Trạm thu phí An Sương - An Lạc thu phí không dừng từ năm 2018 Ảnh: GIA MINH
Chiều 14-11, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã có thông cáo báo chí về tình hình thực hiện hệ thống thu phí không dừng (ETC) tại các trạm thu phí do Bộ GTVT là Cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Theo Bộ GTVT, việc triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng với mục đích khắc phục, hạn chế bất cập của hình thức thu phí một dừng (như tăng cường tốc độ lưu thông, tạo thuận lợi cho người dân), hiện đại hóa cơ sở hạ tầng giao thông, đảm bảo an toàn giao thông, tăng cường công khai, minh bạch trong quản lý doanh thu tại các trạm thu phí.
Ngày 27-3-2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg về việc thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức tự động không dừng làm cơ sở pháp lý để tổ chức thực hiện, trong đó giao Cơ quan nhà nước có thẩm quyền (CQNNCTQ) lập, phê duyệt dự án đầu tư thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ điện tử tự động không dừng và tổ chức lựa chọn đơn vị độc lập tổ chức thu phí.
Hệ thống thu phí tự động không dừng tại các trạm thu phí BOT được chia làm 2 giai đoạn (02 dự án) bao gồm: Dự án giai đoạn 1 (áp dụng cho Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên); Dự án giai đoạn 2 (áp dụng cho các trạm còn lại trên toàn quốc).
Để đủ điều kiện triển khai thực hiện dự án, các bên cần đàm phán ký kết 02 loại Hợp đồng gồm Phụ lục Hợp đồng BOT về việc thu phí tự động không dừng giữa Bộ GTVT với các nhà đầu tư BOT và Hợp đồng dịch vụ giữa các nhà đầu tư BOT với nhà cung cấp dịch vụ.
Trước mắt, trong thời gian đầu khi dự án đưa vào khai thác, để hình thành thói quen cho người dân sử dụng dịch vụ, tại mỗi trạm thu phí sẽ vận hành 01 làn thu phí hỗn hợp mỗi hướng để cho các phương tiện chưa dán thẻ có thể lưu thông.
Dự án giai đoạn 1: Tổng số 44 trạm, bao gồm 26 trạm trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên, 18 trạm trên các tuyến cao tốc và các quốc lộ khác. Dự án này do Công ty VETC triển khai thực hiện. Đến thời điểm này Bộ GTVT đã tiến hành đàm phán, ký kết Phụ lục Hợp đồng BOT với 35/39 trạm, 4 trạm đang tiếp tục đàm phán (trong 44 trạm có 05 trạm do VEC quản lý không phải ký Phụ lục Hợp đồng); các trạm thu phí thuộc dự án giai đoạn 1 đã cơ bản lắp đặt và vận hành hệ thống ETC.
Cụ thể, đang lắp đặt, vận hành 25/26 trạm trên Quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên (01 trạm chưa lắp đặt do phải di dời vị trí) và 13 trạm trên các tuyến quốc lộ khá; 5 tuyến cao tốc do VEC quản lý chỉ có 01 tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đang lắp đặt thiết bị, dự kiến vận hành trong năm 2019, 04 tuyến còn lại chưa thể triển khai thực hiện do gặp khó khăn về nguồn vốn nên không thể hoàn thành trong năm 2019 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Dự án giai đoạn 2: Gồm 33 trạm, Bộ GTVT đã tổ chức đấu thầu rộng rãi quốc tế và đã lựa chọn Liên danh Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) và một số doanh nghiệp về công nghệ là nhà đầu tư thực hiện dự án, hiện nay Liên danh Nhà đầu tư đang hoàn thiện các thủ tục xin phép Thủ tướng Chính phủ thành lập Doanh nghiệp dự án để triển khai các bước tiếp theo tuân thủ quy định.
Bộ GTVT lí giải đến thời điểm này cơ bản các trạm thu phí thuộc dự án giai đoạn 1 đã được lắp đặt, vận hành công nghệ thu phí tự động, bước đầu tạo sự thuận lợi cho người sử dụng.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan nên việc triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó vướng mắc lớn nhất hiện nay của dự án là doanh thu hoàn vốn cho dự án ETC không như dự kiến ban đầu do tiến độ ký Hợp đồng dịch vụ, trích doanh thu còn chậm.
Ngoài ra việc nhiều dự án BOT sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu (do lưu lượng phương tiện thấp hơn so với dự báo, chưa được tăng phí theo đúng lộ trình trong Hợp đồng, việc giảm phí quanh trạm thu phí theo chỉ đạo tại Nghị quyết số 35/NQ-CP của Chính phủ) cũng làmHo ảnh hưởng đến nguồn thu của dự án thu phí tự động không dừng.
Số lượng phương tiện dán thẻ (e-tag) và nộp tiền vào tài khoản giao thông để tham gia dịch vụ thu phí tự động không dừng chưa cao (khoảng 800.000 thẻ/3,5 triệu phương tiện dán thẻ sử dụng dịch vụ ETC) .
Do gặp các khó khăn, vướng mắc như trên, Nhà đầu tư dự án (Công ty VETC) đã có các văn bản đề xuất dừng triển khai dự án để chuyển giao cho nhà đầu tư khác hoặc Nhà nước nhận lại dự án để tiếp tục thực hiện.
"Sau khi xem xét đề xuất của Công ty VETC, Bộ GTVT không đồng thuận giải pháp dừng triển khai dự án hoặc Nhà nước tiếp nhận lại dự án, đồng thời yêu cầu Công ty VETC phải có trách nhiệm tiếp tục thực hiện Hợp đồng đã ký kết với Bộ GTVT; bên cạnh đó Bộ GTVT sẽ phối hợp với với VETC và các cơ quan đơn vị có liên quan từng bước tháo gỡ các khó khăn vướng mắc với quyết tâm cao để hoàn thành Dự án"- Bộ GTVT khẳng định.
Về giải pháp tập trung thực hiện để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho giai đoạn 1, Bộ GTVT cho biết phải thực hiện quyết liệt giải pháp phân luồng giao thông tại các trạm trên Quốc lộ 1 và một số trạm cửa ngõ các thành phố lớn để khuyến khích chủ phương tiện dán thẻ và tham gia dịch vụ, tăng cường hiệu quả của hệ thống.
Đẩy nhanh tiến độ đàm phán Hợp đồng dịch vụ, lắp đặt thiết bị, bàn giao công tác quản lý thu phí và trích chi phí quản lý thu phí tự động theo phương án tài chính của dự án.
Rà soát lại phương án tài chính của dự án để xác định tỷ lệ trích chi phí quản lý thu phí tự động không dừng tại các dự án cao tốc do VEC quản lý làm cơ sở sớm ký kết Hợp đồng dịch vụ. Phối hợp với Ủy ban quản lý vốn Nhà nước để tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn để triển khai các dự án của VEC.
Chỉ đạo Cục đăng kiểm, các cơ quan đơn vị liên quan tiếp tục dán thẻ cho các phương tiện.
Phối hợp với Công ty VETC để tăng cường năng lực thông qua phương án bổ sung các nhà đầu tư có năng lực tham gia dự án thu phí tự động không dừng như đề xuất của Công ty VETC.
Hoàn thiện việc kết nối liên thông tài khoản cá nhân tại các ngân hàng thông qua cổng thanh toán điện tử và một số giải pháp liên thông tài khoản khác nhằm tạo sự thuận lợi, minh bạch cho người sử dụng.
Văn Duẩn - (nld.com.vn)
T/H: ANh Đức - (dongbang.vn)
