Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa có thông báo kết luận thanh tra việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc-xin, thuốc phòng, chống dịch COVID-19 tại Bộ Y tế.
Theo cơ quan thanh tra, trong giai đoạn 2020-2021, dịch COVID-19 bùng phát, ngành y tế đã huy động tổng lực với sự nỗ lực, quyết tâm cao nhất cho công tác phòng, chống dịch. Ngành y tế là lực lượng tuyến đầu đã vượt qua khó khăn, triển khai quyết liệt, đồng bộ, linh hoạt nhiều chủ trương, biện pháp để khống chế, kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh.
TTCP nêu rõ việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc-xin, thuốc phòng, chống dịch COVID-19 qua kiểm tra tại Bộ Y tế và một số đơn vị thuộc Bộ cơ bản thực hiện theo đúng trình tự, quy định, thủ tục mua sắm quy định, đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch. Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thực hiện còn có nhiều thiếu sót, sai phạm trong công tác quản lý, tổ chức mua sắm.
Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra tại Bộ Y tế. Ảnh: TTCP
Bộ Y tế chưa thực hiện mua sắm tập trung đối với danh mục tài sản do Bộ ban hành theo quy định của Chính phủ và Luật Đấu thầu. Bộ có thiếu sót khi ban hành quyết định số 1367 ngày 23-2-2021 bãi bỏ danh mục tài sản mua sắm tập trung của Bộ nhưng không gửi các đơn vị trực thuộc và Kho bạc Nhà nước để kiểm soát chi, dẫn đến một số gói thầu bệnh viện trực tiếp mua sắm chưa được Kho bạc Nhà nước chấp nhận thanh toán, nhà thầu đề nghị tính lãi chậm trả.
Sau khi TTCP dự thảo kết luận thanh tra báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế báo cáo việc chi trả hợp đồng mua sắm 400 máy thở của Bệnh viện Phổi Trung ương đã được Bộ Tài chính phân bổ kinh phí và được Kho bạc Nhà nước giải ngân thanh toán.
Việc thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu sử dụng các hợp đồng mua sắm hàng hóa tương tự không đáp ứng thời hạn quy định để xây dựng giá gói thầu. Việc thẩm định có trường hợp chưa đúng theo quy định của Bộ Y tế, một số trường hợp dự toán kinh phí chưa kịp thời.
Việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với các gói thầu (Hệ thống nội soi phế quản, model CV-170 của hãng Olympus tại Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên...) có dấu hiệu vi phạm Điều 360 Bộ luật Hình sự.
Bộ Y tế ban hành một số văn bản thông báo giá sinh phẩm, trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm SARS-CoV-2 nội dung không rõ ràng về thông tin "tham khảo", thông tin "giá công bố" tại phục lục văn bản, có thể hiểu là giá doanh nghiệp công bố hoặc giá Bộ Y tế công bố.
Việc hướng dẫn, chỉ đạo mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế có trường hợp còn chậm, chưa kịp thời tháo gỡ khó khăn tại các bệnh viện khi thực hiện như Bệnh viện K, Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Phổi Trung ương.
Theo cơ quan thanh tra, việc phối hợp giữa các Cục, Vụ, đơn vị thuộc Bộ Y tế trong mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, kit xét nghiệm...còn chưa chặt chẽ, chưa phát huy được hiệu quả. Công tác chỉ đạo của Bộ Y tế còn chưa đồng bộ, còn có trường hợp vi phạm trong việc thực hiện mua sắm.
Công tác quản lý giá trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm... còn chưa chặt chẽ, chưa có quy định cụ thể trong trường hợp dịch bệnh diễn biến phức tạp dẫn đến các cơ sở khám chữa bệnh lúng túng trong việc thực hiện, xảy ra sai sót, vi phạm.
TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho chuyển thông tin sang Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định 3 vụ việc, gồm: Thứ nhất, việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với một số gói thầu (Hệ thống nội soi phế quản của hãng Olympus, máy X-Quang di động kỹ thuật số của hãng Fujifim) có dấu hiệu vi phạm điều 360 của Bộ luật Hình sự.
Thứ hai, việc mượn hàng hoá, mua sắm của Viện Pasteur TP HCM trong giai đoạn 2020-2021 có dấu hiệu vi phạm Điều 222 Bộ luật Hình sự; đồng thời trong đó có một số doanh nghiệp cho viện mượn hàng hoá, nhập khẩu hàng.
Thứ ba, việc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Tài Lộc mua bán thiết bị y tế qua nhiều trung gian, làm tăng giá thiết bị y tế khi bán cho các bệnh viện, có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh COVID-19 để nâng giá cao bất thường.
TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Y tế chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm đã nêu tại kết luận thanh tra.
