Khát vọng lớn

Ngay từ năm 2002, nhằm bắt kịp xu thế thời đại, TP HCM đã có khát vọng trở thành trung tâm tài chính của khu vực và từng bước hội nhập toàn cầu. Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong cho biết từ năm 2001, thị trường tài chính đã được xác định là một trong 9 ngành dịch vụ chủ yếu của TP. Trước đó, từ năm 1998, Sở Giao dịch Chứng khoán đã được thành lập tại TP.

Theo lãnh đạo TP, thị trường tài chính có vai trò quan trọng trong việc huy động các nguồn lực xã hội, góp phần sử dụng hiệu quả nguồn vốn. Đây còn là nhân tố cốt lõi thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của hầu hết đô thị trên thế giới, như New York (Mỹ) - dịch vụ tài chính chiếm 46% tổng giá trị gia tăng của nền kinh tế, London: 42%, Singapore: 29% và Thượng Hải: 27%. Điều này cho thấy mô hình tăng trưởng của các đô thị phần lớn dựa vào thị trường tài chính và việc hình thành một trung tâm tài chính quốc tế là xu thế tất yếu của thời đại, là quá trình bắt buộc phải trải qua khi trở thành TP toàn cầu.

Hiện tại, ngoài 5 yếu tố cốt lõi của trung tâm tài chính đã đề ra trong đề cương là môi trường kinh doanh, con người, cơ sở hạ tầng, mức độ phát triển của ngành tài chính và danh tiếng của địa phương, lãnh đạo TP kỳ vọng các chuyên gia, đại biểu tiếp tục phân tích, làm rõ hơn nội lực của TP hiện nay, đồng thời giúp tìm con đường ngắn nhất để trở thành trung tâm tài chính khu vực và quốc tế.

"TP HCM không đặt tham vọng trở thành trung tâm tài chính lớn nhất khu vực nhưng TP mong muốn là bạn để kết nối tất cả trung tâm tài chính trên thế giới và có đủ tự tin để làm điều đó" - Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh.

Dưới góc nhìn của chuyên gia quốc tế, ông Yue Yi, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Hồng Kông, đánh giá TP HCM có tiềm năng rất lớn để trở thành trung tâm tài chính. Phân tích cho nhận định này, ông Yue Yi nêu những đặc trưng của London, Luxembourg và Hồng Kông với vai trò là một trung tâm tài chính toàn cầu. Qua đó cho thấy hệ sinh thái của một trung tâm tài chính toàn cầu gồm 3 yếu tố: môi trường kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô, hiệu quả ngành tài chính. Riêng TP HCM, cần nắm lấy cơ hội để trở thành trung tâm tài chính.

"Kỷ lục phát triển của Việt Nam rất đáng ghi nhận ở các quốc gia đang phát triển trong 30 năm qua. Kinh tế của Việt Nam rất năng động, đa dạng và có nhiều lợi thế như cải cách thị trường, Chính phủ Việt Nam có ý chí và mong muốn phát triển mạnh mẽ, lợi thế về nhân khẩu học, xã hội ổn định và điều kiện đầu tư tốt, ASEAN mang đến không gian phát triển rộng lớn. Việt Nam cũng đang ở vị trí thu được nhiều lợi ích từ các hiệp định thương mại tự do EVFTA, CPTPP" - ông Yue Yi nhận xét.

Sớm hoàn thiện đề án

Ấp ủ trong khoảng 20 năm và đã bỏ lỡ cơ hội, nay TP HCM quyết tâm phát triển thành trung tâm tài chính của khu vực và quốc tế, một trong những nguyên nhân theo TS Trần Du Lịch, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, do ý tưởng này chưa từng được đề cập trong chiến lược phát triển của trung ương. Lần này, các chuyên gia kiến nghị phải đưa vấn đề xây dựng TP HCM thành trung tâm tài chính khu vực và tiến tới toàn cầu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030.

"Nếu lần này bỏ lỡ tiếp, chúng ta bàn cũng khó và nếu việc đưa TP HCM thành trung tâm tài chính không có trong chiến lược phát triển của quốc gia thì những nỗ lực của TP e là khó khăn. Quan trọng không kém, TP phải tiếp tục vươn lên, khẳng định vị trí, vai trò bởi kinh nghiệm các nơi cho thấy muốn thành trung tâm tài chính phải thành trung tâm kinh tế, thương mại, đầu mối giao lưu, là nơi các doanh nghiệp "sếu đầu đàn" tới làm tổ. Để nâng cao hiệu quả, TP phải quay trở lại và tiếp tục xây dựng mô hình chính quyền đô thị" - TS Trần Du Lịch đề xuất.

Từ bài học kinh nghiệm trong việc xây dựng và hình thành một số trung tâm tài chính quốc tế, ông Ralf Dietl, Phó Tổng Giám đốc Công ty AS+P Chi nhánh châu Á (Thượng Hải - Trung Quốc), cho rằng TP HCM cần chuẩn bị nhiều về cơ sở hạ tầng, hệ thống kết nối tiện ích, đồng thời có chính sách thu hút nhà đầu tư, thúc đẩy lợi ích từ các trung tâm thương mại trong tương lai gần. Lên kế hoạch về cách thức người dân sinh sống và hợp tác trong 10-15 năm tới để có hướng phát triển phù hợp.

Diễn đàn Kinh tế TP HCM năm nay được kỳ vọng giúp TP có thêm nguồn tư liệu quý giá trong quá trình xây dựng Đề án "Phát triển TP HCM trở thành trung tâm tài chính khu vực và quốc tế". Đề án đang được UBND TP HCM giao cho Công ty Đầu tư Tài chính TP phối hợp Trường ĐH Fulbright Việt Nam nghiên cứu.

Phát biểu tại diễn đàn, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân đánh giá trình bày của các diễn giả, chuyên gia cho thấy những điều kiện để TP trở thành trung tâm tài chính như phải có sông; phải có điều kiện sống tốt để các nhà đầu tư nước ngoài sống và làm việc đang được TP triển khai, như xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Đồng thời, các điều kiện để trở thành trung tâm tài chính như nguồn nhân lực tốt; chính sách khuyến khích đổi mới trong lĩnh vực tài chính; hệ thống hạ tầng viễn thông tốt cũng được TP đầu tư và sắp tới sẽ đầu tư phát triển trí tuệ nhân tạo. Những yêu cầu về kết nối giao thông tàu điện ngầm, sân bay quốc tế đều đang được TP triển khai, cùng với xây dựng đô thị thông minh...

"Các ý kiến của chuyên gia, đại biểu sẽ giúp TP hoàn chỉnh nhận thức về điều kiện chức năng quá trình xây dựng trung tâm tài chính quốc gia. Vừa qua, lãnh đạo TP đã thăm một số trung tâm tài chính như ở Hồng Kông (Trung Quốc), nay TP lắng nghe thêm các ý kiến để có thể hoàn thiện và trình Chính phủ đề án vào quý II/2020" - Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân nói.