài Lộc Hưng đã đạt chứng nhận VietGAP trên sản phẩm xoài cát Hòa Lộc, với diện tích 30,5ha, sản lượng 305 tấn/năm, 16 hộ thành viên tham gia. Quận Thốt Nốt có HTX  trái cây Tân Lộc đạt chứng nhận VietGAP trên sản phẩm nhãn, với diện tích 15,8ha, sản lượng 150 tấn/năm, với 35 thành viên tham gia.

Ông Trần Văn Chiến, Giám đốc HTX Vú sữa Trường Khương A, xã Trường Long, huyện Phong Điền, cho biết: "Áp dụng sản xuất theo VietGAP không chỉ tạo ra sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe nông dân và môi trường do giảm sử dụng phân thuốc hóa học. Nông dân tại HTX rất phấn khởi khi đạt chuẩn VietGAP giúp sản phẩm tiêu thụ tốt hơn ở thị trường trong nước và xuất khẩu thành công vào thị trường khó tính là Mỹ".

Thành phố hình thành được nhiều vùng trồng cây ăn trái tập trung như: vùng trồng  xoài hơn 2.110ha tại xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ, phường Tân Phú và Phú Thứ, quận Cái Răng; vùng vú sữa hơn 645ha tại xã Giai Xuân, huyện Phong Điền và phường Thới An Đông, quận Bình Thủy; vùng trồng nhãn hơn 515ha tại phường Thường Thạnh, Phú Thứ, quận Cái Răng, phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt; 444ha dâu Hạ Châu  tại xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền... Các địa phương cũng đã xây dựng được nhãn hiệu tập thể cho nhiều loại cây ăn trái, như: nhãn hiệu tập thể cam xoàn, nhãn Ido, phường Thới An, quận Ô Môn; dâu Hạ Châu, xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền; sầu riêng Tân Thới huyện Phong Điền... Nhiều diện tích trồng cây ăn trái ngon, đặc sản giúp nông dân có thu nhập 200-700 triệu đồng/ha/năm. Nông dân cũng xây dựng nhiều mô hình trồng cây ăn trái gắn với phát triển du lịch sinh thái, lợi nhuận cao gấp 1,5-2 lần so với chuyên canh cây ăn trái.

Tiếp tục hỗ trợ

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, đơn vị đã mở nhiều lớp tập huấn kỹ thuật và hướng dẫn, hỗ trợ nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP đối với nhiều loại trái cây cụ thể. Chi cục cũng quan tâm phối hợp với các địa phương và đơn vị liên quan để đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động người dân tham gia sản xuất theo GAP và tăng cường hỗ trợ quảng bá sản phẩm, kết nối giữa nông dân với các doanh nghiệp, nhà tiêu thụ để tạo thuận lợi về đầu ra. Bà Phạm Thị Minh Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ cho biết, tranh thủ các nguồn hỗ trợ từ thành phố, Trung ương và các dự án quốc tế (như VnSAT, WB6...), đơn vị đang tiếp tục hỗ trợ nông dân thực hiện các mô hình sản xuất theo các tiêu chuẩn an toàn, nhất là sản xuất theo VietGAP trên nhiều đối tượng cây trồng: lúa, rau màu, cây ăn trái.

Nhiều doanh nghiệp, siêu thị đã và đang tích cực liên kết với nông dân tại các HTX, tổ hợp tác ở TP Cần Thơ để đưa sản phẩm  trái cây xuất khẩu và tiêu thụ tại các kênh bán hàng cao cấp: trung tâm thương mại, siêu thị, nhà hàng, cửa hàng rau quả sạch. Đây là động lực quan trọng để nông dân tiếp tục đẩy mạnh sản xuất trái cây theo hướng chất lượng cao, đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Theo bà Ngô Tường Vy, Phó Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Chánh Thu ở tỉnh Bến Tre, người tiêu dùng  đòi hỏi cao về chất lượng sản phẩm và quan tâm nhiều đến sức khỏe nên các sản phẩm trái cây muốn tiêu thụ mạnh và bền vững ở thị trường nội địa cũng cần phải làm "hàng sạch". Đặc biệt, để xuất khẩu, công ty rất cần các sản phẩm trái cây đảm bảo an toàn và đạt tiêu chuẩn chất lượng của thị trường quốc tế. Công ty đã kết nối với nông dân tại TP Cần Thơ thu mua và xuất khẩu thành công vào các thị trường khó tính đối với trái vú sữa và trái thanh nhãn trồng tại thành phố. Tới đây, công ty có kế hoạch tăng cường liên kết, hợp tác với nông dân tại các HTX sản xuất cây ăn trái đạt chuẩn VietGAP để đẩy mạnh tiêu thụ thêm nhiều loại trái cây có thế mạnh, nhất là các loại nhãn và xoài.

Tiểu thương và người kinh doanh tại các chợ và trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện ích trên địa bàn TP Cần Thơ cũng quan tâm ưu tiên kinh doanh các loại trái cây nội địa nhằm góp phần phát triển nền sản xuất trong nước. Đến siêu thị và cửa hàng tiện tích trên địa bàn thành phố, người tiêu dùng dễ dàng tìm mua nhiều loại trái cây và rau quả trong nước được sản xuất theo các tiêu chuẩn GAP, đảm bảo an toàn vệ sinh
thực phẩm.