Tòa soạn nhận được Đơn yêu cầu của bà Đinh Thị Biếu (sinh năm 1934, ngụ ấp 8, xã Thuận Hưng, huyện Long Mỹ, tỉnh Cần Thơ - nay là tỉnh Hậu Giang). Nội dung đơn cho biết: “Nguyên vào năm 1983, UBND huyện Long Mỹ lấy đất của gia đình tôi giao cho ngân hàng huyện quản lý và sử dụng. Đất có diện tích 198 m2 (ngang 11m x dài 18m), tọa lạc tại ấp II, thị trấn Long Mỹ, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang; từ sau năm 1992 là tỉnh Cần Thơ” - nay là khu vực II, phường Thuận An, thị xã Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang".

Bà Vo Thị Tư (Con bà Đinh Thị Biếu) chỉ cho phóng viên phần đất tranh chấp.

Theo hồ sơ, đến năm 1997, Ngân hàng huyện Long Mỹ không sử dụng nên đã giao trả chủ đất cũ; tuy nhiên mãi đến 2 năm sau, ngày 10/2/1999, Chủ tịch UBND tỉnh Cần Thơ Võ Hoàng Xinh ký ban hành Quyết định số 351/QĐ-NC về việc giải quyết khiếu nại, có nội dung: “Điều I: a) Nay, giải quyết giao lại phần đất có diện tích 135m2đất thổ cư (một trăm ba mươi lăm mét vuông) tọa lạc tại ấp 2, thị trấn Long Mỹ, huyện Long Mỹ cho hộ bà Đinh Thị Biếu, hiện ngụ tại ấp 2, thị trấn Long Mỹ, huyện Long Mỹ. Vị trí tứ cận như sau: - Đông giáp bà Lâm Thị Bé - Tây giáp đường Hai Bà Trưng - Nam giáp đất bà Xiêm - Bắc giáp đất nhà nước quản lý (Đính kèm bản đồ hiện trạng). b) Khi có chủ trương mở rộng lộ giới, hộ bà Biếu phải chấp hành và được giải quyết đền bù như những hộ dân khác”.

Tìm hiểu sâu về vụ việc này được biết, kể từ lúc tạm trả đất (năm 1997) và hàng chục năm sau thời điểm chính thức giao trả đất (năm 1999), đã xảy ra một cuộc tranh chấp pháp lý về nguồn gốc đất và các tranh chấp liên quan đến phần đất 198m2 được “trưng dụng” của vợ chồng bà Biếu, ông Quyền (đã có bằng khoán đất - một công cụ quản lý cũ). Sự vào cuộc của cơ quan thanh tra các cấp, kể cả trung ương, đã không giải quyết thấu đáo và thỏa đáng các diễn biến đất đai qua các thời kỳ quản lý và sử dụng phần đất này. Không chỉ vậy, quan điểm giải quyết của các cơ quan chức năng dường như còn tồn tại những mâu thuẫn, trái chiều.

Người được ủy quyền để tiếp tục việc “tìm lại” tài sản thất lạc là bà Võ Thị Tư (sinh năm 1965, con gái bà Biếu, ngụ tại số 21 đường Hai Bà Trưng, phường Thuận An, thị xã Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang) cung cấp thêm nhiều chuyện éo le.

Sau lần chính thức giao trả lại đất (năm 1999), Thanh tra tỉnh Cần Thơ và huyện Long Mỹ đã tiến hành nhiều lần thanh tra theo khiếu nại của gia đình bà và các hộ lân cận, mấy năm liền. Trên cơ sở đó, cuối năm 2003, UBND tỉnh Cần Thơ ban hành Quyết định số 4877/QĐ-CT.UB ngày 31/12/2003, thêm một lần giải quyết khiếu nại của gia đình bà.

Theo Quyết định 4877 vừa nêu, nội dung cốt yếu là: “… 1.2- Giải quyết cho bà Đinh Thị Biếu (ủy quyền cho con là bà Võ Thị Tư) theo đơn khiếu nại ban đầu ngày 10/8/1997 phần đất có chiều ngang mặt tiền là 11m. Vừa qua bà Biếu đã được Nhà nước giải quyết giao lại phần đất có diện tích 135m2 (theo Quyết định số 351/QĐ.NC ngày 10/02/1999 của Chủ tịch UBND tỉnh Cần Thơ, chiều ngang 7,5m x dài 18m); nay tiếp tục giao thêm 3,5m còn lại kể cả đường thoát nước cho đủ 11m. 1.3- Công nhận cho Nguyễn Thị Xiêm ngụ ấp 2, thị trấn Long Mỹ phần nền nhà ngang 5,5m, phần diện tích chiều ngang còn lại bà Xiêm được hợp thức hóa quyền sử dụng đất nhưng phải nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước (vì phần này bà Xiêm tự lấn chiếm)”.

Ngày 16/1/2004, Thanh tra huyện Long Mỹ - thời điểm này huyện Long Mỹ thuộc tỉnh Hậu Giang - đã lập Biên bản “về việc Triển khai Quyết định 4877/QĐ-CT.UB ngày 31/12/2003 của Chủ tịch UBND tỉnh Cần Thơ”; tuy nhiên, động thái khá mau mắn này chỉ như một sự thông báo, “công bố” chứ chưa thực sự triển khai thực hiện, như yêu cầu của UBND tỉnh. Biên bản (viết tay, không số phát hành) ngày 16/01/2004 của cán bộ Thanh tra huyện Lê Văn Tạo ghi nhận sự đồng tình, chấp nhận của bà Võ Thị Tư nhưng kèm theo một câu “thòng”: “Trong thời gian cơ quan chức năng chính thức tổ chức thực hiện thì bà Tư không được đến bao chiếm hoặc có hành vi nào khác ảnh hưởng đến hiện trạng phần đất nêu trên, nếu vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật”.

Oái oăm thay, câu “thòng” của cán bộ Thanh tra huyện Long Mỹ Lê Văn Tạo vẫn kéo dài cho đến hôm nay…

(Còn tiếp).