"Do họ (Thổ Nhĩ Kỳ) đang sở hữu một hệ thống tên lửa sản xuất tại Nga, họ bị cấm mua hơn 100 máy bay (F-35)" - ông Trump nói tại một cuộc họp nội các và nói thêm đây là quyết định ông miễn cưỡng đưa ra.
Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng không nói gì đến Đạo luật chống lại những đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA) mà Washington buộc phải thực thi để đáp trả động thái mua S-400 của Ankara. Điều này khiến các nghị sĩ cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ không khỏi lo ngại.
Nhà lãnh đạo Mỹ trước đó quy trách nhiệm cho chính quyền người tiền nhiệm Barack Obama cho thương vụ S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như tỏ ra thông cảm với Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.
Theo một số nhà phân tích, lập trường này khiến ông Trump trì hoãn trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ cho đến giờ bất chấp Washington cảnh báo về bước đi này trong nhiều tháng qua.
Chiến đấu cơ F-35. Ảnh: Không quân Mỹ
Một số nguồn tin tiết lộ Ngoại trưởng Mike Pompeo và Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton đã thúc đẩy áp đặt các biện pháp trừng phạt Ankara nhưng ông Trump tỏ ra chần chừ vì muốn duy trì mối quan hệ với ông Erdogan.
Các nghị sĩ hai đảng Cộng hòa và Dân chủ cũng ủng hộ hành động chống lại Thổ Nhĩ Kỳ. Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa thậm chí đã gọi điện để thúc giục ông Trump ra tay.
Phát biểu tại Nhà Trắng hôm 16-7, ông Trump cho rằng việc chính phủ tiền nhiệm từ chối bán tên lửa Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ khiến nước này chuyển hướng sang S-400. Tuy nhiên, nhận định này bị đánh giá là không chính xác.
Mỹ tìm cách bán hệ thống Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2013 nhưng từ chối yêu cầu chuyển giao công nghệ cho đồng minh NATO này.
Những thành phần đầu tiên của S-400 đến Căn cứ không quân Akinci gần Ankara hôm 12-7. Ảnh: Reuters
Cũng trong ngày 16-7, ông Mark Esper, người được ông Trump đề cử làm Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, gọi quyết định mua S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ là sai lầm và đáng thất vọng.
Theo một số nhà phân tích, S-400 là mối đe dọa thật sự đối với an ninh quốc gia Mỹ bởi hệ thống này được thiết kế để đánh bại công nghệ tàng hình của Mỹ. Washington lo ngại nếu Thổ Nhĩ Kỳ mua được F-35, S-400 có thể được sử dụng để thu thập thông tin giá trị về nó.
Một nỗi lo khác của giới chức Mỹ là S-400 được thiết kế để bắn hạ máy bay của NATO. Liên minh quân sự này đang lo ngại thương vụ S-400 sẽ ảnh hưởng đến khả năng Ankara hợp tác với các thành viên khác.
