Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh vừa có báo cáo đại biểu Quốc hội về tình hình điều hành giá điện, trong đó có những lí giải về việc tăng giá điện. 

Không tác động nhiều đến chỉ số CPI

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh dẫn cơ sở pháp lý của việc điều chỉnh giá điện năm 2019 là luật Điện lực; Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg ngày 30-6 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân; Quyết định số 34/2017/QĐ-TTg ngày 25-7 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016-2020...

Theo Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, giá điện sẽ được xem xét điều chỉnh từ tháng 6-2018 (sau 6 tháng kể từ lần điều chỉnh giá điện gần nhất là ngày 1-12-2017). Tuy nhiên, căn cứ thực tế các yếu tố chi phí đầu vào cấu thành giá điện và để đảm bảo ổn định giá cả, thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018, Chính phủ đã quyết định không điều chỉnh giá điện trong năm 2018. Việc này góp phần kiềm chế lạm phát ở mức 3,54% và giúp tăng trưởng tổng sản phẩm GDP đạt 7,08%.

Trong năm 2019, Chính phủ đã xem xét điều hành điều chỉnh giá điện theo đúng qui định tại Luật Điện lực và Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, đồng thời thực hiện một số Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội trong việc điều chỉnh giá khí, giá than bán cho điện, thuế bảo vệ môi trường và phân bổ một phần các khoản chênh lệch tỷ giá còn treo trong các năm trước.

Ngày 29-1-2019, Bộ Công Thương có báo cáo tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về phương án điều chỉnh giá điện năm 2019 với các phương án tăng giá 7,31%; 8,36% và 9,26%.

Ngày 21-2, Văn phòng Chính phủ có thông báo kết luận của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc họp Thường trực Chính phủ ngày 29-1 với các Bộ, ngành liên quan về phương án điều chỉnh giá điện năm 2019.

"Thủ tướng Chính phủ kết luận chủ trương điều chỉnh giá bán lẻ điện năm 2019 theo phương án tăng 8,36% so với mức giá bán lẻ điện bình quân hiện hành và yêu cầu Bộ Công Thương lựa chọn thời điểm thích hợp trong khoảng từ ngày 15-3-2019 đến ngày 30-3-2019 để thực hiện việc điều chỉnh"- báo cáo nêu.

Ngày 5-3, Bộ Công Thương có báo cáo Thủ tướng về giá bán lẻ điện bình quân năm 2019. Ngày 19-3, báo cáo Thủ tướng về điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân năm 2019, trong đó đề nghị Thủ tướng cho ý kiến chỉ đạo về việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân năm 2019 lên 1.864,44 đồng/kWh, tăng 8,36% kể từ ngày 20-3-2019. Ngày 20-3, Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo Thủ tướng đồng ý với đề nghị này.

"Trên cơ sở thông báo của Văn phòng Chính phủ, ngày 20-3, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 648/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và quy định giá bán điện (tăng 8,36% từ ngày 20-3-2019)"- báo cáo nêu rõ.

Về việc cân nhắc lựa chọn thời điểm tăng giá (từ ngày 15 đến ngày 30-3) là theo đề xuất của liên Bộ và Tổng cục Thống kê. Theo quy luật, chỉ số CPI thường tăng cao vào tháng 2 (dịp nghỉ tết Âm lịch) và sẽ giảm mạnh trong tháng 3, nên sẽ không tác động nhiều đến chỉ số CPI bình quân cả năm và kiềm chế được lạm phát kỳ vọng. Theo đánh giá của liên Bộ Công Thương, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Tổng cục Thống kê, dự kiến điều chỉnh giá điện bán lẻ bình quân tăng bình quân 8,36% vào ngày 20-3 sẽ làm CPI cả năm tăng 0,3%.

Tháng 4 tiền điện tăng cao là do nắng nóng

Trong báo cáo này cũng thông tin về kết quả kiểm tra ban đầu về lý do tiền điện cho các hộ sinh hoạt tăng cao trong tháng 4-2019.

Theo đó, khi có thông tin từ khách hàng về giá điện tăng cao đột xuất trong tháng 4, Thủ tướng đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan kiểm tra việc điều chỉnh mức giá bán điện, phương pháp tính giá và việc thu tiền điện thời gian qua; làm rõ đúng, sai, báo cáo Thủ tướng trong tháng 6-2019.

