“Cha đẻ” của giống BQ là GS.TSKH Trần Duy Quý và các cộng sự thuộc Viện nghiên cứu hợp tác KHKT Châu Á – Thái Bình Dương (IAP). Giống lúa này đã được đưa vào khảo nghiệm cơ bản và khảo nghiệm DUS trong hệ thống khảo nghiệm quốc gia và được công nhận SX thử tại các tỉnh phía Bắc vào tháng 12 năm 2016.
Phó Cục trưởng Cục trồng trọt Trần Xuân Định (Bộ NN-PTNT) “thị sát” mô hình SX giống lúa BQ tại tỉnh Hải Dương
Sau khi triển khai SX thử trên diện tích hơn 640ha tại các địa phương như: Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Bắc Giang, Yên Bái, Nghệ An..., giống lúa BQ thể hiện được nhiều đặc tính vượt trội. Cụ thể, thời gian sinh trưởng ngắn (từ 125 – 135 ngày đối với vụ Xuân, 100 - 105 ngày đối với vụ HT – mùa); cây sinh trưởng, phát triển khỏe trên đất vàn, vàn cao, chống đổ khá; năng suất trung bình đạt 70 – 72 tạ/ha (vụ Xuân) và 60 – 62 tạ/ha (vụ HT), cao hơn giống đối chứng Khang dân 18 từ 8 – 12 %. Về sức chống chịu sâu bệnh, BQ nhiễm nhẹ các sâu bệnh hại như: khô vằn, bạc lá, rầy nâu, đục thân...
Vụ Xuân năm 2017, giống BQ bắt đầu “bén duyên” đồng đất Hà Tĩnh. Lúc bấy giờ trên địa bàn tỉnh này có rất nhiều bộ giống mới được ngành NN-PTNT đưa vào SX thử nhằm chọn ra bộ giống “ưu tú” đưa vào cơ cấu của tỉnh. Ngay từ vụ đầu tiên BQ đã ghi điểm với ngành chuyên môn và bà con nông dân. “Thừa thắng xông lên”, các vụ HT 2017, vụ Xuân 2018, giống lúa này tiếp tục được SX thử với quy mô tăng lên hơn 200ha. Từ đồng bằng đến miền núi, miền biển và cả những nơi khó khăn nhất Hà Tĩnh như ở bản Rào Tre, xã Hương Liên (huyện Hương Khê), BQ cũng đã vươn tới.
Bà Hoàng Thị Dũng (thôn Đồng Vịnh), xã Đức Long, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh) từng chia sẻ với NNVN, vụ Xuân 2018 gia đình bà canh tác 7,5 sào giống lúa BQ, mặc dù những vụ trước bà đã nghe danh giống lúa này cho năng suất cao nhưng khi thu hoạch bà không ngờ hiệu quả SX còn hơn cả mong đợi của bà. “Tính ra bình quân mỗi sào đạt tới 3,5 tạ. Tôi SX lúa thuần mấy chục năm trời nhưng chưa thấy giống lúa nào năng suất cao như vậy”, bà Dung nói.
Đánh giá ở góc độ quản lý nhà nước, ông Mai Nhữ Thắng, nguyên Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Thanh Hóa (nay là Chủ tịch UBND huyện Nông Cống) – người trực tiếp chỉ đạo các địa phương tổ chức khảo nghiệm SX các giống lúa mới trên địa bàn tỉnh cho hay, BQ là giống có khả năng sinh trưởng tốt, khóm gọn, lá đứng, cứng cây, chống chịu sâu bệnh khá. Đây cũng là bộ giống có độ thuần đồng ruộng cao, trỗ thoát và trỗ tập trung; bông to, nhiều hạt, chất lượng gạo ngon. “Ở các địa phương khác thì không biết thế nào nhưng tại Thanh Hóa, sau gần 4 vụ SX thử với diện tích hơn 100ha, chúng tôi thấy giống BQ có tiềm năng năng suất cao; trung bình vụ Xuân đạt 70 – 75 tạ/ha; vụ HT - mùa từ 62 – 65 tạ/ha”, ông Thắng nhấn mạnh thêm.
