Đậu nành của Mỹ. Ảnh: Getty images
Theo Tân Hoa xã, Ủy ban Thuế quan của Quốc vụ viện Trung Quốc thông báo sẽ tăng cường nhập khẩu và dỡ bỏ thuế bổ sung đối với hai mặt hàng là đậu nành và thịt heo từ Mỹ từ ngày 13-9. “Trung Quốc ủng hộ các công ty có liên quan mua một số lượng nhất định đậu nành, thịt heo và các sản phẩm nông nghiệp khác từ hôm nay (13-9) theo cơ chế thị trường và quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)” - Tân Hoa xã viết, đồng thời cho hay Ủy ban Thuế quan của Quốc vụ viện Trung Quốc sẽ loại bỏ mức thuế bổ sung đối với các mặt hàng này, dù không nêu chi tiết. Hãng thông tấn Trung Quốc cũng dẫn nguồn tin từ giới chức nước này nói rằng “có những triển vọng lớn” trong việc Trung Quốc “mua hàng nông sản chất lượng cao từ Mỹ và hy vọng Mỹ sẽ thành thật trong lời nói cũng như thực hiện đầy đủ cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác giữa hai nước trên lĩnh vực nông nghiệp”.
Động thái trên của Bắc Kinh được đưa ra trong bối cảnh xuất hiện những dấu hiệu tích cực trong căng thẳng thương mại Mỹ - Trung khi Tổng thống Donald Trump hôm 11-9 chấp thuận yêu cầu của Bắc Kinh hoãn kế hoạch tăng thuế đối với hàng Trung Quốc nhập khẩu trị giá 250 tỉ USD trong 2 tuần, tức cho đến ngày 15-10, thay vì ngay trong ngày quốc khánh 1-10 của Trung Quốc, nhằm tạo thuận lợi cho đàm phán thương mại vào đầu tháng tới. Trước đó, Trung Quốc đã chủ động tạm dừng kế hoạch áp thuế 25% đối với 16 chủng loại mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, trong đó có dược phẩm, dầu nhờn, thuốc trừ sâu, bột cá.
Ngay trước khi có thông báo mới đáng chú ý từ Trung Quốc, Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết các nhà xuất khẩu nước này hôm 12-9 đã bán 204.000 tấn đậu nành sang Trung Quốc. Đây lần mua đậu nành lớn nhất của Trung Quốc từ Mỹ kể từ tháng 6-2019. Năm 2017, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ đậu nành lớn nhất của Mỹ với kim ngạch xuất khẩu đạt 12,2 tỉ USD, nhưng đã sụt giảm nghiêm trọng, xuống còn 3,1 tỉ USD năm 2018. Để bù đắp nguồn cung đậu nành khổng lồ thay thế Mỹ, Trung Quốc mở rộng nhập khẩu từ Brazil và Argentina.
Trong khi đó, việc Trung Quốc bãi bỏ thuế bổ sung thịt heo từ Mỹ có thể là vấn đề liên quan đến giá cả leo thang sau thời gian dài bị thiệt hại nặng vì dịch tả heo châu Phi. Theo tập đoàn dịch vụ tài chính Citigroup có trụ sở tại Mỹ, Trung Quốc là nước tiêu thụ thịt heo lớn nhất hành tinh, chiếm gần 50% nhu cầu của toàn thế giới năm 2018. Riêng quốc gia đông dân nhất thế giới này sản xuất khoảng 54 triệu tấn thịt heo. Tuy nhiên, kể từ khi bùng phát dịch tả heo châu Phi giữa năm 2018 đến nay, lượng đàn heo tại Trung Quốc giảm đi 1/3 và giá cả thịt heo tăng chóng mặt, ở mức 47% hồi tháng 8. Từ đầu năm đến nay, Trung Quốc đã nhập khẩu khoảng 1 triệu tấn thịt heo, bao gồm 87.771 tấn từ Mỹ và dự kiến phải nhập tổng cộng 2 triệu tấn thịt heo trong năm nay. Thế nhưng, theo Phó Thủ tướng Trung Quốc Hồ Xuân Hoa, nước này có thể thiếu hụt 10 triệu tấn thịt heo trong năm nay, cao hơn lượng nhu cầu 8 triệu tấn thịt heo thương phẩm hàng năm cần bổ sung trên toàn cầu.
Trung Quốc đã áp đặt 3 vòng đánh thuế thịt heo nhập khẩu từ Mỹ, qua đó tổng mức thuế thịt heo tăng từ 12% lên 72%. Thuế đậu nành tăng từ 3% lên 33%. Hiện chưa rõ Trung Quốc hoãn tăng thuế bổ sung đối với đậu nành và thịt heo Mỹ ở mức nào. Tuy nhiên, những bước đi mới của Trung Quốc và Mỹ cho thấy hai bên đang nỗ lực tạo không khí hòa hoãn thúc đẩy cuộc đàm phán hướng tới thỏa thuận giải quyết tranh chấp thương mại đang gây tổn hại cho 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới, cũng như đẩy lùi tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Dự kiến, hai nước sẽ tiến hành vòng đàm phán thương mại và kinh tế cấp cao lần thứ 13 vào tháng 10 tới tại thủ đô Washington của Mỹ. Tổng thống Donald Trump hôm 12-9 tuyên bố ông muốn có thỏa thuận thương mại toàn diện với Trung Quốc nhưng không loại trừ khả năng chỉ đạt thỏa thuận có giới hạn với Bắc Kinh bởi những khác biệt sâu sắc giữa hai nước về vấn đề quyền sở hữu trí tuệ và bí mật công nghệ. Ông Trump cho rằng nền kinh tế Trung Quốc đã chịu thiệt hại lớn hơn và nước này đang mong muốn đạt thỏa thuận nhanh hơn trong thương chiến với Mỹ.
