Giá thịt heo Việt Nam đang ở mức cao nhất khu vực. Các ngành chức năng khuyến cáo người tiêu dùng nên chuyển đổi cơ cấu tiêu dùng sang nhóm mặt hàng thay thế như: thịt gà, vịt, trứng… Ngoài ra, thịt heo nhập khẩu cũng đang đổ về với lượng lớn để hưởng chênh lệch giá.
Ngăn doanh nghiệp làm giá
Trước tình hình giá heo hơi xuất chuồng tăng quá cao và diễn biến phức tạp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Hà Công Tuấn vừa ký văn bản gửi chủ tịch UBND các tỉnh, thành đề nghị triển khai những giải pháp ổn định nguồn cung mặt hàng thịt heo.
Theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, tháng 7 vừa qua, giá heo hơi trong nước có xu hướng tăng, đặc biệt là các tỉnh phía Bắc khi lập đỉnh mới là 56.000 đồng/kg, tăng 3.000 - 5.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá heo hơi ở các tỉnh phía Nam ổn định ở mức từ 46.000 - 50.000 đồng/kg dù nguồn cung khá lớn, không thiếu hụt.
Đánh giá của ngành thống kê và chăn nuôi, nguồn cung thịt heo trong nước quý I/2018 chỉ giảm nhẹ 1,2% so với cùng kỳ năm 2017. Đến quý II/2018, nguồn cung hồi phục, tăng 0,4% so với cùng kỳ năm 2017 và dự kiến tăng 1,5%-2% vào 2 quý cuối năm do người chăn nuôi thâm canh tăng năng suất, nuôi vỗ béo và nuôi sinh sản làm tăng nguồn cung thịt heo cho thị trường.
Heo hơi đã giết mổ được phân phối tại chợ Bình Điền, quận 8, TP HCM Ảnh: Hoàng Triều
Lãnh đạo ngành nông nghiệp nhận định hiện giá heo hơi của Việt Nam thuộc nhóm cao nhất trong khu vực, hoàn toàn do thị trường trong nước và người chăn nuôi chi phối. Việc giá thịt heo tăng quá cao ảnh hưởng lớn đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và nguy cơ gây phá vỡ các cân đối của ngành hàng thịt heo trong thời gian tới là khó tránh khỏi. Khác với nhiều năm, giá heo hơi hiện tăng cao ở khu vực nông thôn, chợ cóc, khu vực giết mổ nhỏ lẻ. Lý do là các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ không tiếp cận được nguồn cung heo hơi từ các trang trại lớn, doanh nghiệp (DN) gây lan tỏa tâm lý "thị trường đang thiếu thịt", kéo giá thịt heo cả nước lên cao.
Do đó, Bộ NN-PTNT đề nghị các địa phương thông tin thường xuyên và đầy đủ về giá cả, nguồn cung thịt heo để người nuôi và thương lái cùng có trách nhiệm ổn định thị trường. Khuyến cáo người chăn nuôi, thương lái không đẩy giá heo hơi vượt ngưỡng 50.000 đồng/kg; xuất bán đúng tuổi, đúng khối lượng; không đầu cơ, găm hàng chờ tăng giá và tuyệt đối không để các DN chăn nuôi trên địa bàn làm giá.
Thịt nhập tăng mạnh
Trong khi giá heo trong nước đang ở mức cao khiến lượng thịt heo nhập khẩu Việt Nam ngày càng tăng mạnh. Thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy trong tháng 6 vừa qua, Việt Nam nhập khẩu 678 tấn thịt heo, trị giá 1,03 triệu USD, tăng 50,4% về lượng và tăng 50,7% về trị giá so với tháng 5. Giá thịt heo nhập khẩu trung bình 1.524 USD/tấn, tương đương 35.000 đồng/kg.
Trước đây nguồn thịt heo nhập khẩu phần lớn được đưa vào chế biến thực phẩm do có giá khá thấp và ổn định. Tuy nhiên, do năm 2017 và những tháng đầu năm 2018, giá heo trong nước giảm mạnh, có thời điểm chỉ 20.000 đồng/kg heo hơi nên DN quay sang mua heo trong nước để sản xuất, khiến lượng heo nhập giảm đáng kể. Nay giá heo hơi trong nước tăng cao họ lại chuyển sang thịt nhập khẩu.
Theo một lãnh đạo Công ty C.P. Việt Nam, người tiêu dùng trong nước quen sử dụng thịt heo "nóng", tức vừa được giết mổ xong phải đưa ngay ra thị trường, còn thịt heo nhập khẩu là hàng đông lạnh nên chỉ phù hợp cho chế biến. Vị lãnh đạo này cho biết do cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang diễn ra nên nguồn thịt heo, thịt gà hiện nay tại Mỹ tồn kho rất lớn. Các DN Mỹ đang tìm cách bán tháo nguồn hàng này với giá rẻ. Nếu nguồn thịt này tràn vào Việt Nam sẽ nhanh chóng tác động giá heo trong nước.
Ông Đoàn Ngọc Thơ, giám đốc một DN chuyên nhập khẩu thịt gia súc, gia cầm tại TP HCM, xác nhận nhiều DN đã điều chỉnh tăng số lượng thịt nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu của thị trường nội địa.
Ông Nguyễn Đăng Phú, Phó Tổng Giám đốc Công ty Vissan, cũng tin rằng thịt heo nhập sẽ tác động làm hạ nhiệt giá thị heo trong nước nhưng cần độ trễ khoảng 1-2 tháng nữa. "Thịt heo nạc tập trung cho chế biến, còn các chủng loại khác được nhập về để thăm dò thị trường cũng như tìm quy cách phù hợp" - ông Phú nhận định.
Trong khi đó, ghi nhận của phóng viên những ngày gần đây cho thấy các trang trại đã không còn neo hàng chờ tăng giá mà bắt đầu bung hàng khiến giá thịt heo ở các chợ đầu mối thịt heo của TP HCM có diễn biến khá bất thường. Theo tiểu thương ở chợ đầu mối Hóc Môn, bình thường giá heo bắt đầu họp chợ lúc giữa khuya (hay còn gọi đầu chợ) đến khi chợ sắp kết thúc lúc gần sáng (cuối chợ) chỉ chênh lệch vài ba giá (mỗi giá là 1.000 đồng) nhưng vài ngày qua lại chênh lệch rất cao, lên đến gần 20 giá. Tức giá bán heo mảnh đầu chợ từ 62.000-63.000 đồng/kg nhưng đến cuối chợ lại rớt giá mạnh, còn 43.000-45.000 đồng/kg. Sở dĩ có tình trạng trên, theo thương lái, là do nguồn heo có trọng lượng lớn về chợ nhiều, vượt đến gần 500 con/ngày so với những ngày thường.
Chuyển đổi cơ cấu tiêu dùng
Một trong những biện pháp nhằm hạ nhiệt giá thịt heo mà ngành nông nghiệp đưa ra là khuyến cáo người tiêu dùng chuyển đổi cơ cấu tiêu dùng thực phẩm theo hướng phù hợp với nguồn cung trong nước. Hiện tại, thịt gà thả vườn, thịt vịt, thịt gà công nghiệp, trứng gia cầm trong nước sản xuất nhiều, chất lượng tốt và giá cả phải chăng.
