Mấu chốt nằm ở dây thần kinh phế vị

Kích thích dây thần kinh phế vị gần đây nhận được rất nhiều sự chú ý từ các nhà nghiên cứu y khoa. Đây là dây thần kinh dài nhất kết nối não với các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm sự kết nối trực tiếp giữa não với ruột. Nó cũng tương tác với hệ thần kinh phó giao cảm – một phần của hệ thần kinh tự chủ (còn gọi là hệ thần kinh thực vật), điều tiết các chức năng tự động của cơ thể như nhịp thở và nhịp tim. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu tác dụng của việc kích thích dây thần kinh phế vị nhằm hỗ trợ sức khỏe bằng cách giảm viêm, cải thiện huyết áp và thậm chí phòng chống lo âu, căng thẳng.

Các chuyên gia cho biết kích thích dây thần kinh phế vị cần can thiệp phẫu thuật, trong đó, bác sĩ cấy các điện cực nhỏ vào các vùng khác nhau của cơ thể - thường là cổ - để tiến hành kích thích điện. Tuy nhiên, một phần mở rộng của dây thần kinh phế vị vươn tới một số vị trí của tai ngoài, dễ tiếp cận hơn những phần khác, nên các bác sĩ có thể kích thích nhánh thần kinh phế vị này mà không cần cấy ghép điện cực.

Gần đây, các nhà nghiên cứu từ các trường đại học Leeds và Glasgow (Anh) quyết định tìm hiểu xem họ có thể cải thiện hoạt động của hệ thần kinh tự chủ hay không bằng cách “cù lét” những phần tai đó bằng những dòng điện nhỏ. “Tai giống như một cửa ngõ mà thông qua đó chúng ta có thể điều chỉnh sự cân bằng trao đổi chất của cơ thể, không cần dùng thuốc hay các thủ thuật xâm lấn” - theo tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Beatrice Bretherton.

Liệu pháp 2 tuần giúp cải thiện giấc ngủ và tâm trạng

Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng tái cân bằng hoạt động của hệ thần kinh tự chủ có thể tăng cường sức khỏe tổng thể, đồng thời tin rằng nó có thể ngăn ngừa sự phát triển của một số bệnh liên quan đến tuổi tác bao gồm cao huyết áp, bệnh tim và rung tâm nhĩ. Họ đã phát triển một liệu pháp gọi là “kích thích dây thần kinh phế vị qua da”, trong đó sử dụng dòng điện nhỏ kích thích dây thần kinh phế vị thông qua nhánh của nó ở da tai ngoài.

Trong tài liệu nghiên cứu công bố trên tạp chí Lão hóa, nhóm chuyên gia giải thích rằng khi chúng ta lớn tuổi, hệ thần kinh phó giao cảm và giao cảm trở nên mất cân bằng, góp phần dẫn đến các vấn đề sức khỏe về sau. Nghiên cứu mới bao gồm 3 thử nghiệm khác nhau, tiến hành trên đối tượng từ 55 tuổi trở lên không bị cao huyết áp, bệnh tim, tiểu đường hoặc động kinh. Trong thử nghiệm đầu tiên, một nhóm gồm 14 người được kích thích dây thần kinh phế vị qua da 1 lần và giả bộ kích thích dây thần kinh 1 lần. Ở thử nghiệm thứ hai, 51 người chỉ thực hiện một phiên kích thích dây thần kinh phế vị qua da. Hai thử nghiệm này cho phép nhóm nghiên cứu xem xét phản ứng của những người tham gia, giúp họ biết việc kích thích dây thần kinh phế vị qua tai sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao. Trong thử nghiệm thứ ba, 29 người tham gia được kích thích dây thần kinh phế vị mỗi ngày trong 2 tuần.

Kết quả, nhóm nghiên cứu nhận thấy liệu pháp kích thích 2 tuần giúp tăng cường hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm đồng thời giảm hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, nhờ đó cải thiện sự cân bằng của chức năng hệ thần kinh tự chủ. Một số người tham gia nghiên cứu cũng cho biết đã cải thiện về giấc ngủ, tâm trạng và chất lượng cuộc sống nói chung. “Chúng tôi tin rằng những kết quả này chỉ là phần nổi của tảng băng trôi. Chúng tôi rất muốn nghiên cứu sâu hơn về tác dụng và lợi ích lâu dài của việc kích thích tai hàng ngày” –Tiến sĩ Bretherton cho biết.

Liệu pháp mới có thể “tạo nên sự khác biệt lớn”

Theo các chuyên gia, cải thiện sự cân bằng hệ thống thần kinh tự chủ thậm chí có thể giúp giảm nguy cơ tử vong và có thể làm giảm nhu cầu dùng thuốc hoặc chăm sóc y tế vì nó làm giảm nguy cơ phát triển các bệnh liên quan đến tuổi tác. Đáng chú ý là những người bị mất cân bằng hệ thần kinh tự chủ lớn nhất đã hưởng lợi nhiều nhất từ liệu pháp “cù lét” tai, khi họ cảm thấy sức khỏe cải thiện nhiều nhất.

Bước tiếp theo, nhóm nghiên cứu muốn tìm ra những người có khả năng hưởng lợi nhiều nhất từ việc kích thích dây thần kinh phế vị qua da và để xem hình thức trị liệu này có thể cải thiện các khía cạnh khác nhau của sức khỏe như thế nào khi về già. “Chúng tôi tin rằng liệu pháp kích thích này có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với cuộc sống của mọi người và chúng tôi hy vọng sẽ tiến hành các nghiên cứu sâu hơn để tìm hiểu tác dụng của nó đối với nhiều căn bệnh” – theo Tiến sĩ Susan Deuchars, đồng tác giả nghiên cứu.