Chính trường Ukraine hôm 22-4 bước vào thời kỳ khó đoán định sau khi một diễn viên hài còn non kinh nghiệm chính trị đã đánh bại đương kim tổng thống trong cuộc bầu cử diễn ra một ngày trước đó.
Ủy ban Bầu cử Trung ương Ukraine cho biết với hơn 97% số phiếu được kiểm đếm, ông Volodymyr Zelenskiy, 41 tuổi, giành được 73% phiếu bầu, vượt xa so với tỉ lệ chưa đến 25% của Tổng thống Petro Poroshenko. "Tôi chưa phải là tổng thống chính thức nhưng với tư cách là một công dân Ukraine, tôi có thể nói tất cả quốc gia khác hãy nhìn vào chúng tôi. Mọi thứ đều có thể xảy ra" - ông Zelenskiy tuyên bố, đồng thời hứa hẹn sẽ không khiến người dân thất vọng. Trong khi đó, ông Poroshenko đã thừa nhận thất bại.
Diễn viên nổi tiếng với vai tổng thống trong bộ phim truyền hình nhiều tập sẽ đảm nhận vai trò này trong đời thật trong bối cảnh quan hệ giữa Ukraine và Nga căng thẳng sau khi Moscow sáp nhập Crimea và bị cáo buộc ủng hộ cho phe nổi dậy ở miền Đông Ukraine. Theo đài RT (Nga), việc đưa cuộc nội chiến ở miền Đông Ukraine kể từ năm 2014 đi đến hồi kết là một trong những ưu tiên hàng đầu trong nhiệm kỳ sắp tới của ông Zelenskiy.
Ông Volodymyr Zelenskiy và đội ngũ chiến dịch tranh cử ăn mừng hôm 21-4 Ảnh: Reuters
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, ngôi sao truyền hình này cho rằng cuộc xung đột này chỉ có thể được giải quyết thông qua đối thoại. Tổng thống đắc cử Ukraine hôm 21-4 cho biết thêm ông có kế hoạch tiếp tục các cuộc đàm phán với Nga do Liên minh châu Âu (EU) hậu thuẫn nhằm mang lại hòa bình cho miền Đông. Cùng lúc đó, ông sẽ tìm cách "giải cứu" các công dân Ukraine đang bị giam giữ tại Nga, trong đó có 24 thủy thủ.
Trước mắt, theo ông Zelenskiy, sẽ có sự thay đổi nhân sự trong đội ngũ tham gia tiến trình hòa đàm nhưng không cho biết chi tiết. Giới phân tích cho rằng tổng thống đắc cử Ukraine có thể tận dụng sự mới mẻ của mình để đạt thỏa thuận chính trị với Điện Kremlin sau khi Moscow tuyên bố không muốn nói chuyện với ông Poroshenko.
Song song đó, ông Zelenskiy cam kết tiếp tục lèo lái đất nước theo hướng thân phương Tây nhưng bớt mạnh miệng hơn so với ông Poroshenko về kế hoạch đưa Ukraine gia nhập EU và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Những lời hứa đáng chú ý khác là nhổ tận gốc nạn tham nhũng và cải thiện cuộc sống người dân dù ông Zelenskiy chưa nói rõ sẽ làm gì để đạt được mục tiêu này.
Giới đầu tư đang muốn có sự bảo đảm chắc chắn rằng ông sẽ đẩy mạnh các cải cách cần thiết để thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Dù vậy, đây không phải là chuyện dễ làm bởi ông Zelenskiy nhiều khả năng đối mặt "sự thù địch" tại quốc hội, nơi phe ủng hộ ông Poroshenko vẫn đang nắm nhiều ghế nhất. "Hiện chưa có gì chắc chắn về chính sách kinh tế của nhân vật sẽ trở thành tổng thống mới của Ukraine, chúng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra và điều đó khiến cộng đồng tài chính lo lắng" - chuyên gia Serhiy Fursa của Quỹ Đầu tư Dragon Capital ở thủ đô Kiev nhận định với Reuters.
Một thách thức lớn khác chờ ông Zelenskiy phía trước là vấn đề nợ công và tăng trưởng kinh tế đang chậm lại. Ukraine sẽ phải trả thanh toán khoản nợ công hơn 20 tỉ USD trong 3 năm tới và câu hỏi khó là tân tổng thống còn non kinh nghiệm của nước này sẽ kiếm đâu ra số tiền này.
Trước mắt, ông Zelenskiy cho biết sẽ tiếp tục hợp tác với Quỹ Tiền tệ quốc tế và cam kết làm bất kỳ điều gì cần thiết để giải quyết món nợ của đất nước. Một số nhà phân tích cho rằng ưu tiên hàng đầu lúc này của ông Zelenskiy là tập hợp được đội ngũ nội các phù hợp và có năng lực, chứ không phải tìm giải pháp cho tình hình miền Đông.
