Thông tin trên căn cứ vào nghiên cứu mới đây của một nhóm nhà khoa học tại các trường đại học Tohoku, Kansai và các viện nghiên cứu khác. Nhóm nghiên cứu đã trình bày những phát hiện tại cuộc họp của Liên hiệp Khoa học Địa chất Nhật Bản ở Chiba hôm 29-5.
Trong trận động đất lớn ở miền Đông Nhật Bản năm 2011, người ta nói rằng một trận "sóng thần đen" tràn ngập các vịnh và cửa sông ở tỉnh Miyagi và Iwate, gây ra thiệt hại lớn hơn so với một trận sóng thần thông thường. Dựa vào những phát hiện liên quan đến Bồn trũng Nam Hải, tâm của nó có thể là ở các khu vực ngoài khơi từ vùng Tokai đến vùng Kyushu, có thể sẽ phải tăng cường các biện pháp ứng phó thảm họa.
"Sóng thần đen" tấn công Miyako, tỉnh Iwate vào tháng 3-2011. Ảnh: CHÍNH QUYỀN TP MIYAKO
"Sóng thần đen" sẽ mang theo trầm tích được tích tụ dưới đáy biển cùng những thứ khác, có khả năng xảy ra tại các địa điểm như bến cảng và cửa sông, nơi tích tụ trầm tích. Trận sóng thần như thế sẽ có sức tàn phá mạnh hơn sóng thần chủ yếu là nước biển.
Các nhà nghiên cứu đã tính toán bằng máy tính lượng trầm tích chứa trong "sóng thần đen" dựa trên các trường hợp từng xảy ra tại vịnh Kesennuma ở tỉnh Miyagi. Khi đó, Miyagi bị một sóng thần dâng cao khoảng 10 m tấn công trong trận động đất lớn ở phía Đông Nhật Bản hồi năm 2011.
Sau khi mô phỏng làm thế nào trầm tích di chuyển từ vịnh Tosa trong trận động đất ở Bồn trũng Nam Hải, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng trầm tích, sâu tới 10 m, sẽ bị cuốn lên gần cửa sông và đổ vào bờ biển cùng với sóng thần.
Cách hình thành sóng thần đen Ảnh: YOMIURI SHIMBUN
Hiện tượng trầm tích đột ngột bị cuốn khỏi đáy đại dương sẽ làm cho khu vực đó sâu hơn, khiến một lượng lớn nước biển đổ vào, do đó làm cho sóng thần cuốn theo trầm tích có quy mô lớn hơn nữa.
Theo mô phỏng của nhóm nghiên cứu, sóng thần được dự đoán cao khoảng 13 m gần cửa sông Monobegawa chảy qua Nankoku và Konan ở tỉnh Kochi - cao hơn khoảng 2 m so với con số mà chính phủ dự kiến. Sóng thần sẽ cao khoảng 12 m ở gần cửa sông Niodogawa ở TP Kochi, tức cao hơn 1 m so với dự báo của chính phủ.
Người ta sợ rằng các khu vực trung tâm TP Kochi có thể chịu thiệt hại nặng nề hơn so với dự đoán của chính phủ. Makoto Okamura, giáo sư danh dự về địa chất động đất tại Trường Đại học Kochi, cho biết: "Trầm tích đáy biển được phát hiện từ các trận động đất ở Bồn trũng Nam Hải trước đây. Tác động của sóng thần đen cần phải được xem xét".
