Theo Bộ Y tế, hiện đang là cao điểm mùa dịch sốt xuất huyết (SXH), số mắc liên tục tăng cao tại nhiều tỉnh, thành trong những tuần gần đây, tập trung chủ yếu tại khu vực miền Nam và một số tỉnh, thành phố khu vực miền Trung.
PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết năm nay, số ca SXH nặng tăng nhanh, cao hơn nhiều so với cùng kỳ 2 năm trước. Số trẻ em tử vong do SXH nhiều hơn người lớn, trong khi những năm trước số người lớn tử vong nhiều hơn.
Bệnh nhân SXH đang được hồi sức tích cực, lọc máu tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM - Ảnh: Hải Yến
Theo các chuyên gia, phác đồ hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế, một số triệu chứng sau cần phải đưa người bệnh mắc SXH tới ngay cơ sở y tế gồm:
- Chảy máu (các chấm hay đốm màu đỏ trên da; chảy máu mũi, lợi; nôn ra máu; đi ngoài phân đen; Kinh nguyệt ra nhiều/chảy máu âm đạo);
- Nôn liên tục;
- Đau bụng dữ dội;
- Lơ mơ, rối loạn ý thức hoặc co giật;
- Xanh tím, tay và chân lạnh ẩm;
- Khó thở
Tại buổi tập huấn toàn quốc về tăng cường công tác điều trị SXH do Bộ Y tế vừa tổ chức, bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP HCM) cho biết việc chẩn đoán và phân loại SXH ban đầu rất quan trọng.
Từ thực tế điều trị, chuyên gia nhấn mạnh cán bộ y tế cần chẩn đoán phân biệt Covid-19 cấp tính, sốt phát ban, viêm não, sốc nhiễm khuẩn… phải luôn nghĩ tới bệnh nhân mắc SXH khi bệnh nhân có triệu chứng sốt, để không bỏ qua thời gian điều trị sớm.
SXH có biểu hiện như chấm xuất huyết dưới da, nôn ra máu, tiểu ra máu… Chỉ định nhập viện với trường hợp sốc, có dấu hiệu cảnh báo, tiểu cầu giảm nhanh <100k/microL, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ có thai, bệnh lý nền…
Đối với trường hợp điều trị ngoại trú, đối với trẻ sốt trên 38,5 độ C, dùng paracetamol 10-15 mg/kg/lần, sử dụng 3-4 lần/ngày, lau mát bằng nước ấm khi sốt cao.
Bên cạnh đó, người bệnh uống nhiều nước, thức ăn lỏng dễ tiêu và tránh thức ăn màu đỏ, đen nâu (để tránh nhầm lẫn với xuất huyết). Bác sĩ hướng dẫn chăm sóc trẻ tại nhà, dặn dò tái khám khi trẻ có triệu chứng.
PGS-TS-BS Phạm Văn Quang, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM), thăm khám cho bệnh nhi sốc SXH nặng - Ảnh: Hải Yến
"Hiện nay có tình trạng bệnh nhân nhập viện trễ gây tử vong. Ngày thứ 4 - 5 (tính từ ngày sốt) là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh SXH. Chính vì vậy, việc chẩn đoán đúng bệnh sớm rất quan trọng vì không phải bệnh nhân nào SXH cũng có những dấu hiệu như phát ban. Các bậc cha mẹ không nên chủ quan khi trẻ gặp các biểu hiện trên, cần phải đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra, kịp thời chẩn đoán và điều trị"- bác sĩ Tiến khuyến cáo.
PGS Lương Ngọc Khuê cũng lưu ý bệnh nhân mắc SXH không được truyền dịch khi chưa có chỉ định. Các cơ sở y tế phải tuân thủ chỉ định chuyển từ dung dịch cao phân tử sang dung dịch điện giải theo hướng dẫn, khi người bệnh sốc.
Bộ Y tế cũng yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh cần củng cố và duy trì hoạt động của "Nhóm điều trị SXH" và "Đường dây điện thoại nóng phòng, chống dịch SXH" tại các đơn vị khám, chữa bệnh để có thể thường xuyên tư vấn, trao đổi thông tin về chuyên môn, yêu cầu hỗ trợ khi cần thiết.
Theo Bộ Y tế, khi mắc SXH và tự điều trị tại nhà, người bệnh lưu ý không được uống acid acetylsalicylic (aspirin), mefenemic acid (ponstan), ibuprofen hay các chất chống viêm không-steroid khác (NSAID) hay các thuốc steroid. Nếu đã uống thuốc này, người bệnh cần tới bác sĩ để thăm khám. Người bệnh không cần thiết uống kháng sinh.
