Hang Chà Lòi thuộc xã miền núi Ngân Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình - nơi sinh sống của cộng đồng dân tộc Bru - Vân Kiều.
Vẻ đẹp lung linh, huyền ảo bên trong hang “Ông Giáp”
Nằm dưới chân một ngọn núi lớn ở bản Cây Sung, để đến hang, du khách phải đi bộ khoảng 800 m trên con đường mòn nhỏ len lỏi qua những ngôi nhà, rẫy vườn của người dân. Quãng đường như khúc dạo đầu để du khách tìm hiểu cuộc sống, bản sắc văn hóa của bà con dân tộc trước khi khám phá hang động.
Bước qua cửa hang, không khí mát lạnh ùa vào mặt. Cùng lúc đó, hiện ra trước mắt là những khối thạch nhũ đủ hình dáng, kích thước. Bên trong hang là không gian rộng lớn, thoáng mát, trần cao vút, rủ xuống những chùm thạch nhũ đủ hình dạng, kích thước.
Tiến sâu vào trong hang, dưới mái đá là một khoảnh đất nhỏ bằng phẳng, xung quanh được xây bằng đá tảng kiên cố cao hơn 1 m. Phía trong là một hang nhỏ có nhiều khối thạch nhũ với hình thù rất đẹp. Từ trong hang đá này có một dòng suối nhỏ chảy suốt đêm ngày.
Trong hang Chà Lòi còn có một hồ nước xanh ngắt. Càng vào sâu, du khách càng mê mẩn khi ánh sáng chiếu vào làm những khối thạch nhũ trở nên lung linh, huyền ảo.
Tầng hai của hang, địa hình có phần hơi hiểm trở hơn, phù hợp với những du khách yêu thích khám phá, mạo hiểm. Ở tầng này, các mảng đá xếp chặt vào nhau tạo nên một lũy thành kiên cố của hang động.
Trong kháng chiến chống Mỹ, hang được các thế hệ bộ đội Trường Sơn chọn làm điểm nghỉ chân trước khi hành quân vào chiến trường miền Nam. Giai đoạn 1970 - 1971, trong một chuyến đi khảo sát nghiên cứu thực địa, tìm cách tăng cường chi viện cho chiến trường miền Nam cũng như chỉ đạo chiến dịch Đường 9 - Nam Lào, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã từng nghỉ chân và làm việc tại hang này.
Về sau, người dân địa phương tự đổi tên hang thành hang "Ông Giáp" để bày tỏ lòng biết ơn cũng như ghi nhớ kỷ niệm với vị đại tướng tài ba của dân tộc.
Năm 2018, UBND tỉnh Quảng Bình đã cho phép Công ty Netin Travel đưa hang "Ông Giáp" vào khai thác du lịch.
Ông Trần Xuân Cương, Giám đốc Công ty Netin Travel, cho biết đơn vị đã và đang khai thác sản phẩm tham quan, khám phá hang động kết hợp trải nghiệm văn hóa, cuộc sống đồng bào Bru - Vân Kiều, tắm suối, cắm trại. Cùng với đó là tham quan Nhà bia lịch sử Tổng trạm Thông tin A72 - trung tâm chỉ huy chiến dịch Đường 9 - Nam Lào do Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm chỉ huy, đánh bại hoàn toàn "Cuộc hành quân Lam Sơn 719" của quân đội Mỹ và chính quyền Sài Gòn.
"Khi du khách muốn đến tìm hiểu, khám phá, trải nghiệm hang Chà Lòi, có 2 dạng tour. Tour thứ nhất là "2 ngày 1 đêm", ban ngày du khách có thể khám phá, tham quan hang động, nghỉ mát. Đến đêm đốt lửa, cắm trại vui chơi và trải nghiệm ẩm thức và đời sống văn hóa của đồng bào Bru - Vân Kiều. Còn tour "1 ngày" thì lịch trình được rút ngắn lại" - ông Cường giới thiệu.
