Luật sư Nguyễn Doãn Hùng, Giám đốc Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: Ngoài những vướng mắc về thủ tục thì phía chị Vũ Thị Hương vẫn chưa tự nguyện giao nhận con khiến cho hai cháu bé và hai bên gia đình chưa thể đoàn tụ.

Theo quy định tại Điều 90, Điều 91 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì "Con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết" và " Cha, mẹ có quyền nhận con, kể cả trong trường hợp con đã chết" . Như vậy, trong trường hợp này vợ chồng anh Sơn, vợ chồng chị Hương hoàn toàn có quyền nhận lại con đẻ của mình; hai cháu bé Đoàn Nhật M.và Phùng Thanh H. cũng có quyền nhận lại cha, mẹ ruột của mình. Việc nhanh chóng tiến hành giao nhận lại con giữa hai gia đình là hoàn toàn hợp lý và hợp pháp.

Tuy nhiên, xét về mặt tình cảm, thấu hiểu tâm lý của một người mẹ đã chăm sóc và nuôi dưỡng cháu Đoàn Nhật M. suốt 6 năm qua, Luật sư Hùng cho rằng điều này là hoàn toàn có thể hiểu và thông cảm được. Bởi lẽ, bên cạnh tình mẫu tử thiêng liêng thì với sự yêu thương gần gũi giữa hai con người trong suốt 6 năm cũng khiến người phụ nữ không dễ gì có thể dứt bỏ ngay được.

Về mặt pháp lý, việc chị Hương chưa chấp nhận trao trả cháu M. cho bố mẹ đẻ của cháu cũng chưa phải là hành vi vi phạm pháp luật. Theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, Bộ Luật Tố tụng Dân sự, chỉ có tòa án mới là cơ quan có thẩm quyền phán quyết, xác định con cho cha mẹ hoặc cha mẹ cho con. Vì vậy, khi chưa có bản án có hiệu lực pháp luật của tòa án, thì về mặt pháp lý chị Hương vẫn là mẹ đẻ của cháu M.Không ai có quyền buộc chị Hương phải trao trả cháu M. cho người khác.

Thêm nữa, với các cháu bé, sự thay đổi này là quá đột ngột, nếu hai bên gia đình trao lại con cho nhau ngay lập tức có thể sẽ khiến các cháu hoảng sợ, ảnh hưởng đến tâm lý. Do vậy, việc cần làm lúc này của các gia đình là tạo điều kiện cho các cháu gặp gỡ cha mẹ ruột của mình, để các cháu có thời gian làm quen, thích nghi dần với gia đình mới.

Trong trường hợp một trong hai bên kiên quyết không thực hiện trao trả con, bên còn lại có quyền khởi kiện tòa án giải quyết, khi bản án có hiệu lực, bắt buộc họ phải thi hành.

Luật sư Hùng cũng cho biết tình cảm gia đình là thiêng liêng và là bản năng của mỗi con người. Vậy nên việc người mẹ giao nhận lại con ruột của mình là việc sẽ sớm xảy ra sau khi người mẹ ấy đã chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho bản thân mình và cho cả đứa con trai chị nuôi dưỡng 6 năm, cũng như chuẩn bị tinh thần để chào đón và yêu thương con trai ruột của chị.

Về phía Bệnh viện Đa khoa Ba Vì, luật sư cho rằng theo quy định tại Điều 597 Bộ Luật Dân sự 2015 thì pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình trực tiếp gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao. Trong tình huống này, phía Bệnh viện Đa khoa Ba Vì, nơi xảy ra sự việc, có nghĩa vụ phải bồi thường và xác minh rõ trách nhiệm của các cá nhân để tiến hành xử lý theo đúng quy định.

Giải đáp thắc mắc của phóng viên về trường hợp giữa bệnh viện và hai bên gia đình không thỏa thuận được mức bồi thường. Luật sư Nguyễn Doãn Hùng cho biết để đảm bảo quyền lợi của mình, các bên có quyền thỏa thuận để được bồi thường theo quy định. Trong trường hợp không thể thống nhất, một trong các bên có quyền khởi kiện vụ án dân sự để giải quyết việc bồi thường đó. Trường hợp này, cả hai gia đình đều là bên bị hại có quyền khởi kiện yêu cầu đòi bồi thường về vật chất và tinh thần nếu họ chứng minh được có thiệt hại xảy ra.

Theo đó, hai gia đình cần xác định những chi phí sau đây để yêu cầu bệnh viện xem xét bồi thường:

- Chi phí giám định AND

- Chi phí tìm kiếm, xác minh thông tin để nhận lại con

- Chi phí hành chính để khắc phục hậu quả: chi phí làm lại giấy khai sinh, cải chính hộ tịch, cải chính sổ hộ khẩu, sửa đổi hồ sơ của trẻ tại nhà trường,…

- Tổn thất về kinh tế do phải nghỉ việc để thực hiện công việc tìm kiếm, giám định, cải chính thông tin tại cơ quan hành chính,…

Về tổn thất tinh thần mà hai bên gia đình phải gánh chịu, theo quy định tại khoản 2 Điều 592 Bộ Luật Dân sự 2015 về Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm: "Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá 10 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định".

Huy Thanh