Bộ Công Thương đang phối hợp tích cực với Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài Chính và các cơ quan liên quan kiểm tra việc điều chỉnh mức giá bán điện, phương pháp tính giá và việc thu tiền điện thời gian qua, để sớm có kết luận cụ thể, công bố công khai theo chỉ đạo của Thủ tướng và Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá.

Trước phản ánh của một số khách hàng về hóa đơn tiền điện tăng cao trong tháng 4-2019, ngày 2-5-2019, Bộ Công Thương đã thành lập 3 đoàn kiểm tra liên ngành, gồm đại diện Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Tài chính; Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban Kinh tế Quốc hội, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Tổng công ty Điện lực Việt Nam (EVN).

Kết quả trong tháng 4, nhiệt độ trung bình toàn quốc tăng 16% so với tháng 3 dẫn đến nhu cầu phụ tải điện toàn quốc và ở cả 3 miền tăng cao hơn so với tháng 3 và cùng kỳ năm 2018.

Theo EVN, trong tháng 4, tổng điện năng thương phẩm tăng 10,26% so với cùng kỳ năm 2018 và 14,23% so với tháng 3. Trong đó phụ tải quản lý, tiêu dùng (bao gồm sinh hoạt) tăng 14,15% so với cùng kỳ năm 2018 và tăng 21,03% so với tháng 3.

Theo số liệu từ phần mềm Hệ thống thông tin quản lý khách hàng (CMIS) của EVN, so sánh riêng số liệu thống kê của tháng 4 so với bình quân năm 2018 cho thấy số lượng khách hàng sử dụng điện dưới 200 kWh/tháng giảm trong khi số lượng khách hàng dùng trên 200 kWh/tháng tăng.

Phần lớn khách hàng sinh hoạt trên cả nước ngay trong tháng 4 nắng nóng cũng chỉ sử dụng điện dưới 200 kWh/tháng. Cụ thể tháng 4, số lượng khách hàng sinh hoạt dưới 200 kWh/tháng chiếm tỷ lệ 68,15%, trong đó với mức sử dụng điện dưới 100 kWh/tháng chiếm tỷ lệ 31,6%. Trong khi đó số lượng khách hàng sử dụng điện trên 200kWh/tháng chỉ chiếm tỷ lệ 31,85%.

Trước ý kiến của một số khách hàng thắc mắc về hoá đơn tiền điện tháng 4 tăng cao, Bộ Công Thương đã thành lập đoàn kiểm tra hoạt động niêm yết công khai giá, công tác ghi chỉ số công tơ, công tác chốt chỉ số, tính tiền điện, thanh toán tiền điện.

Kết quả, công tác niêm yết công khai giá điện mới đã được các đơn vị thực hiện đúng quy định, đảm bảo thông tin về việc điều chỉnh giá điện đến các khách hàng kịp thời.

Công tác ghi chỉ số công tơ, chốt chỉ số, tính tiền điện, áp giá bán lẻ điện và thanh toán tiền điện được các đơn vị thực hiện đúng quy trình kinh doanh của EVN, tuân thủ theo Nghị định số 137/2013/ của Chính phủ về ghi chỉ số công tơ, thanh toán tiền điện và Thông tư số 16/2014 của Bộ Công Thương.

Qua kiểm tra thực tế cho thấy, hóa đơn tiền điện của nhiều khách hàng sinh hoạt trong tháng 4 năm 2019 tăng là do 3 nguyên nhân: Sản lượng điện tiêu thụ của khách hàng tăng do thời tiết nắng nóng, nhiệt độ tăng cao; tác động của việc điều chỉnh tăng giá điện 8,36%; kỳ ghi chỉ số công tơ của tháng 4 là 31 ngày, dài hơn 3 ngày so với kỳ ghi chỉ số công tơ của tháng 3 năm 2019.

"Theo thống kê của EVN từ số liệu phần mềm quản lý chăm sóc khách hàng, từ ngày 20-3 đến 4-5, Tập đoàn tiếp nhận và giải đáp 71.504 yêu cầu của khách hàng liên quan đến hóa đơn tiền điện. Trong đó có 14.541 kiến nghị của khách hàng, chiếm tỷ lệ gần 20% thắc mắc về chỉ số công tơ điện, hoá đơn tiền điện. Các thắc mắc đã được trả lời 100%, khách hàng đều hài lòng, đồng ý với kết quả giải quyết".