Sau khi nhận được Tờ trình số 506/TTr-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngày 23-6, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định số 715/QÐ-CTN về việc hủy bỏ Quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba đối với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á, TP HCM, do vi phạm pháp luật nghiêm trọng, gây dư luận xấu trong xã hội.
Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày ký.
Ông Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty CP phần công nghệ Việt Á, tại buổi họp báo về kết quả nghiên cứu bộ kit xét nghiệm SARS-CoV-2 tại Bộ KH-CN ngày 5-3-2020 - Ảnh: Bộ KH-CN
Như Báo Người Lao Động đã đưa tin, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã khởi tố, bắt tạm giam Phan Quốc Việt - người sáng lập, đồng thời là tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á).
Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Công an, cho biết trong vụ Việt Á, các đối tượng khai kiếm lãi khoảng 4.000 tỉ đồng và "bôi trơn" khoảng 800 tỉ đồng.
Theo tìm hiểu trên website của công ty, CTCP Công nghệ Việt Á (Việt Á; tên cũ: CTCP Thương mại - Sản xuất và Dịch vụ Việt Á) được thành lập vào tháng 2-2007 với 80 triệu đồng. Công ty Việt Á đăng ký địa chỉ trụ sở chính tại số 372A/8 Hồ Văn Huê, phường 9, quận Phú Nhuận, TP HCM, người đại diện pháp luật kiêm Tổng Giám đốc của Việt Á là ông Phan Quốc Việt (SN 1980). Đến tháng 10-2017, Việt Á đã tăng vốn điều lệ từ 200 tỉ lên 1.000 tỉ đồng, toàn bộ là cổ phần phổ thông từ nguồn vốn tư nhân. Tuy nhiên, giai đoạn 2016-2019, kết quả kinh doanh của Việt Á có chiều hướng đi xuống cả về doanh thu và lợi nhuận.
Tuy nhiên, tháng 4-2020, Công ty Việt Á cùng ông Phan Quốc Việt mới được công chúng biết đến với việc hợp tác với Học viện Quân y sản xuất thành công bộ kit test Covid-19 "Made in Vietnam". Đến nay, Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành kit xét nghiệm Covid-19 cung ứng cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh thành trên cả nước với doanh thu gần 4.000 tỉ đồng.
Trước khi sản xuất thành công bộ kit xét nghiệm Covid-19, Công ty Việt Á cũng được Bộ Y tế cấp phép sản xuất 15 bộ kit thử, trong đó có nhiều tác nhân gây bệnh lao, viêm gan A, viêm gan B, tay - chân - miệng, HPV…
Ngoài kit test, Công ty Việt Á cũng trúng nhiều gói thầu tại các bệnh viện lớn trên cả nước. Một số gói thầu công ty đã trúng bao gồm: Gói thầu cung ứng hóa chất năm 2016-2017 (thuốc, hóa chất, vật tư y tế) cho Bệnh viện Quân y 175; gói thầu cung cấp hóa chất dung dịch khử khuẩn, dụng cụ xét nghiệm và sinh phẩm xét nghiệm năm 2018-2019 cho Bệnh viện Da liễu trung ương.
Tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, công ty này trúng gói thầu cung cấp hóa chất sinh phẩm xét nghiệm chuyên khoa và dung dịch khử khuẩn. Gần đây, Công ty Việt Á trúng gói thầu cung cấp hóa chất vật tư tiêu hao theo máy và vật tư tiêu hao phục vụ hoạt động xét nghiệm tại Bệnh viện Bạch Mai.
Tại công bố bộ kit xét nghiệm Covid-19, ông Phan Quốc Việt từng dẫn chứng 1 test kit nước ngoài thường phải có giá thành gấp 10 lần, rẻ cũng phải gấp từ 3 tới 4 lần mặc dù chất lượng tương đương. Chính vì vậy, ông không "cổ súy" cho việc một số doanh nghiệp lợi dụng tinh thần "người Việt dùng hàng Việt" để đẩy giá sản phẩm lên cao.
Tuy nhiên, khác với những gì đã khẳng định trên báo chí, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an cho rằng lợi dụng tính cấp bách về nhu cầu test Covid-19 của các địa phương trên cả nước, sản phẩm này thuộc danh mục được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn nên Phan Quốc Việt chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố sử dụng.
Sau đó, bị can Việt thông đồng với lãnh đạo các đơn vị này hợp thức hồ sơ chỉ định thầu bằng cách sử dụng các pháp nhân trong hệ thống lập hồ sơ chào hàng sản phẩm, xác nhận khống các báo giá... cao hơn nhiều so với giá thành sản xuất. Cùng với đó, để được giao cung ứng trước thiết bị, vật tư y tế, tiêu thụ với số lượng lớn, thanh quyết toán theo giá do Công ty Việt Á đề nghị, Phan Quốc Việt còn thỏa thuận, thống nhất, chi cho cán bộ, lãnh đạo các đơn vị mua hàng với số tiền rất lớn.
Để thu lợi nhuận bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Phan Quốc Việt và nhóm của Công ty Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá, xác định giá bán là 470.000 đồng/kit; thỏa thuận và chi tiền phần trăm hợp đồng cho lãnh đạo bệnh viện, CDC nhiều tỉnh, thành phố trong quá trình cung cấp sản phẩm.
Liên quan đến vụ án Công ty Việt Á, ngày 7-6-2022, nguyên bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị khởi tố, bắt tạm giam về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ"; nguyên chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, bị khởi tố, bắt tạm giam về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí".
