Học sinh học trực tuyến trong thời điểm không tới trường do dịch bệnh Covid-19. (Ảnh: ĐĂNG ANH).
Để phù hợp với khung thời gian năm học đã được điều chỉnh do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, Bộ GD-ĐT đã có hướng dẫn về nội dung dạy và học ở học kỳ II theo hướng giảm bớt một số lượng tiết luyện tập, gộp các tiết luyện tập lại, bỏ một số tiết thực hành... Một số phần kiến thức chuyển sang tự học có hướng dẫn là những kiến thức rất cơ bản như: Giới thiệu công thức tính chu vi, diện tích hình tròn.
Một phần kiến thức được chuyển thành “Khuyến khích học sinh tự đọc”. Theo đánh giá của các giáo viên, hoặc đây là những kiến thức bài học không quá ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu kiến thức ở những phần sau, hoặc là những bài luyện tập ở mức độ cao hơn. Thí dụ, ở môn Toán lớp 9 là phần Góc trong và góc ngoài đường tròn; Cung chứa góc.
Theo thầy giáo Hồng Trí Quang, giáo viên môn Toán của Hệ thống Giáo dục Học mãi, một phần điều chỉnh nữa là bỏ một số chứng minh tính chất, định lý. Điều này nhằm giảm bớt thời gian làm việc trên lớp cho các thầy cô, không tạo áp lực về thời gian. Tuy nhiên, thầy giáo Hồng Trí Quang lưu ý các học sinh là việc tìm hiểu định nghĩa, xây dựng tính chất, chứng minh định lý rất quan trọng, rèn luyện cho học sinh thói quen tìm hiểu tận gốc vấn đề và cả tư duy phản biện cũng như khắc sâu hơn định nghĩa, tính chất định lý.
Khi xây dựng chương trình qua các năm học thì sách giáo khoa đã là một thể thống nhất, những phần kiến thức nào không quá ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu kiến thức mới của học sinh ở bài sau, ở những năm học sau thì khuyến khích học sinh tự đọc. Việc giảm tải ở đây chủ yếu là giảm bớt thời gian làm việc trên lớp của thầy và trò, giảm bớt mức độ yêu cầu vận dụng kiến thức đó để luyện tập một số bài nâng cao. Như vậy, chúng ta có thể thấy khung kiến thức so với các năm học trước gần như không thay đổi, chỉ là mức độ yêu cầu thấp hơn, giảm thời gian hoạt động của thầy cô và học sinh ở trên lớp – thầy Hồng Trí Quang phân tích.
Ở môn Toán lớp 9, phần kiến thức không dạy ở học kỳ II là: Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng, hình nón cụt. Thầy Quang cho nhận xét: Thường những đề thi vào lớp 10 của Hà Nội và nhiều tỉnh thành các năm trước không có phần này. Như vậy phần kiến thức bỏ đi này không ảnh hưởng gì. Một số nội dung khuyến khích học sinh tự học ví dụ như Cung chứa góc thì xác suất thi vào sẽ thấp hơn, các em có thể học nhanh qua phần này. Tuy nhiên, những bạn nào muốn được điểm cao thì cũng phải học kỹ và sâu, bởi không loại trừ nội dung này có ở những bài nâng cao.
“Việc điều chỉnh nội dung gần như không thay đổi quá lớn nên lộ trình ôn của các bạn học sinh lớp 9 cũng không thay đổi nhiều, chỉ cần điều chỉnh lại các mốc thời gian theo khung thời gian năm học, chọn giai đoạn tăng tốc cho phù hợp - thầy giáo đưa ra lời khuyên.
Cụ thể, đối với các thí sinh lớp 9 trong thời gian học kỳ II và đang ôn thi vào 10, cần lưu ý điều gì, nhất là với các phần tự học?
Theo các giáo viên, Bộ GD-ĐT đã điều chỉnh chương trình một cách hợp lý, mạnh dạn cắt bỏ một số phần kiến thức chưa thực sự cấp thiết, cắt bỏ một số phần luyện tập nâng cao. Phần Tự học có hướng dẫn thuộc hai loại, thứ nhất là kiến thức rất cơ bản, mang tính giới thiệu nên để học sinh tự đọc. Thứ hai là kiến thức không quá cần thiết để tiếp thu bài học sau hoặc năm học sau. Với loại thứ nhất, học sinh phải tự học một cách nghiêm túc. Với loại thứ hai, thường là xác suất xuất hiện trong các bài thi sẽ thấp hơn. Tuy nhiên, học sinh vẫn phải tự học xem nó là gì. Bởi những kiến thức đó đều xuất hiện dưới dạng ẩn trong các bài học về sau, dù cho mình không cần biết đó là góc ngoài hay cung chứa góc. Thí dụ: góc ngoài đường tròn thực chất là kiến thức góc nội tiếp kết hợp với góc ngoài của tam giác. Cung chứa góc sẽ xuất hiện trong dấu hiệu nhận biết tứ giác nội tiếp: hai góc ở hai đỉnh kề nhau cùng nhìn cạnh còn lại dưới hai góc bằng nhau.
Do đó mặc dù thời gian học ở lớp bị rút ngắn, kiến thức có được giảm đi nhưng để đạt được kết quả tốt thì chúng ta cần tăng cường khả năng tự học để bảo đảm đủ lượng kiến thức. Lộ trình vẫn là : Nắm vững kiến thức cơ bản - Ôn tập chuyên sâu - Luyện đề - Rút kinh nghiệm trong quá trình luyện đề và tự tin đi thi.
“Sau giai đoạn dịch này, những bạn nào biết tận dụng thời gian học hiệu quả hơn thì chắc chắn kết quả học sẽ tốt hơn. Giai đoạn bây giờ nếu bạn nào còn hổng kiến thức thì tranh thủ củng cố, còn đa số các bạn nên dành thời gian đào sâu mỗi chuyên đề” – thầy Hồng Trí Quang đưa ra lời tư vấn.
THANH XUÂN - (nhandan.com.vn)
T/h: H.Phong (dongbang.vn)
