Các thành viên của cái gọi là Nhóm Can thiệp Nhanh của Ả-rập, những người bị tình nghi được gửi đến lãnh sự quán ở Istanbul vào tháng 10.2018 để đối phó với nhà báo tự tha hương và chỉ trích Thái tử Mohammed bin Salman, đã trải qua cuộc huấn luyện ở Mỹ trong một chương trình được cấp phép bởi Bộ Ngoại giao Mỹ, theo ông David Ignatius, cây bút bình luận của Bưu điện Washinton đã viết và trích dẫn nguồn từ cả Ả-rập và Mỹ.
Những người phản đối vụ giết hại nhà báo Khashoggi tụ tập đòi thực thi công lý.
CIA cảnh báo các cơ quan chính phủ khác rằng những người Ả-rập có thể đã nhận được việc huấn luyện vận hành đặc biệt dưới sự chỉ dẫn bởi Tier 1 Group, một công ty có cơ sở ở Arkansas như một phần của việc tiếp tục liên lạc với Ả-rập.
Đặc biệt, lãnh đạo bị tình nghi của nhóm ám sát, Colonel Maher Mutreb, được cho là người mà Mỹ đã huấn luyện. Theo như báo cáo, Mutreb đã làm phó giám đốc của nhóm ở London từ năm 2002 đến năm 2007 và sau đó tiếp tục được gửi sang Mỹ cũng như một vài nơi khác để rèn giũa, Ignatius cho hay.
Theo như chính tên này, Muteb nói với những người bạn của hắn ở Ả-rập Xê út rằng trong thập kỉ qua hắn đã đến một vài chương trình huấn luyện của Mỹ. Washinton cũng lên kế hoạch để tổ chức chương trình huấn luyện mở rộng cho người Ả-rập, cái mà được phát triển bởi một công ty tư nhân tên là Giải pháp An ninh Quốc Gia Culpeper (CNSS) với sự hỗ trợ từ các cựu quan chức CIA.
Một trong những mối liên hệ của Ả-rập, người liên quan đến việc phát triển chương trình là Thiếu tướng Ahmed al-Assiri, phó giám đốc tình báo của Riyadh, giờ đây cũng bị điều tra về vai trò tình nghi của ông ta trong vụ giết hại nhà báo Khashoggi. Trong khi đó, người đứng đầu nhóm ở Culpeper là Michael Morell, cựu quyền giám đốc của CIA, người bị cáo buộc rời khỏi nhiệm vụ theo sau tên giết người cấp cao, theo như Ignatius.
Vụ sát hại nhà báo Khashoggi dường như đã làm gián đoạn kế hoạch của Washington và Riyadh khi việc mở rộng chương trình huấn luyện bị trì hoãn, chờ sự cấp phép của Bộ Ngoại giao Mỹ. Các chương trình trao đổi của Mỹ và Ả-rập mà nhóm hành động tham gia cũng bị nghi ngờ đã dừng lại với sự can thiệp của vụ việc.
Nhà báo chỉ trích Riyadh được cho là đã bị giết và phân xác trong lãnh sự quán Ả-rập ở Istanbul vào ngày 2.2.2018 bởi một nhóm 15 mật vụ, theo như các quan chức Thổ Nhĩ Kì. Thi thể của ông ta vẫn chưa bao giờ được tìm thấy. Vụ việc làm bùng lên sự náo động quốc tế, điều mà cuối cùng muốn buộc chính quyền Ả-rập, những người ban đầu phủ nhận cái chết của nhà báo, phải lên tiếng thừa nhận ông ấy đã bị giết.
Ả-rập Xê-út sau đó đã truy tố 11 nghi phạm giấu tên cho cái gọi là “tội ác ghê rợn” và một “sự cố không may”. Các công tố viên Ả-rập đang khởi tố bản án tử hình cho những nghi phạm trong khi đó Riyadh vẫn từ chối những kêu gọi cho cuộc điều tra quốc tế vào sự việc vì cho rằng nước này có thể tự mình xử lí vấn đề.
Vụ sát hại nhà báo Khashoggi trở thành nguồn gây tranh cãi của sự thử nghiệm lớn nhất đối với quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Ả-rập Xê-út. Thượng viện Mỹ dã thông qua quyết định trong đó quy trách nhiệm của thái tử cho việc giết hại nhà báo.
Khi thế giới đang náo động với sự giận dữ về cái chết của nhà báo Ả-rập, Nhà Trắng đã gấp rút bảo vệ Riyadh. Tổng thống Donald Trump nhắc lại tằng Ả-rập Xê-út là một “đồng minh tuyệt vời” đã “ủng hộ rất nhiều thứ”. Lầu Năm Góc cũng cho rằng Riyadh quá quan trọng để có thể trừng phạt, khi nước này đã kí một thỏa thuận vũ khí khác cho Ả-rập trị giá hàng tỉ đô la Mỹ.
Tuấn Anh - (danviet.vn)
T/h: Nhật Minh - (dongbang.vn)
