Tổng cục Đường bộ Việt Nam vừa có văn bản đề xuất Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) phương án xử lý bất cập trạm thu phí T2 trên Quốc lộ (QL) 91 thuộc dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo nâng cấp QL91 từ Km14+000 - Km50+889 theo hình thức hợp đồng BOT.
Đặt đúng chỗ?
Theo đó, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đề xuất 2 phương án xử lý. Phương án 1: Di dời trạm T2 về phía TP Cần Thơ qua ngã ba Lộ Tẻ (giao QL80 với QL91) tại vị trí khoảng Km49+200 QL91. Theo đánh giá của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, ưu điểm của phương án này là vị trí đặt trạm phù hợp hơn, giải quyết căn bản kiến nghị của Hiệp hội Vận tải An Giang và các chủ phương tiện lưu thông theo hướng đi từ QL80 (hướng từ tỉnh Kiên Giang, Đồng Tháp) qua trạm T2 về tỉnh An Giang và ngược lại. Nhược điểm là sẽ tạo dư luận không tốt trong nhân dân, tạo tiền lệ xấu, ảnh hưởng đến tình hình chung của các dự án BOT trong cả nước và ảnh hưởng đến chủ trương của Đảng và nhà nước về kêu gọi nguồn lực xã hội hóa đầu tư.
Phương án này cũng phát sinh chi phí giải phóng mặt bằng và chi phí xây dựng trạm mới dự kiến khoảng 38 tỉ đồng. Việc giải phóng mặt bằng và xây dựng trạm thu phí mất hơn 1 năm.
"Bên cạnh đó, sau khi tuyến tránh TP Long Xuyên đầu tư và đưa vào sử dụng (dự kiến vào năm 2022), các phương tiện qua khu vực sẽ có sự lựa chọn, không phải qua trạm thu phí T2. Do đó, việc di chuyển trạm thu phí sẽ dẫn đến tình trạng lãng phí. Cùng với đó, trên cơ sở phân tích dòng phương tiện các hướng xe lưu thông qua cầu Vàm Cống, cập nhật các chỉ tiêu tài chính đến thời điểm hiện tại, thời gian thu phí hoàn vốn dự kiến kéo dài 32 năm 7 tháng" - Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết.
Phương án 2 là giữ nguyên trạm thu phí T2 tại Km50+050. Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho rằng phương án này có ưu điểm là sẽ tổ chức thu phí lại được ngay tại trạm T2, thời gian thu phí của dự án không bị kéo dài; không gây lãng phí sau khi tuyến tránh TP Long Xuyên dự kiến hoàn thành đưa vào vận hành khai thác năm 2022. Nhược điểm là chủ các phương tiện đi theo hướng từ QL80 (hướng từ tỉnh Kiên Giang, Đồng Tháp) qua trạm thu phí T2 về tỉnh An Giang và ngược lại, nhất là đối với các phương tiện không nằm trong diện được miễn giảm giá dịch vụ sử dụng khoảng 1,2 km nhưng phải trả tiền dịch vụ cho cả dự án có thể không đồng tình, dẫn đến phản đối, gây mất trật tự như thời gian vừa qua. Việc giữ ổn định trong tổ chức thu phí cũng sẽ gặp nhiều khó khăn.
Trạm thu phí T2 bị các chủ phương tiện, tài xế phản đối vì vị trí đặt trạm bất hợp lý. Ảnh: NGỌC TRINH
Phải hài hòa lợi ích
Qua phân tích các ưu - nhược điểm của cả 2 phương án, đồng thời để giải quyết bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và người dân, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đề xuất Bộ GTVT cân nhắc lựa chọn; đồng thời đề nghị bộ chủ trì làm việc với các ngân hàng điều chỉnh lại cơ cấu trả nợ gốc và giữ nguyên nhóm nợ cho nhà đầu tư. Khi đó, dự án chỉ tổ chức thu phí hoàn vốn tại trạm thu phí T1 (Km 16+905) đến khi dự án tuyến tránh TP Long Xuyên hoàn thành đưa vào sử dụng các phương tiện qua khu vực sẽ có sự lựa chọn, không phải qua trạm thu phí T2. Và cũng khi đó sẽ tổ chức thu phí tại trạm thu phí T2 QL91 (Km50+050) để hoàn vốn cho dự án. Đồng thời, Bộ GTVT cần có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án tuyến tránh TP Long Xuyên để sớm hoàn thành, đưa vào khai thác.
Trước đó, Công ty CP Đầu tư QL91 (Cần Thơ - An Giang) - nhà đầu tư dự án - đã có đề nghị nhà nước nhận lại dự án và hoàn trả chi phí đầu tư để nhà đầu tư có nguồn vốn trả nợ ngân hàng, ổn định tình hình sản xuất - kinh doanh.
Trong trường hợp Chính phủ không có phương án nhận lại dự án, để bảo đảm duy trì thực hiện hợp đồng BOT theo đúng thỏa thuận đã được ký kết với Bộ GTVT, nhà đầu tư đề nghị Chính phủ có phương án hỗ trợ dự án 880 tỉ đồng (gồm chi phí giải phóng mặt bằng khoảng 400 tỉ đồng và chi phí xây dựng QL91B khoảng 480 tỉ đồng). Dự án chỉ thực hiện thu phí tại trạm T1 để hoàn vốn đầu tư xây dựng QL91.
