Sáng 25-4, TAND TP HCM kết thúc xét xử và tuyên phạt bị cáo Huỳnh Thanh Khiết (SN 1983, ngụ quận 11, TP HCM) 12 năm tù và Lê Thanh Tùng (SN 1971, ngụ quận 12, TP HCM) 9 năm tù, cùng về tội "Buôn lậu".
Đáng chú ý, chủ mưu trong vụ án này là Nguyễn Thanh Phương đang mắc bệnh tâm thần. Cơ quan giám định xác định trong thời gian xảy ra vụ án, Phương có bệnh rối loạn phân liệt cảm xúc, hạn chế khả năng nhận thức. Nghĩa là, Phương thực hiện hành vi phạm tội khi đang… tâm thần!
Trong quá trình điều tra, Phương mất hẳn khả năng nhận thức, điều khiển hành vi.
Tại tòa, HĐXX khẳng định cơ quan pháp luật căn cứ hồ sơ và diễn biến tại tòa để định tội hai bị cáo, chứ không dựa vào lời khai của Phương tại cơ quan điều tra. Trước đó, TAND TP từng trả hồ sơ, yêu cầu VKSND TP làm rõ vấn đề liên quan đến giám định tâm thần đối với Phương. Sau đó, cơ quan giám định kết luận đối tượng mất năng lực điều khiển hành vi. Do đó, chủ tọa phiên tòa khẳng định cơ quan xét xử đã làm hết trách nhiệm. Trong trường hợp kết quả giám định có sai sót thì trách nhiệm không thuộc về HĐXX vụ án. VKSND TP ra quyết định bắt buộc chữa bệnh đối với Phương là hoàn toàn phù hợp.
Bị cáo Lê Thanh Tùng lãnh 9 năm tù về tội "Buôn lậu"
Bên cạnh đó, HĐXX nhận thấy quá trình điều tra xảy ra một số sai sót về tố tụng. Dù vậy, sai sót không ảnh hưởng đến bản chất vụ án. HĐXX đề nghị cơ quan điều tra rút kinh nghiệm, tránh tình trạng tương tự xảy ra ở những vụ án khác.
Trong vụ án, hai bị cáo trên chỉ là người làm công, phạm tội với vai trò đồng phạm không đáng kể, có nhiều tình tiết giảm nhẹ.
Theo bản án sơ thẩm, Công ty TNHH MTV Nam Phương Luxury do Nguyễn Thị Minh Hà (vợ Huỳnh Thanh Khiết) là giám đốc nhưng thực tế, mọi hoạt động công ty đều do Nguyễn Thanh Phương chi phối. Ngoài ra, Phương còn mượn pháp nhân Công ty Hiệp Bình Phước (ông Nguyễn Đoàn Anh Vỹ làm giám đốc). Phương sử dụng pháp nhân hai doanh nghiệp trên nhập khẩu hàng điện máy đã qua sử dụng nhưng khai báo hải quan là máy móc sử dụng trong công nghiệp.
Phương chỉ đạo Lê Thanh Tùng nhận mail thông báo hàng về đến cảng rồi báo Khiết. Nhận tin, Khiết đến cảng lấy giấy tờ về giao lại Tùng. Sau đó, Tùng sử dụng chữ ký số của giám đốc hai công ty để đăng ký mở tờ khai hải quan điện tử, truyền dữ liệu qua mạng. Về nội dung, Tùng khai hàng nhập khẩu là máy móc cũ đã qua sử dụng. Tùng tự nghĩ ra chủng loại, số lượng hàng và làm giả những chứng từ mua bán liên quan đến lô hàng. Chữ ký bên bán do Tùng tải về từ internet rồi in ra, đóng vào hồ sơ hải quan. Hoàng tất hồ sơ "ảo", Tùng đưa cho Khiết đi làm thủ tục nhập khẩu cảng.
Khiết cầm hai bộ hồ sơ đến Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân cảng Hiệp Phước làm thủ tục khai báo nhập khẩu hàng. Do hai tờ khai được phân luồng vàng nên lô hàng không bị kiểm tra thực tế. Cơ quan chức năng đồng ý thông quan. Khiết thuê xe chở hàng về kho ở quận Tân Bình (TP HCM). Hai lô hàng nhập lậu có tổng trị giá hơn 4,2 tỉ đồng.
Đến ngày 9-9-2015, Phương điện thoại cho Khiết báo rằng hàng bị công an bắt. Phương chỉ đạo Khiết cùng Hà về tỉnh Tây Ninh lánh mặt một thời gian. Đến ngày 2-10-2015, hai đối tượng ra trình diện.
Tại cơ quan điều tra, Nguyễn Thanh Phương không thừa nhận hành vi phạm tội. Phương trình bày bản thân mắc bệnh tâm thần phân liệt, đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2.
Kết luận giám định cũng xác định Phương bị tâm thần.
Tháng 6-2018, VKSND TP ra quyết định bắt buộc chữa bệnh đối với Nguyễn Thanh Phương.
