Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 3-8 (giờ Washington) khẳng định mọi chuyện với Trung Quốc đang diễn ra rất tốt đẹp - một ngày sau khi thị trường tài chính thế giới giảm mạnh do ông chủ Nhà Trắng tuyên bố áp đặt mức thuế mới đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu trị giá 300 tỉ USD.
Báo The Guardian (Anh) viết Tổng thống Trump đã tìm cách giảm căng thẳng, khăng khăng rằng người tiêu dùng Mỹ không phải trả giá vì các mức thuế nhập khẩu mà ông áp đặt đối với hàng hóa từ Trung Quốc mặc dù các nhà kinh tế nhận định ngược lại. "Mọi chuyện với Trung Quốc đang diễn ra rất tốt đẹp. Họ đang trả cho chúng ta hàng chục tỉ USD, được thực hiện bằng cách phá giá tiền tệ của họ và bơm một lượng tiền mặt lớn để giữ cho hệ thống của họ hoạt động trôi chảy. Cho đến nay, người tiêu dùng của chúng ta không phải trả giá gì cả và không có lạm phát. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) không phải ra tay trợ giúp" - ông Trump viết trên Twitter.
Dây chuyền sản xuất ống kính camera cho điện thoại di động ở TP Liên Vân Cảng, tỉnh Giang Tô - Trung Quốc. Ảnh: REUTERS
Không đưa ra bằng chứng nhưng Tổng thống Mỹ cũng nói rằng các quốc gia đang yêu cầu đàm phán "các thỏa thuận thương mại thực sự". "Họ không muốn bị Mỹ áp đặt thuế" - ông tự tin.
Thuế quan nhằm làm cho hàng hóa nước ngoài đắt hơn để thúc đẩy các nhà sản xuất trong nước, trừ phi các nhà xuất khẩu quốc tế giảm giá. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy Trung Quốc đang giảm giá để điều chỉnh theo thuế quan của ông Trump.
Trong khi đó, theo báo The South China Morning Post, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã tỏ ra bi quan khi đặt vấn đề liệu có nên tiếp tục các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ sau khi ông Trump đe dọa áp đặt mức thuế mới. Ngoài ra, giới chức cấp cao Trung Quốc cũng phản bác cáo buộc của Tổng thống Mỹ rằng Trung Quốc đã không ngăn được việc nhập khẩu thuốc fentanyl tổng hợp, vốn bị đổ lỗi đã gây ra cuộc khủng hoảng thuốc giảm đau gây nghiện nhóm opioid cướp đi hàng ngàn sinh mạng ở Mỹ.
Bắc Kinh lên án Mỹ vì đe dọa áp đặt mức thuế mới nhưng vẫn cam kết tham gia một vòng đàm phán khác ở Washington vào tháng 9 tới đây. Giáo sư Bàng Trung Anh, chuyên gia quan hệ quốc tế của Đại học Đại dương Trung Quốc, cho biết ông tin rằng các cuộc đàm phán thương mại sẽ tiếp tục bất chấp mối đe dọa mới nhất của ông Trump. "Đe dọa vẫn khác biệt với thực hiện... Ðàm phán có thể tồn tại song song với chiến tranh thương mại" - ông nhận định.
Trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang căng thẳng, Bộ trưởng thương mại Úc Simon Birmingham - đang ở Bắc Kinh để đàm phán thương mại - cho rằng Tổng thống Trump có thể vi phạm các quy tắc của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) khi dọa áp đặt mức thuế mới đối với số hàng hóa Trung Quốc trị giá 300 tỉ USD. Phát biểu trên đài Sky News hôm 4-8, ông Birmingham cho biết Trung Quốc đã có hành động ở WTO để đáp trả các hành vi trước đó của chính quyền ông Trump.
Một diễn biến khác liên quan đến mối quan hệ Mỹ - Trung hiện nay, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper tuyên bố ở Úc hôm 4-8 rằng Mỹ xác nhận Trung Quốc đang gây bất ổn khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, đồng thời buộc tội Bắc Kinh tiến hành một nền kinh tế lợi dụng, đánh cắp tài sản trí tuệ và "vũ khí hóa tài sản công cộng toàn cầu".
Ông Esper cùng với Ngoại trưởng Mike Pompeo đã gặp gỡ các đối tác phía Úc tại Sydney tại một diễn đàn an ninh thường niên, ở đó Mỹ và Úc cam kết tăng cường sự phản đối đối với các hoạt động của Trung Quốc ở Thái Bình Dương. Theo Reuters, Mỹ và các đồng minh phương Tây lo ngại rằng Trung Quốc sử dụng viện trợ nước ngoài để giành được ảnh hưởng to lớn hơn đối với các quốc gia nhỏ bé ở Thái Bình Dương nắm quyền kiểm soát những vùng biển rộng lớn giàu tài nguyên. Từ đó, Mỹ thách thức quyền bá chủ hàng hải của Trung Quốc và tìm kiếm mối quan hệ mạnh mẽ hơn với các quốc gia chống lại Bắc Kinh.
