Hệ lụy vì tự điều trị đột quỵ não tại nhà
Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Bạch Mai gần đây tiếp nhận không ít ca bệnh đến viện quá muộn, qua thời gian vàng của não, hệ lụy nặng thì tử vong, nhẹ thì tàn phế suốt đời.
Một người bệnh 60 tuổi, quê Thái Bình, tiền sử khỏe mạnh được đưa đến Trung tâm Đột quỵ Bạch Mai vì tê yếu nửa người trái. Kíp trực tức tốc ra đón bệnh nhân với hy vọng có thể điều trị tái tưới máu để “cứu não”.
Bệnh nhân cho biết, khi thấy mình có triệu chứng như đột quỵ, đã tự ý điều trị nằm nhà để nghỉ ngơi nhưng tình trạng không cải thiện, tay chân một bên yếu mãi mới đến viện. Bệnh nhân đến viện quá muộn, giờ thứ 26 sau đột quỵ.
Trường hợp khác, một nữ bệnh nhân hơn 60 tuổi tập thể dục rất đều đặn, sức khỏe tốt. Buổi sáng, khi chuẩn bị ra công viên tập thể dục, bà đột nhiên thấy hơi yếu nhẹ và tê bì nửa người phải, kèm méo miệng nhẹ. Bà nghĩ chắc do trúng gió nhẹ thôi, nên tự đi vào giường nghỉ. Gia đình đã gọi bác sĩ châm cứu đến tập và điều trị cho bà. Nhưng sau một ngày tình trạng vẫn không cải thiện, bà được đưa đến Trung tâm Đột quỵ, BV Bạch Mai. Và kết cục, bệnh nhân cũng qua giờ vàng để cứu não.
PGS, TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đột quỵ não có thể đe dọa đến tính mạng và dẫn đến tàn tật vĩnh viễn. Vì vậy, điều tối quan trọng khi phát hiện người thân có dấu hiệu đột quỵ là cần hành động nhanh để kịp đến viện trong giờ vàng.
Tế bào não sẽ chết chỉ trong vài phút nếu không được cấp máu hoặc ô-xy. Đối với đột quỵ thiếu máu não, khi mạch máu lớn trong não bị tắc, cứ mỗi giây trôi qua có 32.000 tế bào não chết và cứ mỗi phút trôi qua sẽ có 1,9 triệu tế bào não bị chết. Cứ mỗi giờ trôi qua, số tế bào não chết tương ứng mất đi 3,6 năm tuổi thọ của người bình thường (đó là trong trường hợp người bệnh may mắn sống sót).
PGS Tôn cho biết, thời gian vàng trong đột quỵ thiếu máu não là 270 phút nếu sử dụng thuốc tiêu huyết khối làm tan cục máu đông hoặc trong 6-8 giờ lấy huyết khối cơ học trong trường hợp tắc động mạch lớn trong não. Tuy nhiên, nếu người bệnh được điều trị càng sớm trong khoảng thời gian này thì cơ hội phục hồi, ít để lại di chứng càng cao. Ngược lại, nếu điều trị càng muộn trong “cửa sổ thời gian” này cơ hội phục hồi sẽ thấp đi.
Do vậy, PGS Tôn nhấn mạnh, khi phát hiện bệnh nhân đột quỵ não, chúng ta cần đưa người bệnh vào viện ngay để điều trị càng sớm càng hiệu quả.
Những sai lầm trong cấp cứu bệnh nhân đột quỵ não
PGS Mai Duy Tôn chia sẻ, gia đình và người thân đặc biệt chú ý những điều không nên làm đối với bệnh nhân đột quỵ não.
Đầu tiên là không được cho người bệnh uống thuốc. Mặc dù aspirin là chất làm loãng máu, tuy nhiên không được cho người bệnh uống aspirin hay bất kỳ một loại thuốc nào khác. Cục máu đông chỉ là một trong vô số nguyên nhân dẫn dến đột quỵ não. Đột quỵ não cũng có thể do một mạch máu vỡ trong não gây ra. Vì vậy, khi không biết người thân bị mắc loại đột quỵ nào thì tuyệt đối không cho họ uống bất kỳ loại thuốc nào. Đã có nhiều sự cố vô cùng đáng tiếc khi người thân cho bệnh nhân uống An cung...
Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì bởi vì bệnh nhân đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt. Do đó, cho người bệnh ăn hoặc uống có thể dẫn đến tình trạng nghẹn, gây sặc dẫn đến suy hô hấp và hệ quả là viêm phổi.
Đặc biệt, không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện. Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu. Người bệnh có thể nhận ra có gì đó không ổn, nhưng không nghi ngờ đột quỵ não. Nếu bạn phán đoán người bệnh đang bị đột quỵ não thì tuyệt đối không để người bệnh tự đi xe đến viện mà hãy gọi 115 và chờ sự giúp đỡ.
Khi phát hiện người thân có triệu chứng đột quỵ não, cần lập tức gọi xe cứu thương 115 và thông báo về tình trạng của người bệnh. Nhân viên cấp cứu 115 sẽ được chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não trước khi họ chuyển bệnh nhân.
Nếu người bệnh đang ngồi hoặc đứng, hãy khuyến khích họ nằm nghiêng với tư thế đầu cao. Để giữ cho người bệnh thoải mái, hãy nới lỏng quần áo của họ. Tư thế này giúp tăng cường lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, nếu người bệnh bị ngã thì đừng cố di chuyển họ.
Đồng thời, trong khi chờ xe cứu thương đến hãy hỏi người bệnh càng nhiều thông tin càng tốt về các loại thuốc mà người bệnh đang dùng, tình trạng sức khỏe, có dị ứng gì không? Ghi lại tất cả các triệu chứng bao gồm: thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường... Những thông tin này rất hữu ích khi bác sĩ khai thác bệnh sử...
Một số người bệnh có thể bất tỉnh trong cơn đột quỵ não. Nếu điều này xảy, hãy đánh giá tình trạng hô hấp của họ, xem họ có còn thở không. Nếu bạn không thể bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi...
THIÊN LAM - (nhandan.com.vn)
T/h: H.Phong (dongbang.vn)
