1 năm, 200 sự cố

Những bãi biển dọc đường Phạm Văn Đồng (gần danh thắng Hòn Chồng), đường Đặng Tất, đường Trần Phú (gần sân bóng Thanh Niên), khu vực dân cư Hà Ra (phường Vĩnh Phước), nước thải sinh hoạt từ các hộ dân, cơ sở kinh doanh đấu nối trực tiếp vào cống chảy tràn, xả thẳng ra biển.

Ông Nguyễn Văn Ninh, một du khách từ TP HCM, thấy cảnh nước đục đổ cuồn cuộn ra sát danh thắng Hòn Chồng mà bức xúc. Trong khi đó, sống lâu năm ở phường Vĩnh Phước, ông Trần Anh Tuấn nhiều lần chứng kiến biển này bị đục ngầu, hôi thối sau mưa. Người dân không dám tắm biển thường xuyên vì sợ ảnh hưởng sức khỏe.

Trong cơn mưa chiều 8-5, bãi biển được mệnh danh "đẹp nhất hành tinh" là Đà Nẵng cũng hứng chịu những đợt nước thải đen ngòm, hôi thối đổ ra từ các cửa xả. Ven biển quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn, người dân và du khách chứng kiến cảnh này đều lo ngại cho môi trường biển. Tình trạng này xảy ra liên tục trong thời gian gần đây nhưng đến nay vẫn chưa có biện pháp xử lý triệt để. Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP Đà Nẵng, từ tháng 4-2018 đến nay, chính quyền TP đã xử lý 200 sự cố nước thải tràn ra biển, gây ô nhiễm nặng.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại đảo ngọc Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Một du khách Hàn Quốc vừa đăng lên mạng đoạn clip quay cảnh dòng nước đen sì đổ ra biển sau một trận mưa lớn ở đường Trần Hưng Đạo, khu phố 7, thị trấn Dương Đông. Nữ du khách này cho biết sẽ kết thúc kỳ nghỉ sớm vì ngán ô nhiễm. Ông Phạm Văn Nghiệp, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc, lý giải do huyện chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, nước thải tồn đọng lâu ngày khi gặp mưa lớn bất ngờ nên đã đổ ra biển.

Hệ thống thoát nước quá tải

Lãnh đạo Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải TP Đà Nẵng giải thích sự cố nước thải đổ ra biển do hệ thống thoát nước bị quá tải. Ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở TN-MT TP Đà Nẵng, thừa nhận hệ thống thoát nước ở TP này chủ yếu là thoát nước chung. Khu vực phía Đông (ven biển Ngũ Hành Sơn, Sơn Trà) có 4 lưu vực thoát. Đáng lưu ý, lưu vực Ngũ Hành Sơn có 3 trạm với 10 máy bơm, hoạt động 100%, không có cơ chế luân phiên. Qua theo dõi tình trạng bơm từ tháng 1 đến tháng 3-2019, lưu lượng trung bình 23.761 m3/ngày - đêm là quá công suất xử lý của trạm.

Theo ông Hùng, hệ thống thu gom và xử lý nước thải hiện nay không đáp ứng với tốc độ phát triển du lịch, dịch vụ ở khu vực Sơn Trà - Ngũ Hành Sơn. Ngoài ra, còn bất cập trong áp dụng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải sinh hoạt cho cơ sở khi xả thải vào hệ thống, đến nay chưa có hướng dẫn cụ thể và chính sách khuyến khích tái sử dụng nước thải.

Lãnh đạo Sở TN-MT TP Đà Nẵng cho biết trong tháng 3, sở này đã kiểm tra về hồ sơ môi trường đối với các cơ sở kinh doanh, dịch vụ khu vực ven biển 2 quận Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn. Kết quả cho thấy 16/34 cơ sở không có giấy phép hoặc văn bản thỏa thuận đấu nối thoát nước, 16/34 cơ sở không có lắp đặt bể tách mỡ và 16/34 cơ sở không có giấy phép thoát nước mưa...

Về xây dựng, lực lượng phát hiện 16 cơ sở không có giấy phép; 34 cơ sở không có giấy phép đấu nối và phần lớn nhà hàng có giấy phép xây dựng là nhà ở, biệt thự. Ước tính, tổng lượng nước sử dụng và lượng nước thải phát sinh từ nhóm kiểm tra là 20.668 m3/tháng.

Trước mắt, Sở TN-MT đã đề xuất UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo Sở Xây dựng cùng Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải hướng dẫn thủ tục đấu nối nước thải, đấu nối tạm thời cho các dự án đang thi công trên tuyến đường từ 10 m trở lên; đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát trong quá trình các đơn vị triển khai xây dựng đấu nối vào hệ thống.

Để giải quyết tình trạng ô nhiễm vùng biển, ông Nguyễn Sỹ Khánh, Phó Chủ tịch UBND TP Nha Trang, khẳng định đang yêu cầu tăng thêm các máy bơm để hạn chế nước thải ra biển; đồng thời nạo vét các cống thoát, tránh tình trạng tồn lưu các chất thải. Về lâu dài, từ nguồn vốn vay, TP Nha Trang sẽ tiếp tục đầu tư hệ thống xử lý nước thải để cải thiện vệ sinh môi trường.

Ông Lê Tiến Vĩnh, Trưởng Ban Quản lý dịch vụ công ích TP Nha Trang, cho biết từ nguồn vốn của Ngân hàng Thế giới, UBND tỉnh Khánh Hòa đã đầu tư các dự án cải thiện vệ sinh môi trường ở khu vực Nam sông Cái. Các hộ dân sẽ bơm nước thải về nhà máy xử lý, về cơ bản đã giải quyết được ô nhiễm từ nước thải ở khu vực trung tâm. "Hiện nay, khu vực phía Bắc sông Cái muốn khắc phục tình trạng ô nhiễm này phải chờ triển giai đoạn 2 dự án Môi trường bền vững các thành phố Duyên hải - Tiểu dự án Nha Trang. Tuy nhiên, giai đoạn này có tổng mức đầu tư trên 70 triệu USD nên phải đợi nguồn vốn từ Chính phủ" - ông Vĩnh nói.