Ngày 14-3, TAND TP HCM mở phiên xét xử sơ thẩm bị cáo Trần Phương Bình (cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng Đông Á – viết tắt DAB), Phùng Ngọc Khánh (cựu chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần M&C) cùng 6 đồng phạm về tội "Vi phạm vi định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" xảy ra tại Ngân hàng Đông Á.
Phiên xét xử dự kiến kéo dài đến ngày 16-3.
Cáo trạng của VKSND Tối cao thể hiện từ năm 2007-2013, ông Trần Phương Bình (là Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị và Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB) biết rõ nhóm Công ty M&C không có khả năng tài chính để chi trả cho hoạt động kinh doanh và trả nợ cho DAB nhưng vẫn thống nhất cho Khánh vay vốn của DAB để trả nợ và DAB bảo lãnh thanh toán trái phiếu trái quy định của pháp luật.
Bị cáo Trần Phương Bình tại toà.
Ông Bình cho Khánh sử dụng pháp nhân của 5 công ty thuộc Nhóm M&C đứng tên vay tại DAB. Sau đó, ông Bình đã chỉ đạo các bị can Nguyễn Đức Tài, Nguyễn Thị Ngọc Vân, Nguyễn Văn Thuận, Vũ Thị Thanh Hoa, Nguyễn Chí Công, Trần Hoài Ân thực hiện hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, cho nhóm khách hàng M&C vay trái quy định của pháp luật gây thiệt số tiền hơn 5.500 tỉ đồng.
"Bị cáo có tác động gì không? Sao cho vay dễ dàng quá... Người dân ở ngoài nghe tiền tỉ đã ớn, đằng này là ngàn tỉ, con số nghe lạnh gáy!" – chủ toạ phiên toà xét hỏi bị cáo Khánh. Bị cáo Khánh phủ nhận việc có tác động để bị cáo Bình đồng ý khoản vay.
Trả lời câu hỏi của HĐXX vì sao phải sử dụng pháp nhân của 5 công ty để vay tiền, bị cáo Khánh cho biết theo quy định về hạn mức cấp tín dụng của ngân hàng thì một doanh nghiệp không được vay quá 15% vốn tự có nên dùng 5 công ty để chia nhỏ các khoản vay để vay được số tiền lớn hơn.
Bị cáo Khánh khai tiếp việc vay tiền tại DAB là có gặp bị cáo Bình để trao đổi phương án cơ cấu các khoản nợ của các công ty chứ không bàn bạc hay trao đổi gì với các nhân viên cấp dưới.
Thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng đã truy tố, bị cáo Trần Phương Bình khai về chứng thư bảo lãnh và khoản vay 146 tỉ đồng của Công ty M&C. Theo bị cáo Bình, thời điểm đó DAB không đủ vốn để cho vay trung và dài hạn nên chỉ cho vay ngắn hạn.
Tuy nhiên, sau khi cho vay và đến hạn trả nợ, Công ty M&C không có nguồn tiền để chi trả cho DAB nên đã đi vay tại ngân hàng An Bình bằng hình thức phát hành trái phiếu. Để có thể vay tiền ở Ngân hàng An Bình bằng trái phiếu, DAB đã phát hành chứng thư bảo lãnh với trị giá 120 tỷ đồng.
Bị cáo Bình cho rằng bản chất của việc phát hành chứng thư bảo lãnh cho Công ty M&C là để sau khi M&C vay được tiền từ ngân hàng An Bình thì DAB thu về được số tiền 120 tỉ đồng, qua đó kéo dài thời gian trả nợ cho Công ty M&C.
Ông Bình khai khoản tiền 146 tỉ đồng DAB cho Công ty M&C vay là do để không bị ảnh hưởng đến uy tín của DAB nên đã chỉ đạo cho Công ty M&C vay bắt buộc 146 tỷ để công ty này trả nợ gốc và lãi trái phiếu cho ngân hàng An Bình.
Đây là vụ án thứ tư bị cáo Trần Phương Bình bị đưa ra xét xử liên quan đến những sai phạm trong quá trình điều hành DAB (từ năm 1998-2015). Tổng hợp hình phạt ở ba bản án trước đó của bị cáo này là tù chung thân.
