Hiện nay, Hà Lan, Bỉ, Đức và Tây Ban Nha là 4 thị trường XK cá tra đơn lẻ lớn nhất trong khối của các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam. Trong đó, Hà Lan là thị trường lớn nhất chiếm 36,6% tổng giá trị XK sang thị trường này.
Hiện tỷ trọng cung cấp cá da trơn của Việt Nam cho thị trường EU là 97%
Cách đây hơn 10 năm, EU là thị trường XK cá tra truyền thống và lớn nhất của các doanh nghiệp XK Việt Nam. Tuy nhiên, sau khi lên tới thời điểm “hoàng kim” vào những năm 2016-2018 thì XK cá tra sang EU bắt đầu chững và giảm dần.
Sau khi ảnh hưởng bởi Covid-19, nhiều nhà nhập khẩu cho biết họ phải đối mặt với khó khăn về tài chính do nhu cầu tiêu thụ cá thịt trắng, trong đó có cá tra tại nhiều thị trường của khu vực chưa tăng, trong khi chi phí logistics, chi phí vận chuyển... tăng đáng kể. Nhiều khách hàng EU đã chủ động đề nghị được giảm mua, hủy hoặc hoãn các đơn hàng đã ký hoặc sắp sửa ký. Thêm nữa, các nhà nhập khẩu theo phương thức FOB bị khó khăn do chi phí vận chuyển đường biển cao, giá bán cá tra ở EU vẫn ổn định, tuy nhiên nhiều nhà nhập khẩu dè dặt mua hàng.
Do khách hàng EU yêu cầu cao hơn nhưng giá mua lại không mấy hấp dẫn nên năm 2021, nhiều doanh nghiệp vốn XK mạnh sang EU đã chuyển sang các thị trường khác như: Trung Quốc, Mexico, Brazil, Ai Cập, Colombia, Thái Lan. Đó cũng là lý do khiến cho giá trị XK cá tra sang EU giảm liên tiếp.
Giá trị XK cá tra sang nhiều nước EU bị giảm sút hoặc gián đoạn nhưng đây vẫn được coi là thị trường lớn và quan trọng của các doanh nghiệp Việt Nam.
Đầu năm 2022, giá trị XK cá tra sang EU đang tăng trưởng dương tích cực trở lại, đó là hi vọng cho nhiều doanh nghiệp muốn quay trở lại thị trường này.
Nhu cầu tiêu thụ tại EU đang có xu hướng hồi phục trở lại cộng với những ưu đãi đặc biệt về thuế quan từ EVFTA sẽ tiếp tục tạo thuận lợi cho các sản phẩm thủy sản của Việt Nam tăng thêm tính cạnh tranh tại thị trường EU.
Tuy nhiên, các sản phẩm cá tra của Việt Nam đang phải cạnh tranh rất mạnh với các nguồn cung cấp khác cho EU.
Mặt khác, diễn biến của dịch Covid-19 tại thị trường trong và ngoài nước cùng với những ảnh hưởng của việc đáp ứng những khuyến nghị từ phía Liên minh châu Âu (EC) về chống đánh bắt hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) sẽ tiếp tục là những yếu tố tác động lớn nhất đến XK thủy sản của Việt Nam sang thị trường này.
